Nieuwe Economie Index (NEx) 18,5 procent: oude wetten werken nieuwe economie tegen

18,5 procent van de Nederlandse economie is duurzaam. Dat blijkt uit de zesde editie van de Nieuwe Economie Index (NEx), het jaarlijkse onderzoek van duurzame-bedrijvennetwerk MVO Nederland. De index stijgt weliswaar met 1,0 procentpunt ten opzichte van 2024, maar over de afgelopen zes jaar vlakt de stijging verder af. “De NEx toont aan dat een doorbraak op circulaire economie en biodiversiteit uitblijft zolang wetgeving is ingericht op de belangen van traditionele bedrijven. Dit maakt bedrijfsinitiatieven die natuur en maatschappij bevorderen nog vaak klein en te weinig serious business. Beter luisteren naar de kansen die groene bedrijven zien en bieden zou voor dit kabinet hét doel van 2025 moeten zijn”, zegt Ankie van Wersch, directeur-bestuurder van MVO Nederland.

De NEx van 18,5 procent geeft het gemiddelde weer van de scores op zeven thema’s die MVO Nederland gebruikt om de voortgang naar een duurzame, nieuwe economie te bepalen. Sinds 2020 – toen de NEx op 12,1 procent stond – neemt de score elk jaar toe, maar met een steeds kleiner percentage.

Biodiversiteit kans voor business

De groei van de NEx stagneert met name door een daling op de thema’s nieuwe rijkdom en biodiversiteit. Die laatste is te wijten aan de aanzienlijke verslechtering van de zoetwaterkwaliteit en een toename van het stikstofoverschot. “We weten dat investeren in natuur loont. Toch is er vanuit de politiek maar weinig aandacht voor de economische kansen van biodiversiteit”, aldus Van Wersch.

Circulair zoekt schaal

De circulaire economie blijft voor het zesde jaar op rij rondjes draaien om de 13 en 14 procent. “De circulaire economie komt maar niet op schaal, omdat het nog steeds financieel aantrekkelijker is om nieuwe grondstoffen te gebruiken dan oude te hergebruiken. Het ene na het andere plasticrecyclingbedrijf gaat failliet omdat nieuw plastic uit China goedkoper is. Om in 2030 een vijftig procent circulaire economie te hebben is beleid nodig dat circulair ondernemen de meest aantrekkelijke manier van ondernemen maakt. Alleen met dat beleid verandert de markt en komt de circulaire economie op schaal.”

Wetgeving werkt

De grootste stijging is te zien op transparante ketens (+3,7 procentpunt). Steeds meer bedrijven rapporteren over hun toeleveringsketen. “De CSRD en CSDDD maken bedrijven verplicht te laten zien waar spullen en grondstoffen vandaan komen. Dat effect zie je nu terug”, zegt Van Wersch.

“Onze oproep aan dit kabinet is om hun oor te luister te leggen bij bedrijven die laten zien dat ondernemen binnen de grenzen van natuur en maatschappij prima kan. Het netwerk van MVO Nederland bevat volop bedrijven die werken aan biodiversiteit, de circulaire economie of een nieuwe industrie. Zij weten precies wat ze van de politiek nodig hebben om hun business te vergroten en de markt waarin ze opereren te veranderen. De miljoenennota biedt een perfecte gelegenheid om het beleid die kant op te sturen”, sluit van Wersch af.

Meer informatie over de NEx

De NEx 2025 scoort als volgt op de zeven thema’s: nieuwe rijkdom (8,7%), echte prijzen (15,0%), transparante ketens (16,7%), inclusief ondernemen (39,5%), groene energie (13,7%), biodiversiteit (22,2%) en circulaire economie (14,0%). Het NEx-onderzoeksrapport is te vinden op de website van MVO Nederland. Lees hier ook het interview met zeven ondernemers uit het netwerk, luister de podcast met meer NEx-duiding door Ankie van Wersch en bekijk concrete tips en stappenplannen om als bedrijf aan de slag te gaan.

Foto: directeur-bestuurder Ankie van Wersch overhandigt het NEx-rapport van 2025 aan Sophie Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei. Dit doet ze samen met twee partners van MVO Nedelrand. V.l.n.r.: Peter van Keulen (Modiform), Ankie van Wersch (MVO NL), Sophie Hermans, Mark van Luyn (MVO NL), Daniel Moolenburgh (CMT-International).