Omzet GasTerra daalt opnieuw door lage gasprijs en afnemende volumes

Gasmarkt blijft groeien

Gashandelaar GasTerra heeft zijn omzet in 2020 opnieuw zien dalen. Verkocht de onderneming in 2019 nog voor 8,8 miljard euro, vorig jaar bleef de teller steken op 5,5 miljard euro. Het verhandelde volume nam met bijna 10 miljard af tot 41,6 miljard kubieke meter. De winning uit het Groningenveld voor het gasjaar 2019-2020 (1 oktober-30 september) daalde tot ruim 8,6 miljard kubieke meter. De totale gasvraag is niettemin opnieuw toegenomen.

In het vandaag verschenen jaarverslag verklaart GasTerra de lagere omzet uit het teruggelopen gasaanbod uit Groningen en de kleine velden, de gemiddeld hoge temperaturen en de lage gasprijzen. Vooral de zomerperiode vertoonde een diepere prijsdaling dan in voorgaande jaren. Over heel 2020 gemeten kwam de gemiddelde gasprijs uit op 13 cent per kubieke meter; dat is 25 procent minder dan in 2019.

Hoewel deze cijfers mogelijk anders doen vermoeden, is het in Nederland fysiek gebruikte aardgasvolume niet afgenomen. Volgens een voorlopige analyse namen verbruikers het afgelopen jaar in totaal 39,5 miljard kubieke meter af; dat is 1,2 miljard meer dan in 2019. Over een periode van vijf jaar is het beeld nog duidelijker. Tussen 2015 en 2020 is het jaarlijkse fysieke volume gegroeid met in totaal 5,2 miljard kubieke meter, een toename die voornamelijk is toe te schrijven aan de steeds grotere inzet van gascentrales. Dat GasTerra qua omzet en volume niet van deze ontwikkeling kon profiteren, is begrijpelijk. De handelsportfolio van de onderneming bestaat voor een aanzienlijk deel uit binnenlands gas afkomstig uit Groningen en de kleine velden. Deze volumes namen wel substantieel af. De markt compenseerde deze terugval met extra importgas.

In september 2019 stelde de minister van Economische Zaken en Klimaat de gaswinning uit het Groningenveld voor het gasjaar 2019-2020 vast op 11,8 miljard kubieke meter. Dit besluit is bindend, maar als gedurende het gasjaar blijkt dat de berekende prognose niet meer realistisch is, kan de minister het volume aanpassen. Dit gebeurde in maart 2020, toen bleek dat dankzij de beschikbaarheid van meer stikstofcapaciteit en door verruiming van het werkgasvolume in de Gasopslag Norg het niveau verminderd kon worden tot 10,7 miljard kubieke meter. Uiteindelijk kwam het winningsniveau in het gasjaar als gevolg van het warmer dan  gemiddelde jaar met ruim 8,6 miljard kubieke meter nog lager uit.

In 2019 maakte GasTerra bekend dat de onderneming in haar huidige vorm zou ophouden te bestaan. In de loop van 2020 werd hiervoor een plan opgesteld, dat voorziet in voltooiing van de afbouw op 31 december 2024. Dit proces verloopt stapsgewijs. Dit en volgend jaar blijft alles nog grotendeels bij het oude. GasTerra sluit geen contracten meer voor gasleveringen na 2023.

De afbouw brengt ongekende uitdagingen met zich mee, zowel voor de organisatie als het  personeel. Alle werknemers van GasTerra weten dat zij op enig moment tussen nu en de einddatum hun baan zullen verliezen. Het sociaal plan dat voor hen is opgesteld, voorziet daarom naast een vertrekregeling in begeleiding naar nieuw werk. In 2020 hebben 23 medewerkers hiervan gebruik gemaakt en de onderneming verlaten. Sommigen gingen vervroegd met pensioen; de meesten echter verruilden hun baan bij GasTerra voor een andere. De krimp zal naar verwachting de komende jaren doorzetten. De organisatie probeert het personeelsverloop zoveel mogelijk intern op te vangen. Waar dat niet mogelijk is, wordt extern geworven om de nog benodigde taken te kunnen blijven vervullen.

De coronacrisis heeft geen merkbare impact gehad op de bedrijfsprocessen van GasTerra. Afgezien van de dispatchers kunnen de meeste medewerkers hun werk goed thuis verrichten. Het kantoor is sinds de eerste lockdown alleen open voor specifieke werkzaamheden. Dat bleef zo in de zomerperiode, toen de landelijke maatregelen tijdelijk werden versoepeld. De sociaalpsychologische gevolgen van de lockdown worden zo goed mogelijk gemonitord. Waar nodig en mogelijk zoekt de organisatie naar maatwerk.

GasTerra is primair een handelsonderneming. Sinds haar oprichting in 2005 heeft het bedrijf echter ook veel werk gemaakt van projecten en programma’s die de energietransitie helpen bevorderen. De inkoop van groen gas behoort op dat terrein tot de kernactiviteiten, ­maar daarnaast steunt GasTerra onderzoek en initiatieven die een verantwoorde overgang naar een duurzame energievoorziening kunnen versnellen. Gas blijft in dat transitieproces nog decennia lang een onmisbare energiedrager. In het verslagjaar heeft GasTerra daarom een brochure gepubliceerd, Gas in het Nederlandse energiesysteem, die dit gegeven van alle kanten belicht. In dit verband is de afgelopen tijd ook veel gezegd en geschreven over de kansen voor en mogelijkheden van waterstof. Volgens GasTerra terecht, maar we moeten daarnaast de  rol van groen gas niet veronachtzamen. Het geproduceerde volume groen gas is vergeleken met de andere hernieuwbare energiedragers al aanzienlijk en zal de komende jaren mede dankzij de inzet van innovatieve technieken alleen maar groeien.

GasTerra-CEO Annie Krist toonde zich naar aanleiding van de publicatie van de jaarcijfers tevreden over de geboekte resultaten. “GasTerra zal zich zoals vanouds blijven inzetten om zijn opdracht perfect uit te voeren. Onze missie was en is om zoveel mogelijk waarde aan het door ons ingekochte gas toe te voegen. Daar zijn we in 2020, ondanks de moeilijke omstandigheden, weer uitstekend in geslaagd. Daarvoor verdienen mijn collega’s een bijzonder compliment.”