NLR ontwikkelt virtuele verkeerslichten voor taxiënde vliegtuigen

NLR heeft onlangs in zijn luchtverkeersleidingsimulator NARSIM (NLR ATC Research Simulator) een zogenaamd ‘Virtual Stop Bar Guidance Concept’ getest en gevalideerd. Hierbij paste NLR de werkpositie voor de verkeersleider in de toren dusdanig aan dat het tijdens slecht-zicht operaties mogelijk is om bij ieder vliegtuig dat op het radarscherm geselecteerd wordt de status van een virtuele ‘stop bar’ te kiezen. Stop bars zijn een soort verkeerslichten op de luchthaven die aangeven of vliegtuigen kunnen doortaxiën of moeten stoppen. Virtuele stop bars zijn alleen zichtbaar op displays van verkeersleiders of piloten en staan niet op de taxibanen of het platform. Daarnaast kan de verkeersleider als onderdeel van het nieuwe concept voor elk vliegtuig de taxiroute naar een virtuele stop bar selecteren. Uitwisseling van informatie tussen de verkeerstoren en de piloten gebeurt via data-communicatie, de zogenaamde data link. De data link zorgt ervoor dat zowel de status van een virtuele stop bar als de route naar de virtuele stop bar op het navigatiedisplay in de cockpit verschijnt.

Met behulp van deze nieuwe technologie zullen meer vliegtuigen tijdens slecht-zicht omstandigheden simultaan gebruik kunnen maken van de beschikbare ruimte op het platform en de taxibanen. Weliswaar zouden er ook ‘echte’ stop bars geplaatst kunnen worden, maar deze installaties zijn duur, kunnen minder eenvoudig aangepast worden, en laten voor elk vliegtuig dezelfde status zien.

In de oude situatie waren de zogenaamde ‘klaringslimieten’ voor een vliegtuig beperkt tot de positie van het toestel dat ervoor taxiede. Met virtuele stop bars kan de klaringslimiet van ieder toestel individueel verruimd worden omdat de status van een stop bar voor twee vliegtuigen verschillend kan zijn. In de praktijk betekent dit dat de vliegtuigen in beweging blijven, waardoor de capaciteit van de taxibanen wordt vergroot. Een ander voordeel van deze nieuwe technologie is dat de piloot op zijn navigatiescherm de juiste route ziet naar de positie van de virtuele stop bar.

NLR heeft het concept en de displays voor grondverkeersleiding in samenwerking met Italiaanse luchtverkeersleiders ontwikkeld. Hierbij werd een touch-pen display gebruikt dat het radarbeeld, de besturing van de stop bars, de toewijzing van klaringslimieten en route en andere vluchtinformatie (zogenaamde Electronic Flight Strips) integreert. De real-time simulatietests met verkeersleiders en piloten evenals de validatie van de nieuwe technologie werden uitgevoerd op NARSIM. De tests waren voornamelijk gericht op optimalisatie van de communicatie tussen verkeerstoren en cockpit en de werkomgeving voor luchtverkeersleiders van Malpensa Airport. Deze luchthaven in het noordwesten van Milaan heeft vaak te maken met mist en kenmerkt zich daarnaast door een complex taxibaansysteem.

De tests maakten onderdeel uit van het Integrated Surface Management (SUMO) project van het Europese SESAR-programma. Het SESAR programma heeft als doel de veiligheid en efficiency in Europa op het gebied van de luchtverkeersleiding te vergroten. Bij de ontwikkeling en validatie van het concept werkte NLR nauw samen met de Italiaanse luchtverkeersleiding ENAV en met vluchtsimulatie-experts van het bedrijf Leonardo in Turijn. Daarbij brachten zij onder meer een verbinding tot stand tussen de GRA-vluchtsimulator in Turijn en de NARSIM-verkeerstorensimulator bij NLR in Amsterdam. Thales Avionics leverde het navigatiedisplay voor in de cockpit.

De luchtverkeersleiders van ENAV zijn overtuigd van de voordelen van het concept en beoordeelden de simulatieomgeving van NLR als realistisch en betrouwbaar. ENAV is voornemens om Virtual Stop Bar Guidance deze zomer op te nemen in hun plan voor operationele verbeteringen in de luchtverkeersleiding in Italië. Met behulp van deze nieuwe ontwikkeling kan NLR luchtverkeersleidingsorganisaties in Europa ondersteunen die hun vliegtuigen tijdens slecht-zicht omstandigheden efficiënter, veiliger en met grotere voorspelbaarheid willen begeleiden naar de startbaan of de gate.