De vraag naar stroom groeit sneller dan het elektriciteitsnet kan leveren, een probleem dat steeds nijpender wordt. Ondernemers willen hun bedrijf laten groeien, maar stuiten op beperkingen in de energievoorziening.
Lector Jack Doomernik en onderzoeker Mertijn Weeda van het Centre of Expertise MNEXT van Avans Hogeschool, studenten van Avans Hogeschool, Fontys en Tilburg University en Programmamanager Duurzaamheid Jan Rietdijk van het Kempisch Ondernemers Platform, werken samen aan een innovatieve oplossing: energiehubs op bedrijventerreinen. Deze hubs zorgen ervoor dat bedrijven energie slimmer delen en gebruiken, zodat het netwerk beter in balans blijft en duurzame groei mogelijk wordt.
Praktijkgericht onderzoek naar duurzame energieoplossingen
In de Brabantse regio de Kempen ondervinden steeds meer bedrijven beperkingen in hun groei door netcongestie. “In Bergeijk speelde dit probleem al drie à vier jaar,” vertelt Jan Rietdijk, programmamanager duurzaamheid en energie bij het Kempisch Ondernemers Platform (KOP). “Ondernemers wilden uitbreiden, maar stuitten op de grenzen van het elektriciteitsnet. De netbeheerder werkt aan uitbreiding, maar dat gaat voor de ondernemers niet snel genoeg. Daarom wilden we samen een oplossing vinden.”
Het KOP wendde zich tot Avans Hogeschool, waar het lectoraat Smart Energy van het Centre of Expertise MNEXT praktijkgericht onderzoek doet naar duurzame energieoplossingen. Onderzoeker Mertijn Weeda vertelt “We werken samen met studenten aan oplossingen zoals opslag, transport en slimme energiesystemen. Zo maken onze studenten kennis met de energietransitie, terwijl ze tegelijkertijd bijdragen aan echte uitdagingen van bedrijven,” legt Mertijn Weeda uit. Het resultaat is het Kempen Energy Hub project, mogelijk gemaakt door een gezamenlijke subsidieaanvraag van Avans, het KOP en regionale bedrijven.
Studenten van verschillende studierichtingen aan de slag
Niet alleen technische studenten werken mee aan het project. Ook studenten communicatie en bedrijfskunde dragen bij via stages en afstudeerprojecten. “Ze helpen praktijkpartners direct met vraagstukken die in de regio spelen. Zo hebben studenten bijvoorbeeld geïnventariseerd wat ondernemers nodig hebben, hoe ze willen communiceren en hoe besluitvorming binnen een energiehub kan verlopen,” aldus Mertijn Weeda.
Het resultaat: een raamwerk voor een coöperatief model, waarbij een onafhankelijke partij de energiehub coördineert. “Die partij beheert aanvragen voor batterijen en zonnepanelen, selecteert software- en hardwareleveranciers, organiseert overleggen en adviseert ondernemers onafhankelijk. Zo blijft iedereen evenveel zeggenschap houden,” zegt Jan Rietdijk.
Slim delen van energie
Een energiehub is een plek waar meerdere bedrijven energie opwekken, opslaan en delen. Door vraag en aanbod optimaal op elkaar af te stemmen, bijvoorbeeld met batterijen, wordt het elektriciteitsnet minder belast. Bedrijven met verschillende piekverbruiksuren vullen elkaar aan. Zo kunnen ze groeien zonder te wachten op uitbreiding van het netwerk. Binnen het Kempen Energy Hub project hebben bedrijven een gezamenlijk capaciteitscontract afgesloten met de netbeheerder. “Normaal sluit elk bedrijf zo’n contract individueel af, maar gezamenlijk krijg je meer ruimte en kun je het gebruik beter afstemmen,” zegt Mertijn Weeda. Eén batterij bij een van de hub bedrijven wordt al gedeeld: wanneer een bedrijf piekt in verbruik, springt de batterij automatisch bij en blijft het productieproces gewoon draaien.
Duurzaam en praktisch
De samenwerking levert directe resultaten op. Een metaalbewerkingsbedrijf in Brabant heeft dankzij de hub 50 procent meer capaciteit en kan nu uitbreiden. Een enorme stap vooruit! Een ander bedrijf gebruikte voorheen een dieselgenerator, die dankzij deelname aan de hub overbodig is geworden. “Dat scheelt 1.000 liter brandstof per week, exclusief de huur van de generator. Slim samenwerken maakt bedrijven niet alleen duurzamer, maar ook zelfstandiger,” zegt Mertijn Weeda.
Samenwerking als sleutel
Samenwerking is de kern van het project: tussen bedrijven, Avans Hogeschool, andere onderwijsinstellingen zoals Fontys en Tilburg University, netbeheerders, gemeenten en de overheid. “We zorgen dat kennis en ervaring gedeeld worden, zowel lokaal als via landelijke netwerken en conferenties. Zo bouwen we een solide basis voor toekomstige oplossingen,” vertelt Jan Rietdijk. De partners benadrukken dat begrip voor elkaars situatie cruciaal is. Productiebedrijven leveren wereldwijd en hebben een betrouwbaar elektriciteitsnet nodig. Door gezamenlijk oplossingen te zoeken, verbeteren de relaties tussen ondernemers en netbeheerders en verloopt besluitvorming soepeler.
Brabants praktijkvoorbeeld voor heel Nederland
Het Kempen Energy Hub project loopt inmiddels met succes. In Bergeijk zijn twee hubs operationeel en nog drie in ontwikkeling, plus één in Eersel. Onderzoeken in Reusel, Bladel en Valkenswaard volgen volgend jaar. Het project laat zien dat samenwerking tussen bedrijven en onderwijsinstellingen de energietransitie concreet kan maken en biedt een voorbeeld voor andere regio’s in Nederland.
“Door samen te werken en slimme oplossingen te implementeren, kunnen bedrijven groeien, verduurzamen en bijdragen aan een toekomstbestendig elektriciteitsnet. Dat is precies waar de energiehubs voor staan,” besluit Rietdijk.