Alliander: 2019 in teken van investeringen en slimme oplossingen

• Toename duurzaam geproduceerde energie vraagt om aanpassing netten

• Slimme oplossingen en planmatige aanpak nodig

• Liander investeert in Friesland in 2019 circa € 85 miljoen

Netwerkbedrijf Alliander investeert in 2019 ruim € 844 miljoen euro (2018: € 809 miljoen) om de energievoorziening van miljoenen consumenten en bedrijven betrouwbaar, betaalbaar en voor iedereen bereikbaar te houden. Dat blijkt uit het vandaag gepubliceerde ‘Jaarplan 2019’, waarin Alliander de geplande activiteiten in de verschillende regio’s uitgebreid beschrijft.

De vraag naar nieuwe aansluitingen op het elektriciteitsnet is de afgelopen jaren fors gestegen, onder meer door de toename van woningen en bedrijven. Daarnaast brengt de energietransitie steeds meer werk met zich mee, onder meer door de ontwikkeling van elektrisch vervoer en duurzaam geproduceerde energie. Ten opzichte van het voorgaande jaar was er in 2018 een flinke toename van het aantal publieke laadpalen (van 3.570 naar 4.350) en het opgesteld vermogen van duurzame energie geproduceerd uit zon (+76 procent) in de verzorgingsgebieden van Alliander. Zonnepanelen en windmolens leverden in 2018 in totaal voor ruim 1 miljoen huishoudens elektriciteit terug aan het net in het Alliander-gebied.

Slimme oplossingen

Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat er ook in 2019 volop gewerkt wordt om de elektriciteitsnetten in ons verzorgingsgebied uit te breiden of te verzwaren. De totale investeringen van Alliander voor 2019 worden geraamd op € 844 miljoen euro. Naast investeringen in de netten kijkt Alliander daarbij ook naar slimme oplossingen om aan de sterk stijgende vraag naar capaciteit te kunnen voldoen. De onderneming werkt onder meer aan de organisatie van lokale energieveilingen om vraag en aanbod beter op elkaar aan te laten sluiten. Ook zet Alliander in op flexibel laden van elektrisch vervoer, waarmee onnodige netinvesteringen worden voorkomen en de bestaande netten beter benut worden.

Regionale Energiestrategieën

2019 wordt bovendien het jaar waarin Alliander zich voorbereidt op de implementatie van het aanstaande Klimaatakkoord. In 2020 moeten alle provincies en gemeenten hun Regionale Energiestrategie klaar hebben. Ingrid Thijssen CEO Alliander: “Dit vereist een intensieve samenwerking tussen gemeenten, provincies, netbeheerders en andere betrokken partijen. Deze partijen zijn er met elkaar verantwoordelijk voor om een optimale duurzame energievoorziening per wijk te ontwerpen, zodat we geen onnodige maatschappelijke kosten maken. Bovendien zouden de Regionale Energiestrategieën de basis moeten vormen voor een planmatige aanpak, zodat iedereen weet wat er wanneer waar moet gebeuren. Het liefst zo ver mogelijk van tevoren, zodat we vergunningstrajecten op tijd kunnen doorlopen en zodat we de schaarse technici van ons, onze aannemers, bouwbedrijven en installateurs daar in kunnen zetten waar ze het hardst nodig zijn.”

Friese net slimmer benutten voor zonnestroom

In Friesland is de afgelopen periode een hausse aan plannen ontstaan voor nieuwe zonneweides. Dit komt onder meer door de relatief lage grondprijs, de prijsdaling van zonnepanelen en het gunstige subsidieklimaat. In 2018 is het opgestelde vermogen duurzame zonne-energie in één jaar verdubbeld naar 247 megawatt (2017: 147 MW). In 2019 sluit Alliander naar verwachting opnieuw 100 megawatt aan nieuwe zonneparken op het elektriciteitsnet aan. Volgens prognoses van netbeheerder Liander zal de productie van zonnestroom in Friesland tot 2050 vertwintigvoudigen.

