'Gemeenten moeten vaart maken als het gaat om energiearmoede'

Dit is een expertquote van Mirjam Andries, Movisie, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Vermogen 10 rijkste mannen verdubbeld in pandemie, vooral vrouwen betalen de prijs

In het rapport van Oxfam Novib over inkomensongelijkheid wereldwijd stond de schokkende conclusie dat het vermogen van de tien rijkste mannen ter wereld in de eerste twee jaar van de coronapandemie is verdubbeld. Terwijl het gemiddelde inkomen van 99 procent van de wereldbevolking achtergebleven is en er meer dan 160 miljoen mensen extra in armoede zijn terechtgekomen. Extreme ongelijkheid is sterk gegroeid tijdens de coronapandemie en vooral vrouwen en andere achtergestelde groepen zijn de dupe.

Onder bestaansminimum

Dit lijkt misschien een ver-van-mijn-bed-show en vooral van toepassing op ontwikkelingslanden. Niets is minder waar: ook in Nederland is het gat tussen de allerrijksten en de meerderheid van de bevolking enorm. De ruim 2.000 rijkste Nederlanders bezitten samen meer vermogen dan de 10,5 miljoen armste. In Nederland neemt deze kloof, ondanks flinke economische groei, al jaren toe en stijgt ook het aantal mensen dat niet meer rond kunnen komen. Steeds meer mensen zakken onder het bestaansminimum. Een bijstand of minimumloon is al niet meer voldoende om in het levensonderhoud te voorzien en de huidige inkomensondersteuningsmaatregelen zijn onvoldoende effectief blijkt uit onderzoek van het Nibud eind vorig jaar.

Energiearmoede

Uit de laatste koopkrachtberekeningen van het Nibud blijkt dat iedereen er in Nederland volgend jaar op achteruitgaat. De lonen gaan omhoog, maar de stijgende kosten van het levensonderhoud, en met name de energierekening, doen die stijging teniet en zorgen dat mensen over het algemeen minder te besteden hebben. Gemiddeld 40 euro is berekend, maar dat verschilt per huishouden. Er zijn vooral grote zorgen over de meer dan twee miljoen huishoudens die nu al moeite hebben om alle rekeningen te betalen. Zij kunnen zelfs een paar tientjes stijging in de kosten niet opbrengen.

De overheid compenseert de stijging van de energielasten met een lagere belasting, maar die compensatie geldt voor iedereen en is al meegenomen in de koopkrachtberekeningen. Huishoudens met een laag inkomen kunnen van de gemeente nog een extra tegemoetkoming van 200 euro voor de stijgende energielasten krijgen. Dat is onvoldoende om alles op te vangen, maar het helpt wel iets.

Movisie sluit zich aan bij de oproep van het Nibud aan gemeenten om hier vaart mee te maken en het eenvoudig toegankelijk te maken. Daarnaast is het belangrijk energiearmoede te blijven agenderen. Maar liefst een half miljoen huishoudens in ons land kampt met energiearmoede. Voor deze groepen zijn aanvullende maatregelen nodig. Laat hen niet in de kou staan.

Mirjam Andries is projectleider bij Movisie.