De laatste getuigen in het teken van Oranjehotel

De vijfde editie van De laatste getuigen op zaterdag 4 mei in de Haagse Koninklijke Schouwburg draait om de Scheveningse gevangenis, in de volksmond het Oranjehotel genoemd. Dit najaar wordt het herinneringscentrum van het Oranjehotel geopend. Het Nationale Theater in samenwerking met Theater na de Dam grijpt deze gebeurtenis aan om de verhalen van Hagenaren, die door de Duitse bezetter gevangen zijn gehouden tijdens de Tweede Wereldoorlog, te vertellen.

Zes persoonlijke verhalen op basis van herinneringen, brieven en dagboekfragmenten van oud-gedetineerden, hun kinderen en familieleden komen voorbij. Acteurs Jaap Spijkers, Mark Rietman, Joris Smit, Whitney Sawyer en Soumaya Ahouaoui dragen deze verhalen voor op het toneel van de Koninklijke Schouwburg. Spijkers neemt daarnaast de regie voor zijn rekening. “Dit keer zitten de laatste getuigen niet op het toneel naast de acteurs, maar is er gekozen voor een theatrale vorm. De contouren van een cel worden zichtbaar gemaakt en daarin worden de verhalen verteld”, zegt programmaker Erna van den Berg van Het Nationale Theater. Van den Berg sprak onder meer met Jos Hartman uit Wassenaar die zelf zijn ervaringen in het Oranjehotel nog kan navertellen. Daarnaast heeft zij gesproken met familieleden die de verhalen vertellen van hun vader, moeder, oudtante of oma. “Zij vinden het allemaal een grote eer om hun aandeel te leveren aan De laatste getuigen. Het zijn allemaal verhalen van mensen die gevochten hebben voor het vaderland tijdens Tweede Wereldoorlog."

Dit zijn de verhalen

Het verhaal van Wolter ‘Peep’ Bijleveld, verteld door dochter Mieke Brouwer komt voorbij. Brouwer heeft haar vader nooit gekend en terwijl hij in het Oranjehotel zat, is zij geboren. Haar vader communiceerde met haar moeder via brieven, maar als het om geheime informatie of namen van andere verzetsstrijders ging, stuurden ze elkaar zakdoekjes met in de rand geborduurde morsetekens.

Carla van den Hout vertelt het verhaal van haar moeder Emmy Allers, haar vader Jan den Hout en opa Jo Allers. Alle drie hebben zij gevangen gezeten in het Oranjehotel. Emmy en Jan schreven elkaar brieven, Jan hield een dagboek bij. Na de Tweede Wereldoorlog zijn Jan en Emmy getrouwd. Jo Allers overleed in Duitsland.

Caroline de Jong Boon vertelt het verhaal van haar oma Bep Mees-Boon, die actief was in het verzet. Haar oma hielp onder meer gestrande parachutisten die de oversteek naar Engeland wilden wagen.

Deborah van der Kuil-Jansen vertelt het verhaal van oudtante Jopie van Dorsten die ook enige tijd gevangen zat in het Oranjehotel. Zij woont tegenwoordig in Limburg.

Edmond Wellenstein vertelt het verhaal van zijn vader Mom Wellenstein, die onderdeel uitmaakte van het Delfts Studentenverzet. Na de Tweede Wereldoorlog is hij lid geworden van het Kabinet van de koningin en heeft meegewerkt aan de oprichting van de Europese Unie voor Kolen en Staal, een voorloper van de huidige EU.

Jos Hartman uit Wassenaar was lid van het Nederlands Verzets Corps. Hij bracht de Duitse munitie-opslagplaatsen in kaart en hielp met het vervalsen van documenten.

Voorafgaand aan de voorstelling, om 19.30 uur, worden de televisiebeelden van de Nationale Herdenking op de Waalsdorpervlakte getoond. Na twee minuten stilte begint de voorstelling.

Overige 4 mei-programmering

In Zaal 3 vindt om 21.00 uur een speciale editie van Poeziebar plaats. Speciaal voor Theater Na de Dam stellen De. Poezieboys een avond samen met onder meer dichters als Kees ’t Hart, Edith Ringnalda en Marco Martens. Zij gaan selectie uit hun werk lezen waarbij de onderwerpen oorlog, maar vooral ook hoop en liefde centraal staan.

Over waar de boerderijen stonden

Op 4 en 5 mei presenteert HNTeductatie in samenwerking met Theater Dakota en het Zuiderparktheater de voorstelling Over waar de boerderijen stonden in het Zuiderparktheater. Jongeren uit Den Haag verdiepten zich onder leiding van professionele  theatermakers in de geschiedenis van Den Haag ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling. Op 4 mei start de voorstelling om 21.00 uur, op 5 mei om 14.00 uur. Voorafgaand kan er soep worden gegeten in Theater Dakota.

Maak je over mij geen zorgen

Firma MES herneemt de voorstelling Maak je over mij geen zorgen voor Theater na de Dam op 4 mei om 21.00 uur in Theater Dakota. Den Haag, Denneweg, najaar 2014. Bij de verbouwing van restaurant Walter Benedict wordt een koffer met brieven en foto’s gevonden. De brieven zijn geschreven tussen 1938 en 1945 en blijken eigendom van de Joodse Israel Bachrach, die in 1942 vanuit Den Haag naar Zwitserland vluchtte. Firma MES hoorde over dit verhaal tijdens een etentje en duikt voor Theater na de Dam in de inhoud van de koffer. Wie was deze Israel? Hoe is zijn leven verlopen en wat vertellen zijn brieven ons nu?

Verloren vader en Hatta & De Kom

Tom Lanoye heeft voor Theater na de Dam een nieuwe theatertekst geschreven over de Tweede Wereldoorlog. Die wordt op zaterdag 4 mei om 20.15 uur ten gehore gebracht door acteurs van Het Nationale Theater in de foyer van Theater aan het Spui. De toneeltekst, Verloren vader, gaat over een dementerende oud-strijder die steeds minder zeker wordt van zijn herinneringen aan de oorlog. Toegang is gratis.

Aansluitend, om 21.00 uur, is de voorstelling Hatta & De Kom te zien van Orkater en Sir Duke. Een muzikale theaterdocumentaire over de vergeten geschiedenis van twee overzeese verzetsstrijders.

Bekijk het complete 4 mei programma op www.hnt.nl