Dingen samen blijven doen, dat is solidariteit.

Beleggen in verantwoord ondernemende bedrijven levert meer rendement

Voor PMT was 2016 een precair jaar. Een jaar waarin de financiële positie van PMT zorgelijk bleef. De beleggingen rendeerden goed, maar konden het effect van de lage rente niet goedmaken. PMT heeft als belangrijkste doelstelling, nu en in de toekomst, het uitkeren van pensioenen. Ons beleggingsbeleid levert daar een cruciale bijdrage aan. We haalden in 2016 een totaalrendement van 11,0 %. Met onze matchings- en returnportefeuille werken we hard aan het vermogen voor het nominale en waardevaste pensioen. Gegeven die financiële doelstelling, beleggen we zo verantwoord mogelijk. Ook beleggen in Nederland past hier prima bij. De deelnemers van PMT hebben tenslotte ook baat bij investeren in de Nederlandse economie, met bijbehorende werkgelegenheid, met name in de sector Metaal en Techniek. Voor wat betreft de uitvoeringskosten kunnen we concluderen dat er een stijging was, die veroorzaakt werd door incidentele investeringen in de vernieuwing van de organisatie en pensioenuitvoering. Toch blijkt dat PMT voor wat betreft de uitvoerings- en vermogensbeheerkosten nog steeds rond het gemiddelde van de benchmark zit. De totale beheerkosten voor vermogensbeheer zijn echter gedaald. In 2016 stond de toekomst van het pensioenstelsel veelvuldig op de agenda van het bestuur. Naar aanleiding van de verkenning van de SER (mei 2016) naar een toekomstig pensioencontract en de Perspectiefnota van de staatssecretaris van SZW (juli 2016), keken wij in het bijzonder naar de daarin twee genoemde varianten 1B (ambitieovereenkomst, met een collectieve risicodeling) en naar 4C (premieovereenkomst, met een persoonlijk pensioenvermogen en risicodeling,). Ook bij de besprekingen over een nieuw pensioenstelsel staat onze achterban centraal. Deze wil vooral stabiliteit, zowel in de uitkering als in de premie. PMT gaat in 2017 verder met centraal stellen van de achterban in én met de toekomst van het pensioenstelsel. We volgen de vorming van een nieuw kabinet en blijven nauw betrokken bij de ontwikkeling van een nieuw pensioencontract. Wordt het meer individueel of toch collectief of wordt het een synthese daarvan? Daarnaast blijft PMT aandacht vragen voor zware beroepen en de betaalbaarheid van eerder stoppen met werken. Het ziet er niet naar uit dat de financiële positie van PMT in 2017 sterk zal verbeteren. We bekijken daarom in overleg met sociale partners in de Metaal en Technieksector naar de gevolgen daarvan voor de huidige pensioenregeling.

PMT geeft naast het algemeen jaarverslag ook een verantwoord beleggen jaarverslag uit. Lezers kunnen zelf hun eigen jaarverslag samenstellen via  http://pmt-jaarverslag.nl/2016. PMT wijdt in juni 2017 ook een speciale editie van de digitale deelnemersnieuwsbrief aan beide jaarverslagen.

Pensioenfonds Metaal en Techniek

• Beleidsdekkingsgraad per 31 december 2016 92,8%
• Actuele dekkingsgraad per 31 december 2016 97,2%
• Beleggingsrendement 2016 tot en met vierde kwartaal: 11,0%
• Vermogen € 67 miljard
• Pensioenverplichtingen € 68.947 miljard

Financiële positie

Het pensioenvermogen van PMT is in 2016 toegenomen van 60 miljard naar 67 miljard. De verplichtingen namen door de dalende rente toe van 61,6 naar 68,9 miljard. PMT behaalde een totaal beleggingsrendement van 11,0%.

Opnieuw geen indexatie

Over 2016 zijn de pensioenen van pensioengerechtigden, actieve en niet-actieve deelnemers, net als in voorgaande jaren niet verhoogd. Vanaf 2009 heeft geen indexatie meer plaatsgevonden van het fonds.

