Oxfam Novib: Sla profiteurs crises aan voor hulp aan kwetsbaren

Multinationals die miljardenwinsten maken door oorlog en de klimaat-, voedsel- en coronacrises moeten veel zwaarder belast worden door de regering. De opbrengst hiervan moet mensen in Nederland er door heen helpen, maar ook de meest kwetsbaren ten goede komen in arme landen die het zwaarst getroffen worden. Oxfam Novib maakt zich tevens grote zorgen dat steeds meer ontwikkelingsgeld in Nederland wordt uitgegeven.

 Michiel Servaes, algemeen directeur Oxfam Novib: “Terwijl energiebedrijven, voedselreuzen en farmaceuten recordwinsten boeken, worstelen miljoenen mensen om het hoofd boven water te houden. In Nederland maken we ons begrijpelijkerwijs zorgen over de energierekening en de oplossingen die de politiek kan bieden. Toch hoop ik dat we ook over de grenzen naar landen als Somalië en Pakistan blijven kijken waar een enorme hongersnood op de loer ligt en een half land onder water staat. Laten we ook solidair met hen blijven en bedrijven die profiteren van de diverse crises fors belasten op de buitensporige winsten die zij maken. De extra inkomsten moeten naar de mensen die het hardst getroffen worden. In Nederland, en in arme landen.”

Oxfam berekende dat duizend van de grootste bedrijven ter wereld in 2020 en 2021 een excessieve winst boekten van in totaal 1,15 biljoen US$ in vergelijking met de periode vóór de pandemie, een stijging van 68,5 procent. Het voorstel van het kabinet voor een solidariteitsheffing voor olie- en gasbedrijven, met winning in Nederland, is een eerste stap, maar te beperkt. Het raakt maar een klein deel van de bedrijven die profiteren van de recente crises en daardoor megawinsten opstrijken. Oxfam Novib pleit dan ook voor een brede en forse “windfall tax” voor alle sectoren die profiteren van crises en excessieve winsten maken ten koste van burgers wereldwijd. Dit betekent een sectorbrede belasting met een tarief tussen 50% - 90% op buitensporige winsten. Dat is een winst hoger dan 10% van het gemiddelde van de voorgaande jaren. 

De regering betaalt de stijgende kosten voor asielopvang in Nederland steeds meer uit het budget voor Ontwikkelingssamenwerking, dat bestemd is voor armoedebestrijding in ontwikkelingslanden. De regering is van plan om in 2023 ruim 627 miljoen Euro, vergelijkbaar met 16% van het budget voor Ontwikkelingssamenwerking, te besteden aan opvang van asielzoekers in Nederland. Dit loopt op tot 635 miljoen in 2026. Dit gaat ten koste van de bijdrage van Nederland aan internationale armoedebestrijding. Nederland is daardoor de grootste ontvanger van Nederlands ontwikkelingsgeld. Vanzelfsprekend dienen kosten voor asiel betaald te worden, maar niet uit het budget voor Ontwikkelingssamenwerking.

Volgens nieuwe cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving gaat Nederland zijn klimaatdoelstelling van 60% reductie van CO2 -uitstoot, vastgelegd in het coalitieakkoord, met de huidige maatregelen niet halen. Minimaal 60% reductie van broeikasgassen is cruciaal om afdoende bij te dragen aan maximaal 1.5 graad temperatuurstijging, conform de VN-Klimaatakkoorden van Parijs en Glasgow. 60% CO2-reductie moet worden opgenomen in de nieuwe klimaatwet. Om dit te halen zijn extra klimaatmaatregelen nodig. Daarnaast draagt Nederland nog niets bij aan een klimaatschadefonds voor landen die nu al getroffen worden door klimaatverandering maar daar niet voor verantwoordelijk voor zijn. Vervuilende geïndustrialiseerde landen zoals de G20 – die 80 procent van de wereldeconomie voor hun rekening nemen –  zijn samen verantwoordelijk voor meer dan driekwart van de CO2-uitstoot in de wereld. Zo zijn in Pakistan, dat minder dan 1% van de wereldwijde CO2-uitstoot voor zijn rekening neemt, miljoenen mensen gevlucht voor de enorme overstromingen veroorzaakt door klimaatverandering