Burgers beoordelen tweets van wijkagent als digitaal ‘blauw op straat’

Helpt een twitterbericht van de politie om je veilig te voelen? Of vind je het juist verontrustend en stoort het? Imke Smulders, promovendus bij de Open Universiteit, heeft onderzocht wat de invloed van het gebruik van Twitter door wijkagenten is op de veiligheidsbeleving van burgers in haar proefschrift ‘#Politie. Twittergebruik door wijkagenten en de veiligheidsbeleving van de burger’. De promotie vindt plaats op vrijdag 8 december 2017 bij de Open Universiteit in Heerlen.

Subjectieve veiligheid is anders dan werkelijke objectieve veiligheid

Een veilige omgeving hoeft niet altijd als veilig te voelen, en andersom. Het veiligheidsgevoel van burgers loopt vaak niet gelijk met de daadwerkelijke objectieve veiligheid zoals weergegeven in de Gemeentelijke Veiligheidsindexen. Mensen kunnen risico’s op bepaald slachtofferschap misschien goed inschatten, maar hoeven zich daardoor niet persé onveilig te voelen. Uit onderzoek blijkt dat er veel meer factoren een rol spelen in de veiligheidsbeleving van de burger. Een adequaat totaalbeeld van de manier waarop veiligheidsbeleving tot stand komt is niet goed te geven, er is nog niet precies bekend uit hoeveel en welke onderdelen dit bestaat en hoe deze zich tot elkaar verhouden.

Communicatie speelt een belangrijke rol in de beleving

In het onderzoek van Smulders staat de relatie tussen structureel gebruik van Twitter door wijkagenten en de veiligheidsbeleving van burgers centraal. De wijkagent komt voor allerlei communicatieafwegingen te staan waarbij de juiste (woord)keuzes gemaakt moeten worden. Het hanteren van een bepaalde communicatiestrategie op een bepaald moment kan positief uitpakken, maar er bestaat ook een afbreukrisico wanneer er onbedoeld onhandig wordt gecommuniceerd.

Het onderzoek bevindt zich op het snijvlak van communicatie en veiligheidsbeleving. Daardoor is kennis vanuit de politiekunde, veiligheidsstudies en criminologie nodig om de rol van de wijkagent hierin helder te krijgen. Inzichten vanuit communicatiewetenschappen en sociale psychologie zijn onontbeerlijk voor het juiste taalgebruik en de communicatiestrategie door de wijkagent.

Onderzoek vanuit verschillende perspectieven

Om te kunnen komen tot een gefundeerd antwoord op de onderzoeksvraag heeft Smulders veiligheidsbeleving vanuit verschillende invalshoeken belicht. Hoe maken mensen een inschatting van de objectieve veiligheid van hun omgeving? Hoe schatten mensen de leefbaarheid en sociaal kapitaal in van hun leefomgeving? Hoe schatten mensen bepaalde risico’s in? En welk oordeel hebben mensen over de politie? 

Waar is de politie?

Uit de interviews in het onderzoek blijkt dat burgers zichtbaarheid, aanwezigheid en beschikbaarheid verwachten en verlangen van hun wijkagent. De politie speelt een belangrijke rol in het verlichten van onveiligheidsgevoelens en angst voor criminaliteit, bijvoorbeeld door de geruststellende werking van ‘Blauw op straat’. Respondenten die actief zijn op sociale media en met name Twitter vinden dat de aanwezigheid ook digitaal kan zijn. Twitterrespondenten geven aan dat burgers zelf ook een verantwoordelijkheid hebben in de zorg voor veiligheid. Met social media kunnen burgers en politie samenwerken aan de veiligheid en leefbaarheid in de buurt. Twittergebruik van de wijkagent geeft een positiever beeld van de politie, maar zorgt er niet voor dat mensen zich veiliger of onveiliger voelen. Als conclusie stelt Imke Smulders dat twittergebruik door de politie bijdraagt aan de wens van de burgers om politie en wijkagent zichtbaar en bereikbaar te laten zijn.

Over Imke Smulders

Imke Smulders is als docent taal- en communicatievaardigheden verbonden aan de Juridische Hogeschool Avans-Fontys en onderzoeker bij het Expertisecentrum Veiligheid van Avans.

Promotie

Imke Smulders verdedigt haar proefschrift ‘#Politie. Twittergebruik door wijkagenten en de veiligheidsbeleving van de burger’ op vrijdag 8 december 2017 om 16.00 uur bij de Open Universiteit in Heerlen. De promotoren zijn prof. dr. E.W. Kolthoff (Open Universiteit) en prof. dr. W.P.M.S. Spooren (Radboud Universiteit Nijmegen).