De gemeente Gouda wil minder afhankelijk zijn van het Amerikaanse softwarebedrijf Microsoft. Het is goed dat Gouda het gesprek over digitale autonomie voert. Microsoft-diensten zijn functioneel sterk en goed geïntegreerd, maar dat mag geen reden zijn om blind te moeten vertrouwen op één leverancier. Het probleem zit niet in het gebruik zelf, maar in het ontbreken van een strategie om de risico's van afhankelijkheid aan te pakken, zoals extraterritoriale wetgeving of beperkte controle over data.
Er zijn alternatieven, van ProtonMail tot Nextcloud, van Keycloak tot OVHcloud, maar die vragen een andere manier van denken en doen. Deze alternatieven zijn minder geïntegreerd, minder plug-and-play, en vragen dus meer regie. Gemeenten kunnen die overstap alleen maken als er bestuurlijke visie is, gecombineerd met centrale ondersteuning en heldere keuzes over waar autonomie echt prioriteit heeft.
Digitale soevereiniteit ontstaat niet vanzelf: het vraagt beleidskeuzes, budget en samenwerking. Niet alles hoeft Europees te zijn, maar weten waar je afhankelijk bent en hoe je daar grip op krijgt, is het begin van weerbaarheid.