Oxfam Novib: Britse wapens maken burgerslachtoffers in Jemen 

Nieuw rapport van Oxfam Novib wijst uit dat Britse en Amerikaanse wapens veelvuldig zijn gebruikt om burgerdoelen te bestoken  

Den Haag, 11 januari 2023 – Dagelijks werden meer dan vier gewapende aanvallen op burgers uitgevoerd gedurende de veertien maanden van de oorlog in Jemen, zo blijkt uit een nieuw rapport van Oxfam Novib dat vandaag gepubliceerd wordt. De resultaten tellen meer dan 1.700 aanvallen op burgers die zijn gedood, gewond of gedwongen hun huizen te ontvluchten. De luchtaanvallen door de coalitie onder leiding van Saoedi-Arabië, waarbij uitsluitend wapens van het VK en de VS worden gebruikt, goed zijn voor een kwart van alle aanvallen. Het VK heeft voor minstens 7,9 miljard pond aan wapens aan Saoedi-Arabië verkocht. 

Het rapport van Oxfam komt in de aanloop naar de rechtszaak die Campaign Against Arms Trade (CAAT) tegen de Britse regering heeft aangespannen over de levering van Britse wapens aan de oorlog, die op 31 januari bij het Hooggerechtshof plaatsvindt. Oxfam treedt op als getuige-deskundige ter ondersteuning van de rechtszaak.  

Saoedische coalitie verantwoordelijk

Hoewel alle partijen in het conflict tijdens de acht jaar durende oorlog herhaaldelijk burgers hebben getroffen, bleek uit het onderzoek dat tussen januari 2021 en eind februari 2022 is uitgevoerd, de luchtaanvallen van de Saoedische coalitie verantwoordelijk waren voor ten minste: 

• 87 burgerdoden en 136 gewonden 

• 19 aanvallen op ziekenhuizen, klinieken en ambulances 

• 293 aanvallen waardoor mensen hun huizen moesten ontvluchten - 39% van alle aanvallen die vluchtelingen veroorzaakten. 

De grootschalige vernietiging van infrastructuur, die van vitaal belang is voor de burgerbevolking, is hier buiten beschouwing gelaten. 

Dirk-Jan, beleidsadviseur humanitaire hulp en conflicten bij Oxfam Novib: “Het grote aantal aanvallen op burgers is een duidelijk bewijs van de verschrikkelijke tragedie waar de bevolking van Jemen onder lijdt. Uit onze analyse blijkt dat er sprake is van een patroon van geweld tegen burgers en dat alle partijen in dit conflict niet genoeg hebben gedaan om het leven van burgers te beschermen, waartoe zij volgens het internationaal humanitair recht verplicht zijn. De intensiteit van deze aanvallen zou niet mogelijk zijn geweest zonder een constante aanvoer van wapens." 

Waarde wapenverkopen 23 miljard pond 

Het VK heeft voor minstens 7,9 miljard pond aan wapens aan Saoedi-Arabië verkocht, verdeeld over 547 vergunningen, sinds het begin van de militaire interventie in Jemen.  Onderzoekers van CAAT hebben geschat dat de werkelijke waarde van de wapenverkopen meer dan £23 miljard bedraagt wanneer rekening wordt gehouden met extra 'open licentiehouders'.   

Al in 2019 werd de Britse regering door de rechter gedwongen om nieuwe wapenvergunningen aan Saoedi-Arabië op te schorten en om eerdere besluiten over wapenexport te herzien. De Britse regering zei hier later zelf over dat ze de herziening hadden uitgevoerd en de afgifte van nieuwe vergunningen hadden hervat. 

Jalvingh: "Een van de redenen die de regering destijds gaf voor het hervatten van de wapenverkoop was dat het ging om geïsoleerde incidenten en niet om een patroon van schendingen van het internationaal humanitair recht. Ons rapport laat een heel ander beeld zien, een groot aantal aanvallen die dagelijks burgers treffen. Deze dagelijkse gebeurtenissen moeten grondig worden onderzocht en als het risico bestaat dat er ernstige schendingen van de mensenrechten plaatsvinden, moet de wapenverkoop onmiddellijk worden stopgezet." 

De oorlog heeft meer dan 233 duizend dodelijke slachtoffers gemaakt en meer dan vier miljoen mensen uit hun huizen verdreven, wat heeft bijgedragen tot een van de ergste humanitaire crises ter wereld.  Ongeveer 21,5 miljoen Jemenieten hebben hulp nodig, waaronder bijna 13 miljoen kinderen.  

Hanan en haar gezin hebben hun huis in de stad Al Hudaydah moeten ontvluchten vanwege zware Saoedische luchtbombardementen. Als alleenstaande moeder met twee jonge dochters sprak ze met Oxfam vanuit het vluchtelingenkamp Ammar bin Yasse: "Ik woonde in Al Hudaydah. Mijn kinderen gingen naar school. We ontvluchtten ons huis vanwege de oorlog, omdat we kwetsbaar waren voor de bombardementen en vanuit ons huis voortdurend het geknal hoorden. We leefden in constante angst." Over haar leven in het kamp zegt ze: "Ik bedel van deur tot deur en op straat. Ik bedel bij restaurants en kruideniers om eten voor mijn kinderen."