Gruwelijke wreedheden en honderden doden in Congo

Gruwelijke wreedheden, honderden doden en honderdduizenden ontheemden

Democratische Republiek Congo opnieuw in crisis

Den Haag, 17 oktober - Honderdduizenden mensen zijn in de Congolese provincie Ituri op de vlucht geslagen door geweld en ziektes en hebben dringend behoefte aan onderdak, voedsel, water en medicijnen.

Sinds het geweld in de afgelopen 6 maanden weer is opgelaaid, vallen er dagelijks slachtoffers als gevolg van ziektes die te voorkomen zijn, maar door verschrikkelijke omstandigheden tot de dood leiden. Dat zegt Oxfam Novib vandaag in een gezamenlijke verklaring met 11 andere organisaties*.

De situatie verslechtert door de magere oogsten die de voedselprijzen hebben verdubbeld. Daardoor lijden nog meer mensen honger. 

De ontheemden worden opgevangen door kwetsbare gastgezinnen uit arme gemeenschappen die weinig of geen middelen hebben. Anderen verblijven in openbare plekken zoals een kerk, school of proberen te overleven in overvolle, geïmproviseerde kampen. In sommige gevallen moeten 500 mensen één toilet delen. Mensen zijn gedwongen om vuil water te drinken dat allerlei bacteriën bevat die tot ziektes leiden. Ze slapen onder dunne schuilplaatsen die geen bescherming bieden tegen zware regenval. De omstandigheden verhogen ook het risico op seksueel geweld tegen vrouwen en meisjes.

Sinds mei dit jaar zijn honderden mensen omgekomen door gewelddadige aanvallen in de Djugu- en Mahagi-gebieden, waarbij dorpen volledig werden verwoest en 360.000 mensen op de vlucht sloegen voor hun leven. De hulporganisaties roepen op om een einde te maken aan de gruweldaden tegen burgers.

Marie** is getuige geweest van hoe haar moeder, twee dochters - beide pubers - en twee zonen (2 en 3 jaar) werden onthoofd. “Gewapende mannen kwamen rond tien uur in de ochtend, schietend in de lucht, ons dorp binnen. Iedereen die probeerde te vluchten, werd onthoofd. Ze hadden het dorp omsingeld en staken alle huizen in brand. Het is een wonder dat ik heb weten te ontsnappen.’

Het toegenomen geweld met meerdere complexe oorzaken heeft de spanningen tussen verschillende gemeenschappen opnieuw aangewakkerd. Mensen durven niet langer naar de markt uit angst om aangevallen te worden. Velen stonden op het punt om te oogsten, maar werden gedwongen hun veld te verlaten.

‘Dat betekent dat mensen nog een seizoen oogst missen,’ zegt Eveline Rooijmans, beleidsmedewerker bij Oxfam Novib die lange tijd in Congo heeft gewerkt. ‘Er is een enorm tekort aan alles waar mensen behoefte aan hebben om in leven te blijven. De situatie is een giftige cocktail geworden die tot snelle verspreiding van ziektes en uiteindelijk tot de dood leidt.’

Vorig jaar ging Congo door eenzelfde crisis, met heel veel doden tot gevolg, maar daar zijn geen lessen uit getrokken. Door gebrek aan fondsen waren de hulporganisaties niet in staat om iedereen in nood te helpen. Die situatie is zich nu aan het herhalen, met alle gevolgen van dien.

*Action Against Hunger, AVSI, Danish Refugee Council, Intersos, Mercy Corps, Norwegian Refugee Council, Oxfam, Solidarités International, Tearfund, Trócaire & Welthungerhilfe

**is niet haar echte naam.