'Die 100.000 woningen gaan er voorlopig niet komen'

Dit is een expertquote van Jan van der Doelen, ING, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Analyse economische en budgettaire effecten van het coalitieakkoord | CPB.nl

Op 11 januari publiceerde het CPB de doorrekening van de kabinetsplannen van Rutte IV. Een tekort aan personeel en materialen zal de uitvoering van de ambitieuze plannen in de weg staan de komende jaren, stelt het planbureau. Dat geldt dus ook voor de productie van jaarlijks 100.000 woningen. Samen met het stijgende aantal huishoudens wordt het probleem van de woningmarkt eerder groter dan kleiner.

Het CPB verwacht dat het waarschijnlijk niet lukt om de middelen voor extra woningen in de huidige kabinetsperiode te kunnen besteden. Als belangrijkste oorzaken noemt het CPB het vinden en opleiden van geschikt personeel, leveringsproblemen en de doorlooptijd van aanbestedings- en vergunningprocedures. De plannen van het kabinet zijn zó groot, dat er zelfs kans is op prijsopdrijving en verdringing.

De kabinetsplannen hebben een averechts effect dus. En dat terwijl er snelheid gemaakt moet worden met het bouwen van woningen. We hebben al een tekort in Nederland en met het huidige bouwtempo zal het probleem eerder groter worden dan kleiner. Er komen namelijk naar verwachting jaarlijks nog gemiddeld ruim 50.000 huishoudens bij.

Prognose: 9 miljoen huishoudens in 2038

Want uit recente cijfers van het CBS over de prognose van het aantal huishoudens in de periode 2021-2070 blijkt dat Nederland in 2038 naar verwachting 9 miljoen huishoudens zal tellen. Nu zijn dat er 8,1 miljoen. Er komen vooral meer eenpersoonshuishoudens bij, waarvan een groot deel alleenwonende ouderen. Na 2038 zal het aantal huishoudens minder sterk groeien. In 2070 zullen er naar verwachting 9,8 miljoen huishoudens zijn.

Momenteel bedraagt de woningvoorraad ruim 8,03 miljoen. Inclusief het huidige tekort aan woningen en rekening houdend met het aantal dat jaarlijks aan de markt wordt onttrokken (sloop) zal tot 2038 behoefte zijn aan ca. 1.400.000 nieuwe woningen. Dat is (ruim) meer dan het huidige bouwtempo van ca. 70.000 per jaar. Versnelling kan door meer bouwlocaties aan te wijzen (overheid) en door de productie verder te industrialiseren (bouwbedrijven).

Maar na 2038 groeit het aantal huishoudens beduidend minder hard. Dan ontstaan andere uitdagingen. Een overschot aan capaciteit kan leiden tot pijnlijke afschaling. Geen reden om nu niet aan verdere productieversnelling te werken. Wel om na te denken hoe dan nu te bouwen. Bijvoorbeeld door dat meer demontabel te doen. En om de capaciteit dan in te kunnen zetten voor aanpassing van bestaande woningen in plaats bouwen van alleen maar nieuwe.

Jan van der Doelen is Sector Banker Building & Construction bij ING Sector Banking.