Nationaal Onderwijsmuseum maakt erfgoed collectie 'Oud Goud' digitaal beschikbaar

Per vandaag maakt het Nationaal Onderwijsmuseum een unieke collectie digitaal beschikbaar via www.collectienederland.nl. De 20e -eeuwse collectie Oud Goud die door uitgeverij Noordhoff zorgvuldig is bewaard, is in 2009 in langdurige bruikleen gegeven aan het Onderwijsmuseum. Een rijkdom aan bijzondere illustraties en schoolplaten die in het onderwijs in de loop der tijd zijn gebruikt. Voor velen een nostalgisch feest der herkenning, voor anderen een eerste kennismaking met de verbeeldingskracht en het vakmanschap van bekende Nederlandse illustratoren.

Originele illustraties

De collectie bestaat uit zo’n 25.000 afbeeldingen, gemaakt van ca. 1900 tot 1970. Het betreft unieke originele illustraties; hoofdzakelijk pen- en potloodtekeningen, maar ook aquarellen en olieverfschilderijen. Honderden illustratoren zijn vertegenwoordigd, waaronder bekende namen als Marinus Adrianus Koekkoek, Johan Herman Isings, Johan Gabriëlse en Cornelis Jetses.

Historie

Tot ver in de 20e eeuw werd op school veelal lesgegeven via schoolplaten. Maar ook via lesboeken, die vaak rijkelijk waren geïllustreerd. Het beeldmateriaal hiervoor werd in opdracht gemaakt door illustratoren en kunstenaars. Zij werden in compositie en onderwerp aangestuurd door de uitgever. Het originele werk kwam na voltooiing in het bezit van de uitgever, alsmede de meeste auteursrechten. Toen de afbeeldingen door de opkomst van nieuwe druktechnieken geen bedrijfswaarde meer hadden, zag men er wél de historische waarde van in. Noordhoff had er zelfs de naam ‘Oud Goud’ aan gegeven.

Collectie Nederland

Het eerste deel van deze Oud Goud collectie is door het Nationaal Onderwijsmuseum digitaal beschikbaar gemaakt op Colllectienederland.nl. Collectie Nederland is opgezet door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Zij maken hier niet alleen hun eigen collectie zichtbaar maar brengen digitale erfgoedcollecties van Nederland op één plek samen. Deze collecties kunnen vervolgens weer gebruikt worden voor bijvoorbeeld studie of onderzoek.

Details in beeld

De originele olieverfschilderijen en aquarellen zijn hier in hoge resolutie te bekijken. De kwaliteit van penstreek of toets van de kunstenaar is prachtig te zien. Onder andere Koekkoek, Gabriëlse en Bueninck, bekend van de schoolplatenseries ‘Dieren in ons land’ en ‘Nederland in Woord en Beeld’, zijn nu beschikbaar gemaakt. De komende jaren zal dit verder uitgebreid worden met meer beeldmateriaal uit deze bijzondere collectie.

Oud Goud collectie in depot: Jacques Dane (Onderwijsmuseum), Bert Deen (Noordhoff), Beitie Bruinsman (Noordhoff), Petra Reijnhoudt (Onderwijsmuseum).

‘In sloot en plas’. Olieverfschilderij op linnen van M.A. Koekkoek - schoolplatenserie ‘Dieren in hun omgeving’, ca. 1913.