Leids Universitair Medisch Centrum ontrafelt link tussen salmonella en darmkanker

Nog maar twee jaar geleden ontdekten onderzoekers van het LUMC dat een infectie met Salmonella het risico op darmkanker kan verhogen. Nu, twee jaar later, hebben dezelfde onderzoekers in nieuw onderzoek het mechanisme hierachter ontrafeld. Met deze nieuwe bevindingen kunnen nieuwe stappen gezet worden in de behandeling van darmkanker.

Wanneer Salmonella het lichaam binnendringt, kan het in sommige gevallen cellen in de darmen infecteren. De meeste salmonella-infecties zijn gelukkig niet ernstig. Meestal realiseren mensen zich niet eens dat hun milde symptomen worden veroorzaakt door de bacterie. Maar soms leidt salmonella tot ernstige infecties, in zeldzame gevallen zelfs met dodelijke afloop. Sinds kort is bekend dat Salmonella in sommige gevallen meer doet: het kan het gedrag van cellen zo verstoren dat het bijdraagt aan tumorgroei.

Verstoord eiwit

Het gaat hier om een bepaald eiwitcomplex, genaamd MTor, dat cellen helpt beslissen wat te doen met de beschikbare energie en voedingsstoffen. De onderzoekers ontdekten dat wanneer Salmonella een darmcel infecteert, de bacterie voedingsstoffen uit deze cel gebruikt om zich te vermenigvuldigen. Hierdoor wordt het normale evenwicht in de cel verstoord en hierdoor wordt het Mtor eiwit dusdanig ontregeld dat het zich kankerachtig gaat delen, ook als de bacteriën weg zijn. Dit verhoogt de kans op de vorming van tumoren,” zegt Dr. Virginie Stévenin, die de studie samen met Prof. Dr. Jacques Neefjes coördineerde.

Schade door salmonella-infectie terugdraaien

Het goede nieuws is dat de wetenschappers misschien ook een oplossing voor dit probleem hebben gevonden. “We ontdekten een manier om het proces van kankervorming te beïnvloeden met een eerder ontdekte remmer die de werking van mTOR tijdelijk kan blokkeren. In het laboratorium zagen we dat de behandeling met dit stofje er na een tijdje voor zorgde dat de cellen terugkeerden naar hun normale staat. Ons onderzoek laat zien dat er een manier is om de schadelijke effecten van een salmonella-infectie terug te draaien,” legt Stévenin uit.

Al voegt ze eraan toe: “Deze bevindingen moeten nog getest worden in een studie om te zien of de remmer ook werkt in een verder gevorderd stadium van tumorvorming. Dergelijke mTOR-remmers worden in studieverband al gebruikt om kanker mee te behandelen. Als dat kan, kunnen we ze in de toekomst mogelijk ook gebruiken om darmkanker veroorzaakt door een salmonella-infectie, en misschien ook door andere bacteriën, te behandelen.”

De studie toont aan hoe belangrijk het is om bacteriële infecties serieus te nemen, zelfs als ze slechts milde symptomen veroorzaken. Dit onderzoek biedt tegelijkertijd aanknopingspunten om darmkanker te voorkomen en te behandelen door in te grijpen in het biologische proces.

Dit onderzoek is een samenwerking tussen zeven onderzoekers van het LUMC, zes van het RIVM en een van het VUmc. Samen analyseerden zij salmonella-stammen (groepen salmonellabacteriën afgenomen van zieke mensen) verkregen van het RIVM, en tumormonsters verkregen uit het Nederlandse netwerk van pathologielaboratoria (PALGA).