Aangenaam wonen, sporten en leren met warmte uit de glastuinbouw

Binnen de glastuinbouwsector wordt Ammerlaan The Green Innovator uit Pijnacker gezien als belangrijke pionier op gebied van aardwarmte. Maar de bekendheid van het vooruitstrevende potplantenbedrijf gaat inmiddels veel verder dan de eigen sector. Het bedrijf levert warmte aan een school, een sportcentrum, woningen en collega-telers in de directe omgeving. Innovatie en duurzaamheid gaan bij de broers Menno (rechts op de foto) en Leon Ammerlaan (links) hand in hand. Die bedrijfsvisie leverde hen begin dit jaar de prestigieuze EZK Energy Award op. “De glastuinbouw kan Nederland helpen om te verduurzamen”, zegt Leon Ammerlaan stellig.

In het kader van World Earth Day, op donderdag 22 april, wordt het klimaat letterlijk en figuurlijk zowel in het zonnetje als vol in de wind gezet. Ammerlaan TGI weet daar alles van. Als voorloper heeft het de afgelopen tien jaar tal van complimenten ontvangen vanwege de duurzame koers die het bedrijf vaart, maar heeft het ook ervaren hoe groot de impact (en de schade) van kinderziektes kan zijn. Dat heeft Leon Ammerlaan niet geremd in zijn ambities. Maar kijkend naar de grote energietransitie - die zowel bedrijven als consumenten de komende jaren moeten realiseren - is hij reëel: “De idealisten zijn in de minderheid. Voor zowel ondernemers als particulieren is geld toch de belangrijkste drijfveer om achter die transitie te gaan staan, daar moet je eerlijk in zijn. Maar diezelfde consument vraagt anderzijds meer en meer om duurzame producten. Een wens die wordt doorvertaald naar onze afnemers. Via die weg wordt duurzaamheid op termijn een ‘licence to produce’, ook voor telers.”

Krachtige clusters

Met name op gebied van energie worden er in de glastuinbouw flinke slagen gemaakt in duurzaamheid. Mede onder impuls van Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van het ministerie van LNV en Glastuinbouw Nederland. Initiatieven waar Nederland zijn voordeel mee kan doen. “Elk glastuinbouwgebied in ons land heeft een RES opgesteld, een regionale energiestrategie. Daarin staan plannen beschreven variërend van geothermieprojecten en zonnepanelen, tot zonneboilers en windenergie. Daarin ligt de basis om woningen te verwarmen met de energie uit de glastuinbouw en daar ligt de toekomst van de sector. Dat vereist wel dat er krachtige clusters worden gevormd. Middels warmtecoöperaties van telers komt dat al goed van de grond. Bij die clusters moeten woonkernen worden gerealiseerd, want transport van warmte is duur en tijdens elke omzetting gaat energie verloren. Hoe dichter bij de bron, hoe beter. Clusters kunnen ook onderling samenwerken op verschillende gebieden, dat is echt een win-win situatie voor de glastuinbouw.”

Regisseur

De ideeën zijn er, de mogelijkheden nemen toe, maar het gaat nog wel te langzaam, vindt Leon Ammerlaan. “Er wordt in deze regio al jaren gesproken over de warmterotonde. Nu komt er eindelijk wat gang in. In 2024 moet het eerste warme water door de leiding stromen, maar ook dat duurt dus nog drie jaar. Pas als de hoofdstructuur er ligt, kan de warmte-infrastructuur worden gerealiseerd en kunnen de clusters aansluiten, met inbreng van de warmtecoöperaties.”

Essentieel wordt de rol van de regisseur en vooral ook wie die functie gaat vervullen. “Naar mijn mening ligt daar een taak voor de glastuinbouw en niet voor de energiebedrijven. Als sector moeten wij afspraken maken over de complexe transitie waar we met elkaar voor staan.” Die complexiteit bestaat volgens Leon Ammerlaan uit de combinatie van oudere en nieuwere energiebronnen. “Zon is er, wind ook, maar naar mijn mening gaan we niet helemaal van het gas af. De gasgestookte WKK uit de glastuinbouw is een mooie en duurzame manier om energie op te wekken. Bovendien is het een stabiele factor in het soms grillige aanbod van groene energie. En als we nog maar 5% van de huidige hoeveelheid gas gebruiken, kunnen we met elkaar nog jaren op een duurzame manier vooruit.”

Drijfveer

In de politiek en de media worden 2030 en 2040 genoemd als ijkpunten van de energietransitie en het mondiale klimaatakkoord. Het is volgens Leon Ammerlaan nog ongewis of de glastuinbouw én Nederland die doelstellingen gaan halen. “Rendement, veranderende wetgeving, stijgende energieprijzen en subsidies bepalen gezamenlijk de snelheid van verandering. Dat is voor veel bedrijven een grotere drijfveer dan idealen, zo is mijn mening. Het is voor het halen van de doelstellingen echter belangrijk dat de koplopers doorgaan, maar het peloton niet afhaakt.”

Ondertussen kiest Ammerlaan TGI voor de voortrekkersrol. Het bedrijf opereert CO2-neutraal, staat positief in de markt, werkt constructief samen met gemeente en provincie en ziet die strategie beloond middels belangrijke ondernemersprijzen. “De glastuinbouw kan flinke stappen zetten op gebied van duurzaamheid en kan energieleverancier worden, waar we jarenlang als grootverbruiker te boek stonden. Het stappenplan voor de komende jaren is helder: energie besparen is stap 1, dan komt verduurzamen. Bij die stap kunnen we als glastuinbouw een belangrijke rol vervullen. Niet individueel, maar als krachtig collectief.”