'Door kansenongelijkheid begint leesachterstand al op kleuterleeftijd'

Dit is een expertquote in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van Sebastián Aravena, RID. Aanleiding: Onderwijsinspectie: allemaal in actie voor betere leesvaardigheid | ANP

Het is beroerd gesteld met de leesvaardigheid van basisscholieren, meldt de Onderwijsinspectie. Veel te weinig kinderen behalen aan het einde van de basisschool de minimale vaardigheid om mee te kunnen komen in de maatschappij. Om te zorgen dat dit verandert, zoeken de overheid en het onderwijs naar oplossingen.

Hierbij wordt binnen scholen vooral gekeken naar de aanpak voor begrijpend lezen met ‘rijke teksten’. Belangrijk, maar om goed te kunnen lezen, is allereerst een solide technische basis nodig en dat gaat niet vanzelf. Kleuters zonder taalrijke thuisomgeving komen op school namelijk minder goed mee. Door kansenongelijkheid begint leesachterstand daardoor al op jonge leeftijd.

Leesproces is complex

Het proces van leren lezen is complex. Wetenschappelijk onderzoek geeft veel aanknopingspunten om kinderen beter te leren lezen. Op scholen wordt daar nog te weinig mee gedaan. Een gemiste kans, want een goede aanpak verkleint de kans op leesproblemen.

Het technisch leesonderwijs kan al verbeterd worden met op het oog kleine, maar doeltreffende aanpassingen. In groep 2 beginnen met het letteronderwijs is daarbij van groot belang. Dit is op veel scholen helaas nog niet vanzelfsprekend. Hierdoor krijgen niet alle kinderen gelijke kansen om uit te groeien tot goede lezers.

Klanken in de kleuterklas

Zonder gerichte aandacht voor letters en klanken in de kleuterklas, ontstaan er grote verschillen in de hoeveelheid letters die kinderen kennen aan het einde van groep 2. Deze verschillen zijn helaas niet willekeurig. Bij sommige kinderen is er thuis weinig aandacht voor taal en voorlezen.

Bovendien pikken juist de kinderen die sowieso al makkelijk leren lezen thuis al veel letters op. Risicoleerlingen daarentegen zijn vooral afhankelijk van het aanbod op school. Zonder deze sturing zullen zij al achterlopen, voordat het leesonderwijs daadwerkelijk van start gaat in groep 3.

Scholen kunnen ervoor zorgen dat de verschillen aan het eind van groep 2 minder groot zijn. Daarvoor moet op veel scholen meer gerichte aandacht voor het ontdekken van letters en klanken bij kleuters komen. Alleen dan kunnen leerlingen, onafhankelijk van hun thuisomgeving, met gelijke kansen starten met het échte leren lezen in groep 3. Een leesbasis die essentieel is voor de verdere leesontwikkeling op de basisschool.

Sebastián Aravena, Directeur Inhoud & Ontwikkeling, RID Taal Rekenen