'Reizen met rolstoel moet ook veilig zijn'

Goed nieuws voor treinreizigers met een beperking, deze maand: NS maakte bekend dat op ruim honderd extra stations dit jaar ook in- en uitstaphulp wordt aangeboden. Maar zolang die helpers geen goede instructies krijgen, houdt de 48-jarige Noëlle Nefs uit Leidschendam er een hard hoofd in. Zij klapte vorig jaar vanuit haar rolstoel zó voorover het perron op, doordat ze van de NS-instaphulp voorwaarts de hellingbrug af moest.

Ze brak haar onderbeen op twee plaatsen, moest een operatie ondergaan, en heeft sindsdien een metalen plaat in haar been. Na tussenkomst van letselschadebureau JBL&G is de zaak onlangs geregeld met betaling van 5500 euro aan smartengeld en schadevergoeding, maar de Leidschendamse maakt zich nu sterk om soortgelijke ongelukken in de toekomst te voorkomen. Ze heeft een brief geschreven aan de NS en de staatssecretaris, en wil de vaste Kamercommissie Infrastructuur en Waterstaat binnenkort ook benaderen. Haar standpunt: reizen moet veilig zijn, ook voor mensen met een beperking en een hulpmiddel.

Noëlle Nefs: “De NS werkt met een concessie, waarbij ze moeten zorgen voor de veiligheid in de trein en op de stations, én voor assistentie voor gehandicapten bij het in- en uitstappen. Maar dan moet die assistentie óók veilig moet zijn! Wanneer je van tevoren reisassistentie aanvraagt, moet je opgeven met welk hulpmiddel je komt: een rolstoel, loopfiets of een scootmobiel. Maar vervolgens wordt er niets met die informatie gedaan, als je aankomt is het elke keer gewoon weer: ’Hee, we leggen wel een plank neer, komt u maar!’ De drie verschillende gebruikte bruggen zijn alleen afhankelijk van het soort station of trein, niet van het soort hulpmiddel. Mij is verteld dat de bruggen aan alle eisen voldoen, maar mijn ongeluk staat niet op zichzelf, dus waarom nog zo’n steile brug gebruiken? Het is hoog tijd voor gelijkvloerse instap overal.“

“Ik vond het die bewuste dag voor mezelf juist net zo cool, dat ik weer eens alleen, zelfstandig op pad ging. Vanwege mijn aandoening kan ik al een tijdje niet meer autorijden, maar juist door de trein zou mijn actieradius toch weer een stuk groter worden. Dat dat nu toch weer een illusie is gebleken, is op zijn minst zuur, dat is er zo erg aan. Je mogelijkheden om te reizen worden zo nog meer beperkt, terwijl we toch een inclusieve samenleving willen.”

“Na het ongeluk heb ik nog een keer mogen oefenen bij NS, dat was op zich wel weer fijn. Vooral ook omdat daarbij opnieuw duidelijk werd dat ik met mijn rolstoel toch echt achterwaarts zo’n brug af moet om niet voorover te kiepen. Maar ik zie er vreselijk tegenop die discussie te moeten voeren met zo’n assistent, elke keer als ik een trein uit moet. Er staat dan ook altijd druk op, het moet binnen 1 of 2 minuten, want zo’n trein dendert ook weer door. En dat blijft een belemmering, waar ik zo’n hele, op zich toch ook al belastende reis tegenop kan zien.”

“In theorie is het fantastisch, straks al die extra stations met in- en uitstaphulp. Maar wat betekent het echt? Komen er ook genoeg geïnstrueerde assistenten bij? Blijft dat enorme hoogteverschil? Er zijn steeds meer verschillende hulpmiddelen. Je moet kijken naar wat de gebruiker nodig heeft. Dat is wat ik ook mis: ze vrágen niets. Vráág alsjeblieft: heb je rompstabiliteit, moet je een gordel om, heb je voor- of achterwielaandrijving, waar zitten je anti-kiepwieltjes, kortom: hoe wil je eruit? Kijk, als gehandicapte heb je sowieso al een heleboel gedoe waar je niet om gevraagd hebt. Je zit niet voor niets in een rolstoel. Maar dit is allermaal vrij simpel op te lossen! Ik wil ook absoluut niet zielig doen, maar ik wil voorkomen dat zo’n ongeluk als dat van mij anderen ook overkomt. Fijn dus, al die extra instaphulpen straks. Iedereen is misschien laaiend enthousiast, maar ik houd toch mijn hart vast. Want het is echt niet fijn, wanneer je onderaan die brug ligt …”

FOTO's: Noëlle Nefs uit Leidschendam wil ook met haar rolstoel veilig in en uit de trein kunnen. 

              In- en uitstaphulp voor reizigers met een hulpmiddel. Foto's: JBL&G