Oxfam Novib: Bezuiniging op ontwikkelingshulp: immoreel en ondemocratisch

Het demissionaire kabinet gaat lijnrecht in tegen de oproep van de Tweede Kamer door fors te snijden in het budget voor de armsten en meest kwetsbaren wereldwijd. Een Kamermeerderheid had voor de zomer juist gevraagd om dit budget niet te laten lijden onder de – bewust te laag ingeschatte – asielkosten. Voor 2023 gaat het om een bezuiniging van ruim 280 miljoen euro, terwijl ook in de komende 3 jaar bijna 1 miljard euro meer ontwikkelingsgeld wordt gebruikt om de stijgende kosten voor asielopvang in Nederland te dekken. Dit blijkt uit de zojuist verschenen Miljoenennota. Oxfam Novib roept de Tweede Kamer met klem op om het demissionaire kabinet te dwingen de aangenomen motie om niet aan het hulpbudget te morrelen, alsnog uit te voeren.

Michiel Servaes, algemeen directeur Oxfam Novib: “Het is onvoorstelbaar en immoreel dat het kabinet juist nu steun aan de allerarmsten en kwetsbaarsten opoffert. Vreselijke rampen volgen elkaar in hoog tempo op, voor het eerst zijn er meer dan 100 miljoen mensen op de vlucht, en klimaatverandering leidt op steeds meer plaatsen tot droogte en voedseltekorten. In plaats van aan onze morele plicht en internationale afspraken te voldoen, wordt solidariteit een sluitpost op deze begroting en dreigt Nederland zelf de grootste ontvanger van ontwikkelingshulp te worden. Of om het tegen een ander schokkend cijfer uit de Miljoenennota af te zetten: we geven meer dan 10 keer zo veel aan fossiele subsidies in Nederland uit dan het gehele budget voor de allerarmsten in de wereld. Dat valt toch niet uit te leggen?”

In juni dit jaar nam een ruime meerderheid van de Tweede Kamer een motie aan die was ingediend door de fracties van de ChristenUnie, CDA en D66 en die de regering opriep om de hogere kosten voor asielopvang in Nederland dit jaar niet uit het budget voor ontwikkelingssamenwerking te halen. De demissionaire regering voert deze motie maar half uit en komt de Tweede Kamer hiermee onvoldoende tegemoet.

Servaes: “Het is staatsrechtelijk zeer twijfelachtig dat een demissionair kabinet goeddeels tegen een expliciete uitspraak van de Tweede Kamer ingaat. In plaats van alleen ‘lopende zaken’ af te handelen, politiseert de ministersploeg hiermee een gevoelig dossier, nota bene over de ruggen van miljoenen mensen die niet terug kunnen praten. We doen een klemmend beroep op alle Kamerleden om niet alleen moreel het juiste te doen, maar tevens het politieke primaat van het parlement veilig te stellen. De Algemene Politieke Beschouwingen, later deze week, zijn daar het juiste moment voor.”

Eerder dit jaar riep een groot aantal maatschappelijke organisaties, ondersteund door religieuze leiders en bekende Nederlanders, op tot het beschermen van het ontwikkelingsbudget, bijvoorbeeld door een plafond in te stellen voor de asielkosten die betaald worden uit de OS-begroting. Volgens de Algemene Rekenkamer worden deze kosten stelselmatig te laag ingeschat, waardoor de opvang vastloopt en hogere kosten worden doorgeschoven. De oproep kreeg daarop veel bijval in de media, die bezuinigingen op bewezen effectieve ontwikkelingssamenwerking onder meer “ondoordacht en armoedig” noemden, en later dus van een ruime meerderheid in de Tweede Kamer.

Het kabinetsvoornemen om tegen de wens van de Kamer in te gaan, komt bovendien op een zeer ongepast moment. Zo blijkt uit nieuw VN-onderzoek dat geen van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDGs) wordt behaald bij huidig beleid. En voor het Klimaatschadefonds dat bij de aankomende Klimaattop in Dubai wordt opgericht, heeft Nederland, ondanks VN-afspraken, nog geen geld gereserveerd.

Deze donderdag publiceert Oxfam nieuw onderzoek waaruit blijkt dat steeds meer mensen op de vlucht raken en honger lijden door de klimaatcrisis. Klimaatverandering zorgt voor steeds meer natuurbranden, overstromingen, droogtes en extreem weer. Het aantal noodhulpverzoeken die te maken hebben met klimaatverandering is op dit moment 8 keer zo hoog als 20 jaar geleden. Het totale bedrag dat nodig is voor wereldwijde noodhulp is dit jaar toegenomen naar een recordhoogte van $55 miljard. Dat is een toename van 270% in vergelijking met 2016.