Toename elektronisch afval vraagt om nieuwe aanpak. Nederland digitaliseert in hoog tempo, een proces dat sinds de coronapandemie in een stroomversnelling is geraakt. Tegelijkertijd groeit het volume van afgedankte ICT-apparatuur. Jaarlijks verdwijnen naar schatting zo’n 50 miljoen elektronische apparaten op de afvalberg in Nederland, waarvan het merendeel afkomstig is van bedrijven.
Deze toename baart zorgen, vooral omdat veel apparaten nog functioneel zijn wanneer ze worden vervangen. Op 24 april 2025 meldde het ministerie van Binnenlandse Zaken via Digitale Overheid dat de Rijksoverheid duizenden afgeschreven laptops van ambtenaren zou wissen, opknappen en beschikbaar stellen aan financieel kwetsbare inwoners. Hiermee worden zowel elektronische afvalstromen verminderd als digitale toegankelijkheid vergroot
De gemiddelde levensduur ligt rond de vier jaar. Volgens een rapport van de Europese Commissie uit juni 2025 draagt de korte gebruiksduur van ICT-hardware aanzienlijk bij aan de groeiende CO₂-uitstoot en grondstofschaarste. De verwachting is dat de mondiale ICT-sector in 2040 verantwoordelijk zal zijn voor ongeveer 14 procent van de totale uitstoot van broeikasgassen.
Circulaire ICT wint terreinOm deze impact te beperken, omarmen steeds meer organisaties het principe van circulaire ICT. Hierbij staat het verlengen van de levensduur van bestaande hardware centraal. Apparaten worden hersteld, onderdelen worden hergebruikt, en systemen worden waar nodig opnieuw ingezet of gerecycled. Uit onderzoek van het Utrecht Sustainability Institute blijkt dat het verlengen van de levensduur van ICT-apparatuur met twee tot drie jaar kan leiden tot een halvering van de milieubelasting. Refurbished apparaten – van monitoren tot een refurbished mini pc – maken zo een tweede gebruikscyclus mogelijk en verminderen de afvalstroom aanzienlijk.
Kostenbesparing en flexibiliteitNaast ecologische voordelen levert circulaire ICT ook financiële winst op. Het inzetten van opgeknapte systemen kan de kosten voor werkplekinrichting aanzienlijk verlagen. Vooral binnen het mkb groeit de interesse, mede vanwege de ruimte die hierdoor ontstaat voor investeringen in andere bedrijfsprocessen zoals scholing of software. Bovendien wint het gebruik van 'as-a-service'-modellen aan populariteit. Hierbij worden hardware en software niet gekocht, maar voor een bepaalde periode afgenomen. Dat maakt het makkelijker om apparatuur te vervangen of op te schalen wanneer nodig, zonder grote eenmalige investeringen.
Verlengde levenscyclus van hardwareVeel gebruikte apparaten zijn nog prima inzetbaar of bevatten waardevolle onderdelen. Door deze via refurbishing een tweede leven te geven, wordt verspilling voorkomen. Sommige organisaties kiezen ervoor om interne apparatuur opnieuw te verdelen, andere verkopen onderdelen of stellen ze beschikbaar aan partners. Dat draagt niet alleen bij aan verduurzaming, maar ook aan innovatie binnen de sector.
Daarnaast groeit de aandacht voor duurzame datacenters en energie-efficiënte productie. Steeds meer fabrikanten zetten in op het gebruik van gerecyclede materialen en groene stroom, als onderdeel van bredere verduurzamingsmaatregelen.
Duurzaamheid als onderscheidend vermogenDuurzaam beleid wordt een steeds belangrijker selectiecriterium voor klanten, werknemers en investeerders. Organisaties die actief inzetten op circulaire ICT versterken daarmee hun maatschappelijke reputatie. Volgens brancheorganisatie Nederland ICT nemen steeds meer dienstverleners expliciete doelstellingen op rond hergebruik en verlengde inzet van apparatuur. Door technologie op een efficiëntere manier in te zetten, speelt de sector een belangrijke rol in de transitie naar een duurzamere economie.