Herstelplan

Op basis van het FTK heeft PMT vóór 1 april 2016 een herstelplan ingediend bij DNB, omdat de beleidsdekkingsgraad per 31 december 2015 lager was dan de vereiste dekkingsgraad (circa 121%). In het herstelplan staat aangegeven hoe PMT binnen de daarvoor gestelde termijn (op dat moment 11 jaar) uit het reservetekort kan komen, uitgaand van de dekkingsgraad per 1 januari 2016. Dit betekende dat PMT in 2016 geen pensioenverlaging hoefde aan te kondigen. In 2017 heeft PMT opnieuw een herstelplan ingediend, gebaseerd op de dekkingsgraad per 31 december 2016 en uitgaande van een hersteltermijn van 10 jaar. Op basis van dit herstelplan hoeft PMT ook in 2017 geen korting aan te kondigen.

Beleggingsbeleid

PMT vindt dat het beleggingsbeleid van het fonds moet passen bij de kenmerken van de sector Metaal en Techniek. Net als alle bedrijven in de sector let PMT daarom scherp op kosten en efficiency: elke euro telt. Het beleggingsbeleid is gericht op het behalen van voldoende rendement om aan die verplichtingen te kunnen voldoen plus een stukje extra rendement: het zogenaamde overrendement. Dit overrendement is in eerste instantie bedoeld om bij te dragen aan het herstel van de dekkingsgraad en de benodigde buffer. Wanneer de financiële positie van PMT verder verbetert, kan het overrendement in toenemende mate ook bijdragen aan de indexatiemogelijkheden van de pensioenen. PMT heeft dit concreet gemaakt in een lange termijn doelstelling voor het overrendement van gemiddeld 1,5% per jaar. Dit betekent dat het rendement op de beleggingen op lange termijn jaarlijks gemiddeld 1,5% hoger moet zijn dan de waardeverandering van de verplichtingen.

TOTAAL RENDEMENT 11,0%

In 2016 liet de matchingportefeuille een waardestijging zien in verband met de daling van de marktrente (rendement 11,5%). De resultaten voor vastgoed, hoogrentende waarden en aandelen waren goed, resulterend in een rendement van 10,8% op de returnportefeuille. Over geheel 2016 kwam het totaal rendement uit op 11,0% (2015: 2,3%). Het gemiddelde (historisch) rendement over de afgelopen 5 en 10 jaar bedroeg respectievelijk 9% en 6%. Het overrendement (het rendement van de beleggingen bovenop de waardeverandering van de verplichtingen) kwam uit op 0,5% (2015: 3,8%). De rente is in 2016 gedaald, waardoor de matchingportefeuille en de verplichtingen in waarde zijn gestegen. De returnportefeuille is ook in waarde gestegen. Per saldo is dit onvoldoende geweest om in 2016 het beoogde jaarlijkse overrendement van 1,5% te halen.

VERANTWOORD BELEGGEN

PMT gelooft dat financieel en maatschappelijk rendement prima samengaan. De financiële ambitie staat voorop. Daarnaast belegt PMT zo verantwoord mogelijk, op een manier die aansluit bij de thema’s die spelen binnen de sector Metaal en Techniek. In 2016 heeft PMT het verantwoord beleggen beleid verder ontwikkeld, o.a. door het voorbereiden van beleid rondom bewuste aandelenselectie, waarbij tevens het PMT Online Panel is betrokken. 

RAAMWERK VOOR IMPACTINVESTERINGEN

Impactinvesteringen zijn investeringen die financieel rendement opleveren en positieve effecten hebben op mens, milieu en maatschappij. In 2016 heeft PMT de kaders voor impactinvesteringen definitief vastgesteld, waarbij meetbaarheid van de impact aandachtspunt is. PMT heeft voor impactthema’s gekozen die aansluiten bij de thema’s die spelen in de sector Metaal en Techniek:

• Energietransitie als oplossing binnen het klimaatvraagstuk
• Toegang tot financiering
• Afval

Na de vaststelling van dit raamwerk heeft PMT in 2016 een impactinvestering gedaan in windmolenparken op land en zonne-energieparken in West-Europa. Op basis van het raamwerk vallen de verduurzaming van de woningportefeuille van PMT sinds 2013 en de investeringen die PMT al in 2014 deed in het bedrijfsleningenfonds van de Nederlandse Investeringsinstelling (NLII) ook onder impactinvesteringen. PMT verduurzaamde in februari 2016 de 1000e woning in de portefeuille en zal in 2017 zijn investering van € 100 miljoen in het bedrijfsleningenfonds van de NLII verdubbelen.

