Organisaties eisen in hoger beroep Gaza-zaak einde aan wapenleveranties

Den Haag, 2 januari 2024 – Oxfam Novib, PAX en The Rights Forum vragen het Gerechtshof om de vergunning voor de uitvoer van Nederlandse onderdelen voor Israëlische F-35 gevechtsvliegtuigen alsnog in te trekken. Zij menen dat Nederland zowel internationale verdragen als het eigen wapenexportbeleid schendt. Ze wijzen daarbij ook op de dramatische situatie voor burgers in Gaza. Het hoger beroep dient op 22 januari in Den Haag.

De rechter wees medio december de eis voor een exportstop af. Hij oordeelde dat de minister formeel niet verplicht was om de eerder verleende vergunning opnieuw te toetsen aan het risico op ernstige schendingen van het internationaal recht. Vooral om die juridische redenering stelde de rechter zich terughoudend op in zijn oordeelsvorming.

De drie organisaties tekenen hier beroep tegen aan. Zowel vanwege de plicht die Nederland heeft onder belangrijke verdragen – zoals ter voorkoming van genocide – als vanwege ernstige bezwaren die zij plaatsen bij de wijze waarop de Staat met exportvergunningen omgaat. Zij doen dat in een ‘turbospoed’ procedure gezien het urgente karakter van de zaak. Sinds de zitting op 4 december jl. is de verwoesting van Gaza onverminderd voortgezet, ondanks brede oproepen vanuit de internationale gemeenschap. Volgens de Washington Post voert Israël “de dodelijkste en meest destructieve oorlog van de eeuw”.

Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib: “De situatie voor miljoenen Gazanen is nog verder verslechterd. Met meer dan 21.000 doden is het nieuwe jaar voor hen beroerd begonnen. Miljoenen mensen leven op een steeds kleiner stukje grond. De honger grijpt fataler om zich heen. Bijna 30.000 bommen, waaronder de helft ‘domme’ bommen, zijn al op Gaza gegooid en nog kondigt Israël een verheviging van de bombardementen aan. Het idee dat dit alles gebeurt met Nederlandse steun en medeplichtigheid is onverstelbaar en onacceptabel. Daar blijven wij ons tegen verzetten.”

Liesbeth Zegveld, advocaat namens de organisaties: “Wij vinden dat de rechter wel degelijk de taak heeft om deze wapenexportvergunning stop te zetten. De internationale verdragen zijn er heel duidelijk over. Ons land is eraan gehouden om alles te doen – en zeker te laten – om ernstige schendingen of zelfs een (dreigende) genocide te voorkomen. Het actief leveren van steun aan een land dat ernstige oorlogsmisdaden begaat mag simpelweg niet.”

N.B. Zuid-Afrika heeft Israël vorige week voor het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag beschuldigd van "genocidale daden" tegenover Palestijnen in de Gazastrook. In de aanklacht stelt Zuid-Afrika dat het "handelen en de nalatigheid van Israël genocidaal van aard zijn". Zie https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/192/192-20231229-pre-01-00-en.pdf

Noot voor de pers

Zowel Michiel Servaes, directeur Oxfam Novib

Als advocaat Liesbeth Zegveld zijn beschikbaar voor interviews