Vrede Zuid-Soedan onder grote druk in escalerende crisis

Terwijl de wereld kijkt naar het conflict in Soedan, glijdt ook de zuidelijke buur steeds verder af in wanorde en geweld. In Zuid-Soedan staat een fragiel vredesakkoord op het spel. Toenemende politieke verdeeldheid en een economische crisis dreigen jaren van moeizaam geboekte vooruitgang teniet te doen. Cordaid roept de internationale gemeenschap op om, ondanks de ander grote conflicten in de regio, ook Zuid-Soedan in deze cruciale fase niet over het hoofd te zien. 

In 2018 werd een vredesakkoord ondertekend, bedoeld om de burgeroorlog in Zuid-Soedan te beëindigen en het land op weg te helpen naar democratische verkiezingen, die gepland staan voor december 2025. Maar recente ontwikkelingen laten zien dat het akkoord op instorten staat. 

De twee belangrijkste politieke leiders – president Salva Kiir en vicepresident Riek Machar – blijven het oneens over essentiële onderdelen van het akkoord, zoals de veiligheidssituatie en de verdeling van de macht. 

Een kritiek moment 

Tom Otieno, landendirecteur van Cordaid in Zuid-Soedan, waarschuwt dat deze nieuwe crisis zich aandient in een periode waarin het bijna onmogelijk is voor het jonge Afrikaanse land om er adequaat op te reageren. 'De terugkeer van geweld en het afbrokkelen van het vredesproces hadden niet op een slechter moment kunnen plaatsvinden. De internationale hulp neemt af en Zuid-Soedan zit midden in een economische crisis die is verergerd door de oorlog in buurland Soedan. Daarbovenop komen structurele problemen zoals de sterke afhankelijkheid van olie, lage landbouwproductie en slechte toegang tot markten.' 

Sinds de onafhankelijkheid van Soedan in 2011 beschikt Zuid-Soedan over het grootste deel van de oliereserves in de regio. Toch is het land nog steeds afhankelijk van pijpleidingen in Soedan om die olie te exporteren. Door de oorlog in het noordelijke buurland zijn die leveringen stilgevallen en een cruciale inkomstenbron daarmee opgedroogd. 

Vluchtelingen en terugkeerders 

De humanitaire situatie wordt met de dag nijpender. Door de oorlog in Soedan steken duizenden vluchtelingen de grens over naar Zuid-Soedan. Tegelijk keren veel Zuid-Soedanezen terug die eerder in het noorden woonden. Dit zet de toch al beperkte diensten en voorzieningen erg onder druk. 

In het noorden van het land, waar gemeenschappen jarenlang te maken hadden met overstromingen en geweld, proberen hulporganisaties essentiële diensten draaiende te houden. In de regio Bentiu, herhaaldelijk overstroomt door de Nijl, zijn hele dorpen onbewoonbaar geworden. 

Cordaid werkt samen met het ministerie van Volksgezondheid om ervoor te zorgen dat basisgezondheidszorg beschikbaar blijft en ondanks de moeilijke omstandigheden blijven de lokale medewerkers zorg verlenen. 

We moeten nu handelen 

Terwijl de leiders van Zuid-Soedan proberen het vredesproces te redden, groeit de angst dat het land zonder internationale steun opnieuw in een grote oorlog kan belanden. Voor veel Zuid-Soedanezen betekent het mislukken van het vredesproces niet alleen het verlies van hoop, maar mogelijk ook van vele mensenlevens. Dit mogen we niet laten gebeuren.