Joke Hermes bijzonder hoogleraar Geschiedenis van de Nederlandse radio en televisie

Joke Hermes bekleedt vanaf 1 juni 2025 de Erik de Vries-leerstoel Geschiedenis van de Nederlandse radio en televisie aan de Universiteit van Amsterdam. De leerstoel is ingesteld door de Faculteit der Geesteswetenschappen in samenwerking met de het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

Televisiekijken tegen polarisatie

‘Praten over televisie verbindt’, stelt Hermes. ‘Het helpt ons te reflecteren op hoe de wereld een betere plek zou kunnen zijn voor meer van ons, en welke rechten, plichten en verantwoordelijkheden we menen te hebben. Binnen haar leerstoel wil Hermes zich onder meer gaan richten op de vraag hoe televisie polarisatie kan helpen tegengaan: ‘Ook na de komst van de streamingdiensten verbindt televisiekijken nog altijd in het dagelijks leven. Samen kijken en er niets over zeggen, of juist aanleiding vinden tot gesprek – in fysieke aanwezigheid of via sociale media. Het gaat om een plek hebben in de wereld en er via de lens van al die verschillende soorten inhoud die televisie biedt ongedwongen over nadenken.’

Inclusie en de creatieve industrie

Hermes, die naast haar leerstoel aan de UvA ook als lector Inclusion and the Creative Industries verbonden blijft aan Hogeschool Inholland, doet praktijkgericht onderzoek naar interculturele mediawijsheid, inclusieve communicatie en cultureel burgerschap. In haar onderzoek houdt ze zich onder meer bezig met hoe de creatieve industrie kan bijdragen aan het agenderen en oplossen van maatschappelijke vraagstukken.

Door AI gegenereerde content

Daarnaast wil Hermes zich gaan richten op vraagstukken rondom mediawijsheid en AI: ‘Levensecht lijkende inhoud, of die nu gemaakt is om te entertainen of te misleiden, maakt het belangrijk dat we opnieuw nadenken over wat echt is en wat echt lijkt. Het onderzoek en onderwijs voor de leerstoel zal ik verbinden met het praktijkgericht onderzoek dat ik als lector doe, en waarin ik samenwerk met onder meer de OBA en de HvA. Daarin verken ik met collega's co-creatieve vernieuwende vormen van publieksonderzoek om inclusie en media- en datageletterdheid te versterken.’

Erik de Vries-leerstoel

De leerstoel van Hermes is vernoemd naar televisieregisseur en programmamaker Erik de Vries (1913-2004), een van de pioniers van de Nederlandse televisie. De leerstoel, die tot 2022 werd bekleed door Huub Wijfjes, werd in 2009 in het leven geroepen om de relatie tussen de media en de academische wereld te versterken. ‘Deze leerstoel versterkt niet alleen het wetenschappelijk onderzoek naar onze collecties, maar laat ook zien hoe archieven kunnen bijdragen aan het publieke gesprek over identiteit, media en democratie’, stelt Johan Oomen, hoofd onderzoek bij Beeld & Geluid.

Over Joke Hermes

Joke Hermes studeerde politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde er op haar onderzoek Easily put down. Women's magazines, readers, repertoires and everyday life. Sinds 2004 is ze lector Inclusion and the Creative Industries bij Hogeschool InHolland, naast een aanstelling als universitair docent Media en cultuur bij de UvA. Ook was ze Visiting Professor in Media and Communication aan de Universiteit van Lund in Zweden.

Hermes is mede-oprichter en editor van het European Journal of Cultural Studies. Ook is ze vice-voorzitter van de Wetenschappelijke Raad van Netwerk Mediawijsheid en voorzitter van de adviesraad van de European Communication Research and Education Association (ECREA).