Adviesraad roept kabinet op: geef meer aandacht aan de uitvoering van leefomgevingsbeleid

19 DEC 2023 15:30 | Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur

Adviesraad roept kabinet op: geef meer aandacht aan de uitvoering van het leefomgevingsbeleid

De uitvoering van het beleid voor de leefomgeving loopt achter. Daardoor worden urgente problemen niet opgelost. De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) roept het kabinet daarom op om de beleidsontwikkeling en de uitvoeringspraktijk veel beter met elkaar in balans te brengen. Dat doet de Rli in zijn advies ‘De uitvoering aan zet’, dat op 19 december is gepubliceerd.

Maak beleid en uitvoering principieel gelijkwaardig

De Haagse beleidswereld heeft structureel te weinig aandacht voor de uitvoeringspraktijk. In Nederland worden opgaven in de fysieke leefomgeving, zoals bijvoorbeeld het bouwen van grote aantallen woningen, daardoor onvoldoende gerealiseerd. De Rli bepleit om bij het ontwerpen van beleidsmaatregelen veel beter gebruik te maken van inzichten uit de uitvoeringspraktijk. Het gelijkschakelen van beleid en uitvoering en het daadwerkelijk uitvoeren van beleidsvoornemens zullen bijdragen aan het vertrouwen van de burger in de overheid.

Geef uitvoeringspartijen een vaste plek in de beleidsontwikkeling

Uitvoerende partijen moeten op tijd kunnen aangeven of beleid uitvoerbaar is. Rijksuitvoeringsorganisaties kunnen dat doen als ze bij alle departementen standaard betrokken worden bij overleggen van de ambtelijke top. Dat is nu lang niet altijd het geval. De raad ziet ook een belangrijke rol voor de secretaris-generaal van elk beleidsdepartement. Die moet erop toezien dat ook andere partijen die bijdragen aan de uitvoering in een vroeg stadium betrokken worden bij de beleidsontwikkeling.

De raad vraagt verder aandacht voor gemeenten, provincies en waterschappen die veel rijkstaken moeten uitvoeren. Voorkomen moet worden dat zij uitvoeringstaken krijgen zonder adequate financiering. De minister van Binnenlandse Zaken moet hierop letten. Omdat veel opgaven in de regio’s in ons land tot een oplossing moeten worden gebracht, is het belangrijk dat de minister voor Binnenlandse Zaken de bestuurlijke samenwerking op regionaal niveau versterkt.

Professionaliseer de organisatie van de uitvoering

Uitvoering komt vaak niet van de grond omdat niet duidelijk is wie precies de inhoudelijke keuzen moet maken en de budgetten verdeelt. Het is cruciaal dat beleidsmakers en uitvoerders hierover per vraagstuk duidelijke afspraken maken.

Ook moeten afspraken worden gemaakt over de cultuur van samenwerken. Vertrouwen en transparantie moeten daarin centraal staan, zodat dilemma’s, twijfels en onzekerheden ongehinderd op tafel kunnen komen. Het is belangrijk dat partijen zich veilig genoeg voelen om, ook als het spannend wordt, oplossingen te zoeken voor problemen in de uitvoering en lastige knopen door te hakken.

Ga slim om schaarste aan menskracht

De schaarste aan arbeidskrachten is voorlopig structureel en daarmee onvermijdelijk. Daarom moet   hiermee slimmer worden omgaan. Het poolen van experts en het (regionaal) delen van kennis en deskundigen kan een oplossing bieden. Ook kunnen veel werkzaamheden worden gestandaardiseerd, zodat niet overal het wiel opnieuw hoeft te worden uitgevonden.

Noot voor de redactie / niet voor publicatie Voor het aanvragen van interviews kunt u contact opnemen met Anneke Verschoor, communicatieadviseur, anneke.verschoor@rli.nl of 06 15359540. Voor inhoudelijke informatie over het advies kunt u contact opnemen met de projectleider Tim Zwanikken, uitvoeringskracht@rli.nl, of 06 5287 4404. Op 19 december 2023, vanaf 15:30 uur, is het advies te downloaden via www.rli.nl Volg ons op LinkedIn en X @raadrli en doe mee met #deuitvoeringdebaas Over de Rli De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) is een onafhankelijke adviesraad voor regering en parlement. De raad adviseert gevraagd en ongevraagd over hoofdlijnen van beleid op het gebied van duurzame ontwikkeling van de leefomgeving en infrastructuur. De raad behandelt met name strategische maatschappelijke vraagstukken van ruimtelijke inrichting en economie, wonen, milieu, voedsel en grondstoffen, natuur, landbouw, mobiliteit en veiligheid. Voorzitter is ir. J.J. (Jan Jaap) de Graeff. www.rli.nl

Meer binnen de rubriek Klimaat, milieu en duurzaamheid