Oratie: Meten in de psychologie

Kun je subjectieve belevingen als pijn en geluk wel meten en uitdrukken in cijfers? Zo ja, kun je het dan ook meten bij mensen die niet kunnen spreken? En bij dieren? En waarom is statistiek zo belangrijk in de psychologie? Dit zijn de vragen waar Jules Ellis, hoogleraar Theorie en methoden in de psychologie, op ingaat tijdens zijn oratie Meten in de psychologie. De oratie vindt plaats op 8 november 2024 om 16.00 uur bij de Open Universiteit in Heerlen.

Statistiek

Mensen buiten de psychologie snappen vaak niet waarom statistiek zo belangrijk is in de psychologie. Jules Ellis bespreekt in het eerste deel van zijn oratie een aantal voorbeelden die de meerwaarde van statistiek voor psychologen verduidelijken. Een meerwaarde, ook voor behandelaars en eigenlijk voor iedereen die zichzelf of anderen wil begrijpen.

Vragenlijsten

In het tweede deel van zijn oratie gaat Jules Ellis in op onderzoek. Als je denkt aan psychologisch onderzoek, denk je meestal aan vragenlijsten. Dat is voor een stuk ook te 'danken' aan de vragenlijsten die je in de populaire weekbladen en websites tegenkomt. Tien vragen om te achterhalen of je depressief bent, of gelukkig, of hypersensitief, of wat dan ook. Je zou hopen dat er een groot verschil is tussen de vragenlijsten die je op deze plaatsen tegenkomt en de vragenlijsten die psychologen hanteren. Maar is dat ook echt zo? Begrijpen we wel echt wat er wordt gemeten in de psychologie? In zijn oratie zal Jules Ellis dit bespreken voor één van de meest gebruikte vragenlijsten in de psychologie, de vragenlijst die wordt gebruikt om positieve en negatieve emoties en stemmingen te meten.

Vraagtekens

Vragenlijsten worden vaak gezien als de gouden standaard voor het meten van emoties en gevoelens, maar ze hebben een aantal fundamentele beperkingen. De vraag is dan ook: zijn er ándere manieren om subjectieve belevingen als pijn of geluk te meten? En hoe dan? Dit is het soort vragen waar de leerstoel Theorie en methoden in de psychologie van Jules Ellis zich mee bezig wil houden. In zijn oratie zal Jules Ellis onder andere betogen dat psychologen zich moeten gaan bezighouden met het meten van emoties bij dieren.

Oratie

Jules Ellis, hoogleraar Theorie en methoden in de psychologie, spreekt zijn oratie uit op vrijdag 8 november 2024 om 16.00 uur bij de Open Universiteit in Heerlen. De titel van zijn oratie is 'Meten in de psychologie: uitdagingen voor theorievorming'. Wilt u de oratie bijwonen? Meld u dan aan via het aanmeldformulier. De oratie is live te volgen via ou.nl/live.

Over Jules Ellis

Prof. dr. Jules Ellis is sinds 1 april 2023 als hoogleraar Theorie en methoden in de psychologie verbonden aan de Open Universiteit. Hij studeerde aan de Katholieke Universiteit Nijmegen en promoveerde er cum laude op het onderwerp non-parametrische modellen voor psychologische tests. Zijn proefschrift ontving de Dissertation Award van de Psychometric Society. Van 1994 tot 2023 was hij verbonden aan de Radboud Universiteit. In 2020 ontving hij een Comenius Senior Fellow beurs voor onderwijsinnovatie. De beurs was bedoeld voor de ontwikkeling van een app die studenten coacht bij statistisch schrijven. Ellis is auteur van zes statistiekboeken voor psychologiestudenten.