Arme mensen lopen 5 x meer kans te moeten vluchten door extreem weer

Arme mensen lopen 5 keer meer kans te moeten vluchten door extreem weer.

Den Haag, 2 november. Mensen in landen met lage- en lage middeninkomens lopen vijf keer meer kans om gedwongen hun huizen te verlaten door extreem weer, zoals overstromingen en stormen, dan mensen in rijkere landen. Zo stelt Oxfam Novib vandaag in haar nieuwe rapport.

Het Oxfam-rapport "Uprooted by Climate Change" maakt de meedogenloze ongelijkheid van klimaatverandering duidelijk. Arme gemeenschappen, wier uitstoot van broeikasgassen nauwelijks meetbaar is, lopen een veel hoger risico verdreven te worden uit hun huizen dan degenen die het milieu het meest schaden.

Gegevens uit de periode 2008 tot 2016 tonen aan dat gemiddeld 14 miljoen mensen (0,42 procent van de bevolking) in deze landen door extreem weer hun huizen moesten verlaten. In landen met hoge inkomens werden circa 1 miljoen (0,08 procent) mensen hierdoor getroffen. In totaal moesten 23,5 miljoen mensen in 2016 hun huizen verlaten door extreem weer. Bij deze cijfers is geen rekening gehouden met de mensen die wereldwijd moeten verkassen als gevolg van toenemende droogte en het stijgen van de zeespiegel. Oxfam schat in dat in de eerste negen maanden van 2017 circa 1,9 miljoen mensen hun huizen door droogte hebben moeten verlaten.

'Hoeveel meer stormen-van-de-eeuw zijn er nodig voordat onze leiders onderkennen dat er iets aan de hand is en in actie komen? aldus Bertram Zagema, Oxfam Novib klimaatexpert.  ‘Kusten worden weggevaagd door klimaatverandering en huizen overstromen. Het zorgt voor gortdroge landbouwgronden waardoor miljoenen mensen getroffen worden terwijl zij amper verantwoordelijk zijn voor klimaatverandering. Het is een schande dat arme gemeenschappen niet geholpen worden bij rampen die ze niet zelf hebben gecreëerd. ‘

De volgende VN-klimaatconferentie, COP 23, start aanstaande maandag in Bonn, Duitsland. Het eilandenrijk Fiji is voorzitter. Het is de eerste kleine eilandnatie die die taak op zich neemt. Dat is niet voor niets: Fiji heeft nu al te maken met de gevolgen van klimaatverandering. Door de stijgende zeespiegel werden al 55.000 mensen in Fiji gedwongen om te verhuizen. En in 2016 richtte orkaan Winston veel schade aan. Die bedroeg een vijfde van het bruto binnenlands product van Fiji. 

Oxfam Novib verwelkomt de ambitieuze doelstellingen in het regeerakkoord. Zoals de vermindering van CO2-uitstoot met 49% (of 55% in EU verband), en het nieuwe nationale klimaatfonds voor klimaatacties in ontwikkelingslanden. Maar de maatregelen om dit bereiken zijn nog lang niet voldoende, dat moet echt beter,’ zegt Zagema. ‘Met name de invulling van het klimaatfonds want anders worden deze doelstellingen niet gehaald. Nederland en de andere rijke landen moeten de gemeenschappen in de Stille Oceaan steunen, en nu echt werk maken van het Akkoord van Parijs. ‘

Het Oxfam-rapport laat zien hoe mensen in de frontlijn van klimaatverandering omgaan met de dreiging. Gemeenschappen op het bijvoorbeeld eilandenrijk Kiribati, doen al het mogelijke om ondanks de zeespiegelstijging en hogere vloedgolven op hun eilanden te blijven. Migratie is voor hen, en voor veel andere gemeenschappen, de allerlaatste uitweg. 

Oxfam’s oproep aan de deelnemers van VN-klimaatconferentie: 

• Hogere uitstootreducties/verminderingen: landen moeten ermee akkoord gaan om van de "Facilitative Dialogue " van de VN van volgend jaar een cruciaal moment te maken om de reductiedoelstellingen te verhogen om zo de opwarming van de aarde tot 1,5 graden Celsius te beperken.

• Financiering van verlies en schade: gemeenschappen in de frontlinie van klimaatverandering kunnen niet de enige zijn die voor de kosten opdraaien. 

• Financiering voor mitigatie en aanpassing aan klimaatverandering: Rijke landen hebben nog steeds een lange weg te gaan om te voldoen aan de financieringsdoelstellingen die in het Akkoord van Parijs zijn afgesproken

• Een verenigd front in deze strijd: Alle inspanningen van de regering Trump  om de Parijse Overeenkomst te verzwakken moeten door alle partijen resoluut worden afgewezen.

• Internationale bescherming: De VN's 'wereldwijde compacts' voor vluchtelingen en migranten, die volgend jaar verschijnen, zouden bescherming moeten bieden voor mensen die over de grenzen van landen worden gedwongen door natuurrampen.