VSK: Neutrale Verpakkingen voor Tabak zijn bewezen niet effectief

Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid) wil vanaf januari 2020 neutrale verpakkingen verplicht stellen voor sigaretten en shag. Dat blijkt uit de de internetconsultatie die gisteren door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is gepubliceerd. Met deze inzet gaat de staatssecretaris voorbij aan de ervaringen in andere landen waar deze maatregel reeds is ingevoerd. Daarnaast ontbreekt er in Nederland draagvlak voor deze maatregel en wordt geen rekenschap gegeven van de bewezen onbedoelde neveneffecten van deze maatregel.

Jan Hein Sträter, directeur VSK: "Plain packaging werkt niet. Australië was in 2012 het eerste land waar alle merkuitingen, zoals logo´s, verboden werden met als doel om het aantal rokers sterk te verminderen. Inmiddels is gebleken dat de invoering van plain packaging geen enkel effect heeft gehad op het percentage van de Australische bevolking dat rookt.[i] Ook uit cijfers van de Australische overheid blijkt dat het percentage rokers in de periode 2013 – 2016 niet significant is gedaald – de eerste periode in twintig jaar dat er geen statistisch significante daling heeft plaatsgevonden[ii]" Tegelijkertijd is de illegale markt voor sigaretten in Australië naar schatting met 30% gestegen.[iii] En de rekening voor de Australische belastingbetaler is als gevolg van illegale sigarettenhandel opgelopen tot 1.6 miljard AUD per jaar, ofwel bijna 1 miljard euro. Daar is niemand bij gebaat: de inkomsten van deze illegale handel worden onder meer ingezet voor de financiering van terreurorganisaties, de overheid loopt haar accijnsinkomsten mis, MKB-ondernemers moeten vrezen voor hun voortbestaan en consumenten lopen het risico om ongereguleerde producten te consumeren. "

"Het is daarnaast nogal brutaal  dat de Staatssecretaris er voor kiest om het ontwerpbesluit te publiceren voordat de Tweede Kamer zich heeft kunnen uitspreken  over het Nationaal Preventie Akkoord, het document waar deze maatregel uit voortvloeit. In januari 2019 heeft de Tweede Kamer meer dan 500 kamervragen gesteld over het Nationaal Preventie Akkoord, waaronder over de invoering van neutrale verpakkingen. Deze vragen zijn tot op heden door het Ministerie niet beantwoord. Ook het plenaire kamerdebat over het Nationaal Preventie Akkoord heeft nog niet plaatsgevonden, noch zijn de huidige maatregelen op het gebied van tabaksverpakkingen geëvalueerd."

Ook stelt VSK vast dat het invoeren van neutrale verpakkingen een grove inbreuk is op het intellectueel eigendom van de tabaksfabrikanten. Sträter: ,,In dit land is het eigendomsrecht wettelijk verankerd. Dit voorstel walst daar overheen op een manier die schadelijk is voor het vestigingsbeleid in Nederland. Het internationale bedrijfsleven is allergisch voor overheden die willekeurig eigendomsrechten schenden.”

"Tot slot wijst VSK op het ontbreken van maatschappelijk draagvlak voor deze vergaande maatregel. Uit onderzoek dat eind 2018 in opdracht van JTI en door veldwerk van Motivaction is uitgevoerd blijkt dat meer dan 68% van de Nederlandse bevolking meent dat neutrale verpakkingen onnodig zijn, terwijl slechts 10% de invoering ´zeer belangrijk´ vindt. [iv]

Einde persbericht