Groene schoolpleinen winnen terrein in Nederland

Een schoolplein van steen en beton? Niet meer van deze tijd. In de afgelopen jaren zien we dat er steeds meer aandacht is gekomen voor natuurlijke schoolpleinen waar we alsmaar vaker grasvelden, natuurlijke materialen en speeltoestellen van hout zien. Deze ontwikkeling is niet alleen gunstig voor het milieu, maar blijkt ook belangrijke voordelen te hebben voor het welzijn en de ontwikkeling van leerlingen.

Groene schoolpleinen dragen bij aan welzijn van kinderen

Volgens uitgebreid onderzoek van de Universiteit van Wageningen dragen groene schoolpleinen namelijk significant bij aan het welzijn van kinderen. Spelen en ontspannen in een natuurlijke omgeving vermindert stress, verbetert de concentratie en zorgt voor meer ontspanning. Het omringen met groen – zoals bomen, planten en natuurlijke speeltoestellen – helpt kinderen tot rust te komen, wat direct invloed heeft op hun geluk en leerprestaties. Een groene buitenruimte biedt kinderen een pauzemoment dat écht ontspannend werkt, waardoor ze daarna beter presteren in de klas.

Daarnaast heeft een groene speelomgeving een positieve invloed op de algehele stemming van kinderen. Omdat een schooldag druk kan zijn waarbij veel prikkels te vinden zijn, helpen natuurlijke elementen op het schoolplein, zoals bloemen, gras en natuurlijke speeltoestellen, om beter met die prikkels om te gaan. Het is goed om te weten dat dit effect niet alleen belangrijk is voor gevoelige kinderen die snel stress ervaren, maar ook voor de volledige dynamiek in de klas. Kinderen worden rustiger en daardoor productiever wanneer iedereen zich op hun gemak voelt.

Leerlingen worden creatiever door een natuurlijke speelomgeving

Wat ook niet vergeten mag worden, is dat een groene en natuurlijke speelomgeving ook van invloed is op de creativiteit van leerlingen. Dit heeft te maken met het feit dat een groen schoolplein waar onder andere veel planten, bloemen en speeltoestellen van natuurlijke materialen te vinden zijn, leerlingen uitnodigt om vrij en fantasierijk te spelen. Naast natuurlijke klimtoestellen voegen scholen bijvoorbeeld boomstammen en grote keien toe aan hun schoolpleinen, waarbij leerlingen zelf verhalen en een manier van spelen kunnen verzinnen. Deze creatieve invalshoek zorgt er niet alleen voor dat het spelen leuker wordt, maar komt ook van pas bij de verdere ontwikkeling.

Een groen schoolplein wordt vaak gezien als een inclusievere speelplaats dan een traditioneel schoolplein met voornamelijk veel gebruik van steen. Dit heeft te maken met het feit dat een natuurlijk schoolplein leerlingen meer uitnodigt om te ontdekken en op avontuur te gaan dan een ‘ouderwets’ schoolplein. Niet ieder kind is bijvoorbeeld gemaakt om te voetballen of om deel te nemen aan andere fysieke spellen. Op een groen schoolplein vinden zij meer dan alleen dit soort activiteiten, want er kan geklommen, gebouwd en ontdekt worden. Dit heeft weer een positieve invloed op de sociale cohesie op school.

Volop subsidiemogelijkheden voor groene schoolpleinen

Vanwege de verschillende voordelen ten opzichte van de wereld en de ontwikkeling van het kind zijn er volop subsidiemogelijkheden voor scholen en instellingen die hun schoolpleinen groener willen maken. Vanuit de overheid zijn er diverse fondsen en subsidies beschikbaar die scholen helpen bij het aanleggen van een natuurlijke speelomgeving die in verschillende provincies aangevraagd kunnen worden. In Brabant is het bijvoorbeeld mogelijk om een aanvraag te doen voor een bijdrage van maximaal 70% van de kosten, met een maximum van €10.000 per project.

In Overijssel is er ook een bedrag van € 10.000 per school of project beschikbaar dat gebruikt kan worden voor het vergroenen van het schoolplein. Met deze financiële steun wordt het voor scholen aantrekkelijker om bomen en struiken te planten, om te investeren in natuurlijke speeltoestellen en om educatieve elementen aan te schaffen zoals insectenhotels en moestuinen. Naast financiële middelen kunnen scholen vaak ook rekenen op advies en ondersteuning bij het ontwerpen van hun groene schoolplein.

De toekomst van groene schoolpleinen in Nederland

Kort samengevat zijn er genoeg redenen op te noemen waarom scholen steeds vaker overgaan op het vergroenen van hun schoolpleinen. Het is beter voor het milieu en de wereld, voor het welzijn en de ontwikkeling van leerlingen en voor de sociale cohesie op scholen. Ook is het aantrekkelijk door de beschikbare subsidiemogelijkheden voor scholen. Naar alle waarschijnlijkheid zal deze trend de komende jaren voortgezet worden, waarbij het schoolplein een natuurlijke en vooral multifunctionele buitenruimte zal zijn. Denk aan een schoolplein met groene speeltoestellen, natuurlijke ondergronden in combinatie met tegels en groenzones met educatieve elementen zoals de eerder genoemde moestuintjes en insectenhotels. In de zoektocht naar een duurzamere wereld, ook binnen het onderwijs, is deze trend meer dan interessant te noemen.