Werkelijke waarde klimaatsteun rijke landen nog steeds maar een derde van opgegeven bedrag

De werkelijke waarde van het bedrag aan klimaatfinanciering aan ontwikkelingslanden om de klimaatcrisis aan te pakken, is slechts een derde van het gerapporteerde bedrag. Dit blijkt uit het nieuwe Oxfam rapport dat vandaag wordt gepubliceerd. De Oxfam-berekeningen zijn o.m. gebaseerd op het recente OESO-rapport van 22 september over het nakomen van de toezegging door rijke landen om jaarlijks $ 100 miljard aan klimaatfinanciering beschikbaar te stellen aan ontwikkelingslanden.

Het nieuwe Oxfam-rapport 'Climate Finance Short-Changed analyseert de $ 68,3 miljard die donoren in 2020 rapporteerden. De werkelijke waarde van deze klimaatfinanciering wordt door Oxfam geschat op slechts $21 tot 24,5 miljard dollar in 2020 als verschillende vormen van overrapportage worden afgetrokken.

70 procent ($ 48,6 miljard) van alle gerapporteerde publieke klimaatfinanciering is niet verstrekt in de vorm van giften maar in de vorm van leningen. Deze leningen dragen bij aan de groeiende schuldenlast van ontwikkelingslanden. In 2020 losten de 46 minst ontwikkelde landen 31 miljard $ aan schulden af.

“De klimaatsteun door de rijke landen blijft niet alleen achter bij de beloofde $100 miljard per jaar, de rapportages erover zijn ook erg misleidend, omdat ze vaak de verkeerde dingen op de verkeerde manier tellen. De landen overdrijven hun eigen vrijgevigheid en verdoezelen hoe weinig er werkelijk naar arme landen gaat”, zo stelt Oxfam Novib klimaatexpert Bertram Zagema.

Zo ontving Senegal, één van 's werelds meest kwetsbare landen wat betreft klimaatverandering, 85% van haar klimaatfinanciering in de vorm van leningen.  Met een schuld van 62,4% van haar bruto nationaal inkomen loopt Senegal een aanzienlijk risico op een schuldencrisis.

Het rapport laat zien dat instrumenten zoals leningen tegen de nominale waarde worden gerapporteerd, waarbij terugbetalingen en andere factoren worden genegeerd. Te veel gefinancierde projecten zijn minder klimaatrelevant dan gerapporteerd. Al met al is de nettowaarde van op klimaatactie gerichte steun aanzienlijk lager dan de gerapporteerde cijfers.

“Er zijn te veel leningen aan arme landen die al worstelen met de klimaatcrisis, en die ook vaak al worstelen met een grote schuldenlast. Arme landen dwingen een lening terug te betalen om het hoofd te bieden aan een klimaatcrisis die ze nauwelijks hebben veroorzaakt, is extra oneerlijk.“

 Nederland rapporteert zeer veel private investeringen als Nederlandse klimaatsteun. Voor private investeringen gelden veel van dezelfde dingen als voor leningen: de investeerders verwachten meestal winst te zullen maken.

Zagema: “Ontwikkelde landen moeten meer publieke klimaatfinanciering verstrekken in de vorm van giften in plaats van leningen.  Dat is ook hard nodig om de VN- klimaattop in Egypte tot een succes te maken."