BELEGGEN IN NEDERLAND

PMT staat positief tegenover beleggen in Nederland en belegt onder andere in:

• Vastgoed (vooral woningen)

Hiermee stimuleert PMT de bouwnijverheid. Dat zorgt voor omzet en werkgelegenheid voor ondernemingen die bij PMT zijn aangesloten, zoals installatiebedrijven, metaalbewerking, centrale-verwarmingsbedrijven, elektrotechniek, isolatiebedrijven etc. PMT breidt het vastgoed in Nederland de komende jaren uit. Daarbij ligt de nadruk op woningen in het middeldure huursegment met huurprijzen tussen de € 630 en € 900 per maand. Met het concept ‘betaalbare huur’ (zie ook www. betaalbarehuur.nl) speelt PMT in op de toenemende behoefte aan kwalitatief goede, betaalbare huisvesting.

• Hypotheken

PMT is in 2014 samen met twee andere pensioenfondsen gestart met het verstrekken van Nederlandse hypotheken, onder het label Munt Hypotheken. PMT kiest voor het verstrekken van hypotheken met NHG-garantie en niet-NHG hypotheken met een laag risicoprofiel. Deze hypotheken leveren meer rendement op dan staatsobligaties. Daarnaast geeft het onderpand extra zekerheid. Op deze manier investeert PMT extra in de Nederlandse economie. PMT heeft in 2016 een totaal van € 2 miljard aan hypotheken verstrekt via Munt Hypotheken bereikt. Eind 2016 besloot PMT om een derde miljard te gaan verstrekken.

KOSTEN PENSIOENUITVOERING

De pensioenuitvoeringskosten zijn verdeeld in twee onderdelen:

• De kosten voor de uitbesteding aan uitvoeringsorganisatie MN
• De besturingskosten van PMT voor pensioenbeheer

De totale kosten voor het uitvoeren van de pensioenregeling bedroegen in 2016 € 67,3 miljoen (2015: € 58 miljoen). De stijging wordt vooral veroorzaakt door incidentele investeringen in de vernieuwing van organisatie en pensioenuitvoering bij MN van € 11,2 miljoen, of € 18,64 per deelnemer.

De afgelopen jaren lag het kostenniveau van PMT steeds onder of op het gemiddelde van de vergelijkingsgroep. In 2015 bedroeg het gemiddelde (CEM) kostenniveau van PMT € 96,70 per deelnemer, ten opzichte van € 97,40 in de benchmark. De benchmark over 2016 is nog niet bekend, maar PMT verwacht zonder de eenmalige incidentele kosten voor de vernieuwing van MN lager uit te komen dan het gemiddelde van de vergelijkingsgroep. PMT vindt het belangrijk om ook op de lange termijn een lager kostenniveau te houden dan de benchmark.

TOTALE BEHEERKOSTEN GEDAALD

In 2016 is het gemiddeld belegd vermogen van PMT sterk gestegen van € 61 miljard naar € 66 miljard. Ondanks deze ontwikkeling daalden de totale beheerkosten in absolute bedragen van € 273 miljoen in 2015 naar € 259 miljoen in 2016. Ten opzichte van het gemiddeld belegd vermogen daalden de totale beheerkosten van de portefeuille van 0,445% in 2015 tot 0,392% in 2016. De beleggingscategorieën private equity (0,18%) en direct internationaal vastgoed & infrastructuur (0,05%) waren in 2016 de belangrijkste bronnen van de totale beheerkosten. Deze beleggingscategorieën worden grotendeels actief beheerd en kennen daarom hogere beheervergoedingen dan passief beheerde onderdelen van de portefeuille. De totale transactiekosten (operationele transactiekosten en strategische herallocaties samen) komen met 0,079% in 2016 lager uit dan in 2015 (0,10%).

De totale kosten van het vermogensbeheer bedroegen in 2016 circa 0,497% van het gemiddeld beheerd vermogen (2015: 0,571%). In 2016 kwamen de totale vermogensbeheerkosten daarmee lager uit dan in 2015.