Koningin Máxima lanceert campagne over opkomende bijziendheidsepidemie

Oogfonds wil met nieuwe campagne myopie de wereld uitknikkeren

UTRECHT, 6 juli 2022 – Uit nieuw onderzoek [1] blijkt dat bijziendheid (myopie) onder Nederlandse kinderen snel toeneemt. Dat is vervelend bij het kijken nu en zorgwekkend voor het zicht in de toekomst. Hoge bijziendheid (-6 of meer) op jonge leeftijd kan namelijk leiden tot blindheid op latere leeftijd. Naar verwachting gaat het om zo’n 50.000 mensen die blind worden en minimaal 140.000 slechtziend in de komende dertig jaar als gevolg van myopie. Niet goed kunnen zien kan grote impact hebben. Knijpen met de ogen, hoofdpijn en zelfs achter raken op school. Een van de oorzaken is dat kinderen veel te weinig buiten zijn en te veel dichtbij kijken bijvoorbeeld op een scherm. Om hen en hun ouders daar bewust van te maken, start het Oogfonds vandaag de speelse campagne ‘Knikker myopie de wereld uit!’. Koningin Máxima verzorgde de officiële lancering en kinderpopster Dirk Scheele zong het lied ‘Sporten met je ogen’, dat hij speciaal schreef om aandacht te vragen voor het beschermen van kinderogen.

Koningin Máxima gaf vandaag in het Erasmus MC het startsein voor de bewustwordingscampagne ‘Knikker myopie de wereld uit!’. Deze campagne moet ouders en kinderen maar ook mensen in het onderwijs bewust maken van de gevolgen van veel dichtbij kijken en weinig daglicht op kinderogen.

Kwart dertienjarigen bijziend

Myopie heeft voor een groot deel te maken met de leefstijl en is deels erfelijk. De studie in opdracht van het Oogfonds laat voor het eerst de Nederlandse cijfers zien. Bijziendheid leidt bij maar liefst één op de drie kinderen tot slechtziendheid of blindheid op latere leeftijd. Sinds de jaren zestig komt myopie vijf keer vaker voor en als die trend doorzet is het aantal slechtzienden in Europa naar schatting in 2055 verdrievoudigd. In dat jaar telt Nederland volgens de prognoses tussen de 140.000 en 210.000 slechtzienden als gevolg van myopie en tussen 53.000 en 80.000 blinde mensen. Kinderen die op jonge leeftijd veel van dichtbij naar bijvoorbeeld schermpjes kijken en weinig buitenspelen, het grootste risico lopen om myopie te ontwikkelen. Momenteel is een kwart van de dertienjarigen in Nederland al bijziend.

Simpele leefregels

Uit onderzoek blijkt dat één extra uur per week buitenspelen de kans op bijziendheid bij kinderen al enorm vermindert. Het Oogfonds en oogartsen bevelen daarom een paar simpele leefregels aan waarmee ouders en kinderen de ontwikkeling van bijziendheid tegen kunnen gaan:

• Houd schermen op een armlengte afstand van de ogen
• Kijk na twintig minuten dichtbij, twintig seconden in de verte en ga elke dag zeker twee uur naar buiten

Lizzy is 2,5 jaar oud en heeft al -10. Julia, de moeder van Lizzy, vertelt:

“Lizzy was nog geen jaar toen we begonnen te vermoeden dat er iets met haar zicht aan de hand was. Haar ogen gingen scheef staan en ze botste steeds vaker tegen dingen aan. Eerst werden we niet serieus genomen. We kregen te horen dat het bij de leeftijd hoorde. Maar we bleven volhouden en er bleek wel degelijk wat aan de hand. Net voor haar eerste verjaardag kreeg Lizzy na een oogonderzoek toch een bril; toen had ze al -9,75 aan beide ogen. We waren bang dat ze als baby de bril niet zou tolereren, maar ze werd er juist heel blij van. Ze schrok wel een beetje van wat ze ineens allemaal zag, maar de blijdschap won! Wij zijn heel erg blij dat het Oogfonds deze campagne start. Ouders moeten zich echt realiseren hoe belangrijk buitenlicht is voor de ontwikkeling van kinderogen.”

Bijziendheid herkennen

Er zijn verschillende signalen die erop kunnen wijzen dat een kind last heeft van beginnende bijziendheid. Als myopie in de familie voorkomt is het extra belangrijk kinderen goed in de gaten te houden:

1. Hoofdpijn of vermoeide ogen

2. Moeite op school – mogelijk veroorzaakt door het niet goed kunnen lezen van het bord

3. Dicht bij de televisie of computer gaan zitten

4. Een boek heel dichtbij houden tijdens het lezen

5. In de verte niet goed kunnen zien

6. Veel knipperen

7. Veel in de ogen wrijven

8. De ogen vaak dichtknijpen

Kinderogen gezond houden

Professor dr. Caroline Klaver, oogarts in het Erasmus MC en Radboudumc, houdt zich samen met orthoptist dr. Jan Roelof Polling al tientallen jaren bezig met grote bevolkingsstudies naar myopie. Hun onderzoeken vormen een belangrijke basis voor de recente studie van het Oogfonds: “Door de jaren heen hebben we myopie en de gevolgen daarvan steeds verder toe zien nemen. Vroeger gingen kinderen knikkeren, touwtjespringen en verstoppertje spelen; nu zitten ze vaak binnen en lang voor een scherm. Daar kun je bijziend van raken, terwijl buitenspelen de ogen juist beschermt. Als onderzoekers luiden ook wij de noodklok en onderschrijven we de adviezen ten zeerste. Meer naar buiten dus en minder op het scherm!”

Monique van Bijsterveld, directeur-bestuurder van Stichting Oogfonds Nederland, vult aan: “We vinden het zo vanzelfsprekend dat onze ogen het doen, maar helaas kan dat veranderen. Steeds vaker krijgen mensen, onder wie kinderen, te maken met slechtziendheid. In 50% van de gevallen is blindheid en slechtziendheid te voorkomen. Laat je ogen regelmatig controleren, zeker als er klachten zijn of wanneer er oogaandoeningen in de familie zijn. Wij als Oogfonds doen er alles aan om Nederland en ouders en leraren in het bijzonder te bereiken met onze boodschap en zo (kinder)ogen gezond te houden.”

Sporten met je ogen

Kinderpopster Dirk Scheele maakte voor het Oogfonds het lied ‘Sporten met je ogen’. Een vrolijk lied over buitenspelen en je ogen bewegen. Bekijk de videoclip van ‘Sporten met je ogen’, dans mee en doe de oogoefeningen samen met Dirk Scheele.

Over het Oogfonds

Het Oogfonds gelooft in een toekomst waarin iedereen kan blijven zien. Het aantal mensen met een oogprobleem stijgt en de oplossing ligt in voorlichting, preventie en meer oogonderzoek. Het Oogfonds financiert wetenschappelijk onderzoek naar het voorkomen en behandelen van oogproblemen. Ook steunt de stichting patiëntenverenigingen in het verbeteren van de kwaliteit van leven voor mensen met een visuele beperking. Het Oogfonds ontvangt geen subsidie en wordt gesteund door donateurs, bedrijven en de Nationale Postcode Loterij. Zie voor meer informatie ook oogfonds.nl en oogfonds.nl/knikker.

[1] Bron: studie van Catalyze Group in opdracht van het Oogfonds, in samenwerking met CooperVision Specialty EyeCare EMEA uitgevoerd tussen februari en maart 2022. Inzichten uit een literatuurstudie en deskresearch zijn gecombineerd met een gezondheids-economische analyse op een deel van de beschikbare data.