'België neemt maatregelen tegen vapen met Europese toestemming'

Per 1 januari is in België de verkoop van wegwerpvapes verboden. Onze zuiderburen zijn hiermee het eerste land in Europa dat zo’n verbod instelt. Ook in Nederland gaan er stemmen op om de regels voor rokers en vapers aan te scherpen. Veel gehoorde kritiek is dat dit alleen mogelijk is door het aanpassen van de Europese wetgeving. Maar het Belgische voorbeeld toont aan dat dit wel degelijk mogelijk is, zonder de Europese regels voor tabaksverkoop te breken. De plannen moeten altijd wel eerst door de Europese Commissie worden goedgekeurd.

Europese tabakswetgeving

Landen van de Europese Unie mogen bepaalde categorieën van tabaksproducten verbieden om de volksgezondheid te beschermen. Dit is vastgelegd in de Europese Richtlijn Tabaksproducten uit 2014. Deze Europese wet gaat over de regels van de verkoop van rookwaar in de EU. Het regelt ook de grote gezondheidswaarschuwingen op bijvoorbeeld sigaretten- en shagpakjes.

Mocht een EU-land zo’n verbod willen instellen, dan moet het dat melden bij de Europese Commissie en uitleggen waarom dit specifieke verbod nodig en gerechtvaardigd is, en waarom het de meest passende maatregel is om het probleem aan te pakken. De afgelopen jaren heeft de Europese Commissie positieve beslissingen genomen over nationale maatregelen tegen e-sigaretten in België en Frankrijk.

Rookvrije generatie

Tabaksgebruik is een van de belangrijkste oorzaken van kanker en het grootste vermijdbare gezondheidsrisico in de EU (27 procent van alle gevallen van kanker). Elk jaar overlijden in de EU maar liefst 700.000 mensen door tabaksgebruik. Nicotine is een zeer verslavende en giftige stof, met een mogelijk schadelijk effect op de ontwikkeling van de hersenen, vooral bij jongeren. Het gebruik van elektronische wegwerpsigaretten kan voor jongeren en niet-rokers een opstap zijn naar traditionele tabaksconsumptie. 

Het Europees kankerbestrijdingsplan is de EU-strategie voor de aanpak van kanker. Op het gebied van tabak stelt het plan als doel tegen 2040 een rookvrije generatie te bereiken, waarin 5 procent van de EU-bevolking rookt, tegenover 25 procent in 2021. De Europese Commissie steunt daarom de lidstaten in hun streven naar een rookvrije generatie.