Advies nieuwe drinkwaterwaterwinning Schalkwijk: breng milieueffecten goed in beeld

‘Onderzoek de gevolgen voor onder andere het grondwater, de waterkwaliteit, de bodem en de natuur’. Dat advies geeft de provincie Utrecht mee aan drinkwaterbedrijf Vitens voor de ontwikkeling van een nieuwe drinkwaterwinning op het Eiland van Schalkwijk in de gemeente Houten. Daarnaast raadt de provincie Utrecht aan om in de onderzoeken stapsgewijs toe te werken naar de precieze locatie en inrichtingskeuzes, zoals de diepte van de putten waarmee het grondwater zal worden opgepompt.  

Drinkwaterbedrijf Vitens wil een nieuwe grondwaterwinning realiseren op het Eiland van Schalkwijk. Naar verwachting heeft de provincie Utrecht rond 2030 een drinkwatertekort, tenzij de capaciteit tijdig kan worden uitgebreid. Uitbreiding van bestaande en het realiseren van nieuwe waterbronnen is nodig om te voldoen aan de groeiende drinkwatervraag in de provincie. Met deze nieuwe winning in de gemeente Houten verwacht Vitens 7 miljoen kuub drinkwater per jaar te kunnen produceren.

Rol van de Provincie 

Vitens doorloopt een mer-procedure om milieueffecten in kaart te brengen voor een nieuwe winning op het Eiland van Schalkwijk. Daarvoor is een plan van aanpak opgesteld in de vorm van een NRD, Notitie Reikwijdte en Detailniveau. Dit beschrijft wat wordt onderzocht, hoe dat wordt gedaan en hoe het wordt beoordeeld. Vitens heeft de provincie Utrecht gevraagd om advies over de NRD te geven. 

Zowel Vitens als de provincie Utrecht willen belanghebbenden zo vroeg mogelijk betrekken bij de planvorming. Daarom heeft de provincie de NRD in januari 2024 ter inzage gelegd om reacties van omwonenden te verzamelen. Twee omwonenden hebben gereageerd. Daarnaast heeft de provincie Utrecht medeoverheden, LTO en de Commissie voor de milieueffectrapportage gevraagd om mee te denken over grondwaterwinning op deze plek.

Breng effecten in beeld 

De Commissie mer heeft het advies over van de NRD begin april 2024 gepubliceerd en stelt dat Vitens de gevolgen voor het grondwater, de waterkwaliteit en de natuur goed in beeld moet brengen. Uit eerder onderzoek komt naar voren dat in de diepe ondergrond breuken aanwezig zijn. Daardoor zijn de effecten op het grondwater en de indirecte effecten daarvan, bijvoorbeeld op natuur, archeologische waarden en landbouw, nog moeilijk te voorspellen. Daarom is het belangrijk om goed inzicht te krijgen in het grondwatersysteem om tot de beste locatie(s) voor grondwaterwinning te komen stelt de Commissie.  

De provincie Utrecht neem deze aanbevelingen over. Tot slot adviseert de Commissie mer om aan te geven hoe de nieuwe grondwaterwinning samenhangt met keuzes over de drinkwatervoorziening voor de lange termijn. Voor de komende jaren ligt de winning van diep grondwater voor de hand, maar in de toekomst kan winning uit andere bronnen, zoals oppervlaktewater, een goede aanvulling zijn. Dit sluit aan bij verkenningen die zowel door Vitens als de provincie Utrecht zijn gestart. 

Vervolg 

De provincie Utrecht heeft de reacties van omwonenden en medeoverheden en het advies van de Commissie mer meegenomen in het advies aan Vitens over de onderzoeken die de komende jaren plaatsvinden. De resultaten daarvan vormen straks de basis voor de vergunningaanvraag die Vitens zal indienen.  

Dit jaar start Vitens met veldonderzoek ter voorbereiding van het onderzoek voor de milieueffectrapportage en voor de vergunningaanvraag. Naar verwachting wordt de daadwerkelijke vergunningaanvraag voor een nieuwe waterwinning op het Eiland van Schalkwijk op zijn vroegst in 2026 gedaan.