Hittegolf: wordt er gewerkt of liggen alle zzp’ers op het strand?

Vorige week was het uitzonderlijk warm weer in Nederland. Helaas was het nog geen vakantie en moesten de meeste werknemers dus gewoon aan het werk. Meer geldt dat ook voor zzp’ers? Zelfstandigen bepalen zelf hun werktijden, maar in hoeverre maken ze gebruik van hun flexibiliteit? Gekko onderzocht de gegevens van bijna 80.000 ondernemers op haar platform om te kijken hoe een kleine ondernemer omgaat met de hitte. 

Hittegolven komen niet vaak voor in Nederland

Hittegolven zijn nog steeds een zeldzaamheid in Nederland. In de periode vanaf 1950 waren er slechts 19 hittegolven in Nederland. Dat komt niet alleen omdat Nederland een koud kikkerlandje is, maar ook omdat de criteria voor een hittegolf uitzonderlijk streng zijn. 

Volgens het KNMI moeten de temperatuur in de Bilt 5 dagen lang boven de 25 graden uitkomen en op 3 van die dagen zelfs boven de 30 graden. Ondanks de hitte van de afgelopen week was er dus geen sprake van een hittegolf in Nederland. Alleen lokaal kon men op sommige plekken, zoals in Limburg spreken van een hittegolf.

Warm weer in Nederland en het effect op de productiviteit

Toch is dankzij de klimaatverandering te verwachting dat we we steeds vaker te maken krijgen met langdurige periodes van uitzonderlijke warmte in Nederland. En dat heeft invloed op de productiviteit van werkende Nederlanders. 

Een onderzoek uit 2018 van Harvard (zie hier een uittreksel van het onderzoek in the Guardian) toont aan dat werken in een warme omgeving mensen een stuk minder productief maakt. Bovendien worden er ook meer fouten maakt. 

Zijn ondernemers meer flexibel tijdens een hittegolf?

Als we de onderzoeken moeten geloven, kun je onder extreme warmte maar beter wat minder gaan werken. De meeste werknemers hebben echter geen keus, omdat ze werken voor een werkgever die bepaalt of je wel of niet vrij mag nemen. 

Voor ondernemers zou dat echter anders kunnen zijn. Zij zijn eigen baas en zouden in principe zelf hun uren en werk moeten kunnen indelen. Je zou dus verwachten dat deze groep bij extreem weer aanpassingen maakt in het werk. Tenslotte, één van de belangrijkste reden dat veel ondernemers gaan ondernemen, is de wens om flexibel te kunnen omgaan met werk.

Gekko onderzocht hoe actief zzp’ers zijn met uren registreren

Ondernemers zijn theoretisch dus meer flexibel als het gaat om werktijden. Onze verwachting was daarom dat zzp’ers bij zich bij warm weer aanpassen en minder gaan werken of op andere tijdstippen gaan werken. 

Om onze hypothese te testen, hebben we data geanalyseerd van ondernemers op ons boekhoudplatform. 

Voor ons onderzoek hebben we gekozen om de Gekko urenregistratie applicatie te analyseren. Hierin kunnen ondernemers de gewerkte uren bijhouden voor hun eigen administratie. 

40% van de ondernemers op Gekko registreert uren

Van de bijna 80.000 gebruikers op Gekko, registreert bijna 40% zijn of haar gewerkte uren via onze uren applicatie. 

Voor het onderzoek heeft Gekko de activiteiten van gebruikers in de uren applicatie geanonimiseerd. Voor ons onderzoek hebben we gekeken hoe vaak gebruikers uren hebben geregistreerd in het systeem op een specifiek tijdstip. 

Vervolgens hebben we deze data vergeleken met gegevens uit weken waarin het weer ‘normaal’ was. Dat wil zeggen, gemiddeld niet meer dan 3 graden afwijking van de gemiddelde temperatuur volgens het KNMI.

Uitkomst: zzp’ers registreerden minder uren tijdens de hittegolf

Uit onze gegevens blijkt dat zzp’ers minder actief waren tijdens de hittegolf week dan in een normale werkweek. Vooral op maandag en woensdag waren er minder gebruikers die hun uren registreren op Gekko. 

Opvallend is dat op dinsdag - de warmste dag van de week met een recordtemperatuur van 33,2 graden in de Bilt - de activiteit niet veel lager was dan normaal. Op vrijdag was het aantal gebruikers dat uren registreerde wel weer veel lager dan op een normale vrijdag, terwijl het op vrijdag juist weer wat afkoelde.

