Fietshelmen en jongeren: een kloof tussen bewustzijn en praktijk

Utrecht - Vandaag is het de Dag van de Fietshelm. Uit recente cijfers van het CBS (2023) blijkt dat het aantal fietsslachtoffers ieder jaar groeit. Ondanks het groeiende besef van de beschermende functie van fietshelmen, blijft het daadwerkelijke gebruik ervan onder jongeren achter. TeamAlert deelt op deze dag graag de resultaten van een recent onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de Provincie Flevoland, over het gebruik en de attitudes van jongeren ten opzichte van de fietshelm.

Kloof tussen functie en sociale norm

Het onderzoek belicht hoe jongeren denken over de fietshelm, door middel van literatuuronderzoek literatuuronderzoek, co-creatiesessies met 25 jongeren en een kwantitatieve toetsing met vragenlijsten onder 362 jongeren.. Uit het onderzoek blijkt dat er een duidelijke kloof is tussen het erkennen van de beschermende functie van fietshelmen en het daadwerkelijke gebruik ervan onder jongeren. Hoewel jongeren inzien dat de fietshelm bescherming biedt, belemmert de heersende sociale norm van het niet-dragen van een fietshelm hen in het gebruik.

Gebruik van de fietshelm

Opvallend is dat vrijwel niemand van de jongeren een helm draagt tijdens het fietsen. De helm wordt vaak geassocieerd  met negatieve connotaties zoals gênant en vooral geschikt voor jonge kinderen of ouderen. Toch blijkt uit het onderzoek dat het sentiment rondom fietshelmen niet alleen negatief is onder jongeren. Veel jongeren vinden het een goed idee als iedereen een helm zou dragen op de fiets. Bij het gebruik van een elektrische fiets vindt zelfs meer dan de helft van de jongeren dit een goed idee (51%). Daarnaast vinden sommige jongeren het heel waarschijnlijk dat iedereen in de toekomst een helm draagt. Van de jongeren denkt dat 15% dit zal doen op een gewone fiets en 29% op een elektrische fiets. 

Bevordering van fietshelmgebruik

Het onderzoek gaat ook in op het stimuleren van het gebruik van fietshelmen onder jongeren. Het aanpakken van imago-uitdagingen, het betrekken van volwassenen bij de oplossing, het inzetten van invloedrijke figuren en media, en het verbeteren van de toegankelijkheid en betaalbaarheid van fietshelmen biedt kansen om het gebruik te bevorderen.

Sjoerd van Halem, onderzoeker bij TeamAlert: ”Het onderzoek laat zien dat er genoeg kansen zijn om het dragen van de fietshelm te stimuleren. Belangrijke aanknopingspunten zijn de elektrische fiets en het betrekken van jongeren vanaf een jonge leeftijd”.

Het volledige rapport van het onderzoek vind je hier.

https://teamalert.nl/zakelijk/kenniscentrum/onderzoeken/jongeren-en-de-fietshelm/