'Kostbare nieuwbouw bedreigt bouwproductie'

Dit is een expertquote van Jan van der Doelen, Sector Banker Building & Construction, ING Business Banking Nederland.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Huizenprijzen dalen hard: ruim 6% eraf

ING verwacht verdere afkoeling van de woningmarkt en een prijsdaling van bestaande woningen van 6 procent. Bij nieuwbouwwoningen is die trend minder zichtbaar. Volgens het CBS ligt de gemiddelde prijs van een nieuwbouwwoning in Nederland in het derde kwartaal van 2022 op 474.000 euro bij aanhoudende hoge bouwkosten (2022: +9,1 procent t.o.v. 2021). De gemiddelde transactieprijs van een bestaande koopwoning bedroeg in januari 2023 bijna 425.000 euro. De vrees dat het prijsverschil tussen bestaande bouw en nieuwbouw voor de korte termijn toe gaat nemen is slecht nieuws voor de bouwproductie. Voor kopers komt de haalbaarheid van een duurzame nieuwbouwwoning daardoor verder in de knel. ING constateerde op 23 februari ook al dat de nieuw voorgestelde extra regulering op de huurmarkt de nieuwbouw van woningen tijdelijk remt. En aanvullend daarop geldt: ook die hoge bouwkosten van nieuwbouw drukken de bouw.

Door de fors gestegen bouwkosten ligt de gemiddelde prijs van een nieuwbouwwoning op een historisch hoog niveau. De stijging van de arbeidskosten en prijzen voor bouwmaterialen als beton, cement, bakstenen en dakpannen zijn de belangrijkste oorzaak. Ook spelen de toegenomen kosten om een bouwproject van de grond te krijgen, zoals (her)berekeningen van de stikstofuitstoot en het traag verlopende vergunningen- en bezwaartraject een rol.

De prijs voor bestaande woningen is echter al enkele maanden aan het dalen. Met uitzondering van afgelopen januari waar verrassend genoeg een prijsstijging werd genoteerd, maar dit lijkt niet structureel te zijn. Belangrijkste oorzaak van de prijsdaling is de gestegen rente waardoor de leencapaciteit van huizenkopers is afgenomen. Het verschil in prijs tussen bestaande en nieuwe woningen dreigt dus groter te worden.

Op korte termijn kan deze ontwikkeling de voortgang van de bouwproductie in gevaar brengen. Omdat (potentiële) kopers nu vaker kiezen voor een bestaande (vervangende) woning. De voordelen voor kopers zijn niet alleen het inmiddels grotere aanbod en de snellere beschikbaarheid. Door het prijsverschil loont het om nu ook te investeren in verduurzaming van de gekochte woning. Op langere termijn zal de kloof waarschijnlijk kleiner worden, doordat nieuwbouw de trend van de prijsontwikkeling van bestaande woningen zal moeten volgen om concurrerend te blijven.

Voor bouwbedrijven is het zaak te blijven werken aan het verder optimaliseren van het eigen bouwproces. Digitaliseren en industrialiseren kunnen de bouwkosten met 10 à 15 procent terugdringen. Dit lukt niet ‘overnight’ maar gelukkig zijn veel bedrijven hier al actief mee bezig. Verder valt te overwegen om bouwprojecten op te knippen of opnieuw samen te stellen. Zodat de verkoop niet gaat stokken…