'Grote zorgen om slachtoffers landmijnen, verandering noodzakelijk'

Dit is een expertquote van Jan Tijmen Ninck Blok, het Nederlandse Rode Kruis, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Landmijnen eisten in 2020 meer dan 7.000 levens - België - Knack

Door landmijnen vielen er in 2020 alleen al meer dan 7.000 slachtoffers. Meer dan driekwart van deze slachtoffers waren burgers. Landmijnen maken immers geen onderscheid tussen burgers en militairen. Het gaat dan om een boer die z’n akker verbouwt of een spelend kind dat per ongeluk op een mijn stapt.

Naast deze harde statistieken (en let wel: het gaat hier alleen om de gerapporteerde slachtoffers) hebben landmijnen ook een enorme impact op het dagelijks leven van de burgerbevolking. Denk bijvoorbeeld aan de gevolgen van gebieden die niet meer begaanbaar zijn – de snelste weg naar markt of waterput is niet meer toegankelijk, het ziekenhuis is niet meer zonder risico bereikbaar en familiebezoek is niet meer mogelijk. Soms is dit in oorlogstijd, maak vaak ook als de oorlog allang weer vertrokken is. Ook daar maken landmijnen geen onderscheid in.

Een groot deel van deze slachtoffers viel in landen die het Verdrag van Ottawa hebben ondertekend. Dit verdrag uit 1997 verbiedt het gebruik, de opslag, productie en handel van landmijnen en is met 164 verdragspartijen een bijna universeel instrument.

Verlengingen eerder norm dan uitzondering

Het eerste decennium is er door Staten bijzonder veel werk verzet. Mijnenvelden werden geruimd en opslag werd vernietigd. De laatste jaren echter is er een vertraging zichtbaar. Verdragspartijen kunnen een verlenging aanvragen als de plaatselijke situatie het ruimen verhindert – dat is noodzakelijk. Het lijkt nu echter dat verlengingen vaak de norm zijn, en niet meer de uitzondering.

Het Rode Kruis maakt zich hier zorgen over. Met gemiddeld bijna twintig slachtoffers iedere dag tikt de klok. In Den Haag vindt deze week de internationale vergadering van staten die partij zijn bij dit verdrag plaats. Wij zijn daar namens het Internationale Rode Kruis bij aanwezig en zullen Staten oproepen om zich te committeren om de verlengingsaanvragen alleen nog onder striktere voorwaarden toe te staan. Dit is in lijn met de doelstelling van het verdrag om een einde te maken aan het lijden en het verlies aan mensenlevens dat veroorzaakt wordt door landmijnen.

Jan Tijmen Ninck Blok is expert Humanitair Oorlogsrecht bij het Nederlandse Rode Kruis.