'PFAS-vervuiling schreeuwt om een Europese oplossing'

Duitsland wil niet optreden tegen PFAS-lozingen door bedrijven. Het verontreinigde water van de Rijn stroomt vervolgens naar Nederland. Dit voorbeeld toont aan dat vervuiling niet stopt bij de grens, maar op Europees niveau moet worden aangepakt.

De Europese Commissie werkt al enige tijd samen met Nederland en andere EU-landen om het gebruik van PFAS uit te bannen en gezondheidsschade te voorkomen. Vorig jaar gingen bijvoorbeeld strengere eisen in tegen PFAS in ons voedsel en producten. Daarnaast heeft Nederland met een aantal andere EU-landen, waaronder ook Duitsland, een voorstel gedaan voor een algeheel verbod op het gebruik van PFAS in producten in de EU.

PFAS in voedsel en producten

Per 1 januari 2023 geldt een maximale waarde voor PFAS die mag worden teruggevonden in voedsel zonder dat de gezondheid in gevaar komt. Dit is bijvoorbeeld relevant voor oesters en mosselen uit de Westerschelde, waar het water aantoonbaar vervuild is met PFAS. Experts uit alle 27 landen van de Europese Unie hebben samen de hoogte van die grens vastgesteld, op basis van wetenschappelijk advies. Levensmiddelenbedrijven zijn zelf verplicht om ervoor te zorgen dat de limiet niet overschreden wordt. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ziet hier in Nederland op toe. Sinds 2021 gold er al een limiet voor de hoeveelheid PFAS die in drinkwater mag zitten.

Afgelopen september kwam de Europese Commissie daarnaast met nieuwe maatregelen die een subgroep van PFAS, zogenaamde PFHxA, aan banden legt. Er is nu een verbod op het gebruik van deze stoffen in producten als pizzadozen, regenkleding, cosmetica en blusschuim. Een nieuwe wet voor het terugdringen van PFAS in oppervlaktewater, die de Europese Commissie in 2022 presenteerde, ligt nu bij de lidstaten ter goedkeuring.

Algeheel verbod

Daarnaast heeft Nederland samen met een aantal andere EU-landen een algeheel Europees verbod op PFAS in producten voorgesteld. Dit voorstel, dat eerst ter goedkeuring voorligt bij de wetenschappelijke experts, zal het gebruik van PFAS in producten volledig verbieden. Uitgezonderd zijn de gevallen waarin zeker is dat het gebruik onvervangbaar is en essentieel voor de samenleving, zoals bepaalde medische producten.

Schadelijk

PFAS is een door de mens gemaakte stof die schadelijk is voor de gezondheid. Het heeft een negatieve invloed op ons immuunsysteem, cholesterol en de ontwikkeling van ongeboren baby’s. Het wordt gebruikt in bijvoorbeeld pannen, regenkleding en brandblussers. Omdat PFAS niet of nauwelijks afbreekt in de natuur is het terug te vinden in de bodem, oppervlaktewater en zelfs in ons bloed.