Temp in de Bilt tijdens “hittegolf” & Aant actieve gebruikers t.o.v. gemiddelde week

Ma  31,0 → -8,75%

Di   33,2 → -2,38%

Wo 22,9 → -8,34%

Do  20,4 → 0,24%

Vr   24,3 → -6,25%

Zzp’ers passen activiteit aan op ‘brugdagen’ tijdens hittegolf week

Het lijkt er op dat als een werkdag in de buurt van het weekend ligt, zzp’ers meer geneigd zijn een dagje vrij te nemen in een warme week. 

Wellicht gebruiken ondernemers deze dagen als een soort ‘brugdag’ om de overgang van of naar het weekend te versoepelen. Maar waarom waren onze gebruikers op woensdag dan ook minder actief? Woensdagmiddag is traditioneel nog steeds de vrije dag voor schoolgaande kinderen. Misschien is dit voor ouders een goede reden om juist die dag vrij te nemen met het mooie weer. 

Ondernemer werkt minder op heetst van de dag

Als we kijken naar het verloop van de activiteit van zzp’ers gedurende de dag, lijkt het erop dat gebruikers op andere tijdstippen actief zijn tijdens warm weer. 

Tijdens een normale werkdag bouwt de activiteit zich op tot 12 uur. Tijdens de lunch is er even een dip en vervolgens werkt men door tot ongeveer 5 uur. Daarna bouwt de werkdag zich weer snel af. 

Afgelopen maandag, toen de temperatuur ruim boven de 30 graden was, zag men eenzelfde opbouw, maar was ook duidelijk zichtbaar dat na het middaguur de productiviteit minder was dan op een normale dag. Rond vijf uur ronde men het werk wel weer normaal af maar ook in de avonduren was men iets minder aan het werk dan normaal.

Op hete dagen stopt ondernemer eerder met werken

Op dinsdag was er een ander patroon zichtbaar. In plaats van een dip na de middag, vond de piek van de activiteit iets eerder plaats. Rond 4 uur was de meeste activiteit op het netwerk. Vervolgens zakte de activiteit op onze uren applicatie volledig in. Dat is ruim een uur eerder dan normaal. In de avonduren zagen we juist een verhoogde activiteit, meer dan op een normale dinsdag, waarschijnlijk omdat men toch nog even de uren wilde verwerken.

Interpretatie van ons onderzoek: ondernemers bereiden zich voor op warme dagen

Het lijkt er dus op dat ondernemers tijdens warme dagen niet alleen minder werken, maar ook flexibeler met hun tijd omgaan. Maar tegelijkertijd valt op dat het verschil eigenlijk wel meevalt. De meeste ondernemers waren gewoon aan het werk. 

Maandag waren er wel beduidend minder zzp’ers actief op ons platform. Wellicht namen ondernemers vanwege het warme weer een lang weekend vrij. Ook zagen we minder activiteit in de namiddag, wat zou kunnen betekenen dat zzp’ers iets eerder stoppen met werken op een hete dag. 

Hoewel de activiteit op dinsdag weer normaal was, leken ondernemers op dinsdag wel eerder naar huis te gaan. 

Het mooie weer heeft mogelijk ook later in de week een effect op productiviteit

Het aantal gebruikers dat uren registreerde op Gekko in de hittegolf week was ook lager op woensdag en op vrijdag. Op deze dagen was het niet dusdanig warm dat je een daling in activiteit zou verwachten. 

Het zou zo kunnen zijn dat het mooie weer eerder in de week ook invloed heeft op de activiteit van zzp’ers later in de week. Op woensdag was het weliswaar niet zo mooi weer, maar misschien dachten ondernemers dat het alsnog een mooie dag zou zijn om vrij te nemen. Bijvoorbeeld om iets met de kinderen te doen die dan toch al vrij waren. 

De lagere activiteit op vrijdag in onze uren applicatie, zou te maken kunnen hebben met het feit dat zzp’ers op vrijdag eerder stopten met werken vanwege het mooie weekend dat in het verschiet lag. Zaterdag beloofde weer een tropische dag te worden met temperaturen boven de 30 graden. 

Voor meer informatie over dit onderzoek, kun je terecht bij Gekko (www.getgekko.com)