Noodzaak versterken netten

Het terugleveren van energie is een goede ontwikkeling, maar dit vraagt wél extra capaciteit van het elektriciteitsnet. Dit net is honderd jaar geleden ontworpen om stroom van gas- en kolencentrales naar de verbruikers te transporteren. En niet op grootschalige levering én teruglevering van energie in landelijke gebieden waar de kabel doorgaans 'dun' is, zoals in een groot deel van Friesland.

Zonneweiden kunnen in minder dan een jaar worden aangelegd. Maar het kan jaren duren voordat Liander zijn net heeft versterkt en een nieuw elektriciteitsverdeelstation in gebruik kan worden genomen. Door het vinden van een locatie, vergunningstrajecten, wijzigen van bestemmingsplannen en inspraakprocedures kan het alleen al jaren duren voordat de eerste schep de grond in gaat.

Soms wordt Liander verrast en raakt het elektriciteitsnet lokaal ‘uitverkocht’.  In de gebieden rond de elektriciteitsverdeelstations in Buitenpost, Oosterwolde en Holwerd / Ameland is dit nu het geval. Hier overstijgt de vraag om duurzaam geproduceerde stroom terug te leveren momenteel de beschikbare capaciteit en moeten de netten en de bijbehorende installaties eerst worden uitgebreid.

Liander roept alle betrokken partijen op om plannen voor zonneweiden in een zo’n vroeg mogelijk stadium te delen. Door tijdig delen van vestigingslocaties van zonneweides kan de netbeheerder planmatig werken en zijn netten tijdig versterken om de duurzaam geproduceerde stroom van zonneweides af te voeren. De gesprekken hierover vinden ook plaats in het bredere kader rondom de regionale energiestrategieën.

Vergroten capaciteit van Friese net

In Friesland wordt in 2019 in totaal circa € 85 miljoen geïnvesteerd in de netten. Op dit moment werkt Liander onder meer aan de uitbreiding van elektriciteitsverdeelstation Oosterwolde en elektriciteitsverdeelstation Wolvega. Eén zonnepark wordt rechtstreeks aangesloten op elektriciteitsverdeelstation Bergum. Daardoor wordt het knelpunt bij Buitenpost opgelost. Ook werkt de netbeheerder aan een oplossing van het knelpunt op Ameland. Daarnaast heeft Liander vergaande plannen om een nieuw elektriciteitsverdeelstation te bouwen in de regio Bolsward-Zurich. Liander werkt momenteel op verschillende plaatsen in Friesland aan de realisatie van de aansluiting van 12 Friese zonneweiden.

Liever nog dan het verzwaren van zijn netten voorkomt Liander onnodige investeringen en werk aan het net door slimme oplossingen. Zo draagt de netbeheerder er aan bij om de kosten van de energietransitie zo laag mogelijk te houden.

Zo onderzoekt  Liander de mogelijkheid om de redundantie-eisen (dubbele uitvoering) in bepaalde gevallen los te laten bij zonneweides, waardoor minder kabels nodig zijn en een zonneweide sneller kan worden aangesloten. Die dubbel uitgevoerde kabels en installaties zijn een belangrijke succesfactor aan de betrouwbaarheid  van het Nederlandse elektriciteitsnet omdat bij een defect aan een kabel de stroomvoorziening gecontinueerd kan worden.

Ook het inrichten van een flexibiliteitsmarkt, de afstemming van vraag en aanbod van elektriciteit om onnodige verzwaringen van het net te voorkomen, en cable pooling, windparken en zonneweiden die gebruik maken van één kabel, zijn slimmigheden die de netbeheerder inzet om de nieuwe uitdagingen het hoofd te bieden. Ook benadrukt de netbeheerder dat wanneer afnemers van vermogen zich dicht bij afnemers vestigen de maatschappelijke kosten zo laag mogelijk blijven. Deze aanpak voorkom het leggen van extra kabels en de bouw van de achterliggen de installaties. 

Het volledige Alliander Jaarplan 2019 is te downloaden op www.alliander.com