Provincie Utrecht krijgt 249 miljoen euro voor toekomst landelijk gebied

De provincie Utrecht krijgt €249 miljoen van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) voor de uitwerking van het Utrechts Programma Landelijk Gebied. Dit bedrag is beschikbaar gesteld op basis van de maatregelpakketten die Utrecht eerder indiende bij het Rijk. Het geld is bestemd voor de uitvoering van projecten die al op korte termijn bijdragen aan een toekomstbestendig en gezond landelijk gebied.  

Op 5 juli 2023 diende Utrecht – tegelijk met het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG) – zes maatregelpakketten in concept in bij het Rijk. De zes maatregelpakketten zijn in de afgelopen periode getoetst door Wageningen Economic Research (WEcR), op basis daarvan aangepast en daarna opnieuw ingediend bij het Rijk voor definitieve besluitvorming. Vandaag is bekend geworden dat Utrecht €249 miljoen krijgt voor het realiseren van de opgaven zoals beschreven in de maatregelpakketten.  

Aan de slag 

Gedeputeerde Mirjam Sterk (Transitie Landelijk Gebied, Natuur & Landbouw) ziet volop kansen nu er definitief duidelijk is op welke middelen de provincie kan rekenen: “Ik heb het al vaker gezegd, ondanks dat er nog veel onduidelijk is als we in de toekomst kijken, kan er ook al heel veel wél in onze provincie. Met behulp van deze miljoenen kunnen we snel maatregelen treffen om het landelijk gebied toekomstbestendig te maken. Samenwerking is hierbij essentieel, volgens de gedeputeerde: “Het geld dat we nu toegekend hebben gekregen, komt ten goede aan de natuur, de landbouwsector, het water en het klimaat. Zo kunnen we meer maatregelen nemen om de bodemdaling in het kwetsbare veenweidegebied af te remmen, kunnen we onze Groen Groeit Mee-ambitie verder vormgeven en kunnen we ons duurzame beloningssysteem voor agrariërs uitbreiden. Hoe we het geld precies gaan besteden, gaan we de komende tijd zoveel mogelijk in samenspraak met onze partners en met de gebieden invullen.” 

Maatregelpakketten 

De provincie Utrecht staat, net als de andere provincies, voor een flinke opgave; de natuur moet worden hersteld en de stikstofuitstoot moet omlaag. Daarnaast moet de water- en bodemkwaliteit verbeterd worden en wordt er hard gewerkt aan een vitale en duurzame landbouwsector. Op basis hiervan heeft Utrecht maatregelpakketten opgesteld. Deze bestaan uit zogeheten no-regret maatregelen: projecten die voldoende kansrijk zijn om op korte termijn uitgevoerd te worden en die aantoonbaar bij kunnen dragen aan de doelen van het UPLG. De pakketten zijn als volgt samengesteld: 

·      Maatregelpakket 1. Groenblauwe linten en scheggen en boerensloten  

·      Maatregelpakket 2. Veenweiden 

·      Maatregelpakket 3. Landbouw 

·      Maatregelpakket 4. Overgangszones Natura 2000-gebieden  

·      Maatregelpakket 5. Heuvelrug en flanken 

·      Maatregelpakket 6. Beekdalen 

Aan de slag 

Het geld dat nu beschikbaar komt, biedt kansen om concreet aan de slag te kunnen in de provincie. Voorbeelden hiervan zijn het realiseren van groene scheggen en linten (pakket 1) uit de vier gebieden uit de Groen Groeit Mee-strategie: Hollandsche IJssel, Zuidelijke Eemvallei, Kromme Rijn Linielandschap en Noorderpark. Ook het afremmen van bodemdaling en het verminderen van broeikasgasemissies uit veenbodems (pakket 2), in lijn met de Regionale Veenweiden Strategie (RVS), kan nu verder worden opgepakt. Met het bedrag kunnen agrariërs snel aan de slag om hun bedrijfsvoering te verduurzamen en een aantal belangrijke emissies te reduceren zoals ammoniak, nutriënten uit- en afspoeling en broeikasgassen. Ook de Utrechtse Monitor Duurzame Landbouw, een duurzaam beloningssysteem voor agrariërs (pakket 3) kan nu structureel worden uitgebouwd.   

Met alle pakketten aan de slag 

Gezien de urgentie van de opgaven gaat Utrecht ook met (onderdelen van) de maatregelenpakketten aan de slag waarvan het Rijk heeft aangegeven dat ze niet in aanmerking komen voor (de eerste tranche) rijksmiddelen. Dit gaat met name om ‘Heuvelrug & flanken’ en ‘Beekdalen’, maar ook om enkele onderdelen van de andere maatregelpakketten. Utrecht blijft aandringen bij het Rijk om financiering hiervoor. 

€249 miljoen 

In februari jl. heeft het Rijk aangegeven dat de provincie Utrecht indicatief in aanmerking komt voor €284 miljoen vanuit de 1e tranche rijksmiddelen voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Vanuit het recente toetsingsproces met het Rijk en de daarbij behorende financiële spelregels zijn de berekeningen aangescherpt waardoor we voor dezelfde maatregelpakketten nu uitkomen op een bedrag van €249 miljoen.