Institutionele beleggers kunnen steeds moeilijker aandeelhoudersvergaderingen bijwonen

Het wordt institutionele beleggers steeds moeilijker gemaakt om de aandeelhoudersvergaderingen van Nederlandse beursondernemingen fysiek bij te wonen. Internationale bewaarbanken voeren steeds omslachtiger en langduriger controles uit voordat een vertegenwoordiger van een institutionele belegger een toegangsbewijs ontvangt voor het bijwonen van en spreken op een aandeelhoudersvergadering. Deze controles zijn waarschijnlijk verscherpt door de verstoringen van de aandeelhoudersvergaderingen door diverse actiegroepen in 2023. In sommige gevallen moesten institutionele beleggers dit jaar daardoor verstek laten gaan. En als zij toch op de aandeelhoudersvergadering (AVA) wilden stemmen, moesten zij al ver voorafgaand aan de AVA (soms tussen 20 en 25 dagen vóór de AVA-datum) hun stemvolmachten met -instructies aan de internationale bewaarbanken doorgeven. Hierdoor hadden zij minder tijd om de geagendeerde voorstellen goed te bestuderen. Dat leidde bij met name de middelgrote en kleinere beursondernemingen tot een lagere stemopkomst op de AVA. Dit blijkt uit het vandaag gepubliceerde evaluatierapport van de dit jaar gehouden AVA's.

Eumedion constateert in het rapport dat de AVA’s die vorig jaar door klimaatactivisten werden verstoord dit jaar veel ordelijker zijn verlopen. De strenge veiligheidscontroles bij de ingang van de vergaderzaal en een betere voorbereiding door de president-commissarissen pakten wat dat betreft positief uit. Zij gingen in de praktijk echter wel ten koste van de mogelijkheid voor institutionele beleggers om op de AVA zelf vragen te stellen en te stemmen.

Door dit alles worden de besprekingen tussen institutionele beleggers en beursondernemingen voorafgaand aan de AVA nog belangrijker. In de aanloop naar de 2024-AVA’s was het beloningsbeleid een belangrijk gespreksthema. Veel beursondernemingen moesten dit jaar hun beloningsbeleid hernieuwd door de AVA laten vaststellen, omdat hun wettelijk maximale ‘gebruikstermijn’ van vier jaar afliep. De constructieve consultaties van aandeelhouders en andere stakeholders over een nieuw beloningsbeleid leidden dit jaar tot veel minder controverses dan in 2020: toen werden negen beloningsvoorstellen verworpen, nu slechts twee. Aandeelhouders waardeerden het vooral dat veel ondernemingen het gewicht van de duurzaamheidsprestatiemaatstaven in de bonusprogramma’s lieten stijgen en hun bestuurders opdracht gaven een groter aandelenbelang in hun ‘eigen’ onderneming op te bouwen. Wel was er in een aantal gevallen controverse over de uitvoering van het beloningsbeleid, met name als de raad van commissarissen discretionair had besloten om bestuurders een extra (hoge) bonus toe te kennen of hun basissalarissen en/of pensioenen te verhogen. Dit resulteerde drie keer in het afkeuren van het beloningsrapport (waarin verslag wordt gedaan over de uitvoering van het beloningsbeleid).

De andere hoofdpunten van het AVA-seizoen 2024 zijn:

·  Aandeelhouders staan huiverig tegenover de mogelijkheid om het bestuur onvoorwaardelijk de mogelijkheid te geven om in de toekomst een volledig digitale AVA uit te schrijven. Voorstellen tot statutenwijziging dienaangaande werden verworpen of werden na consultatie van aandeelhouders ingetrokken of niet op de AVA-agenda geplaatst. 

·   Het gemiddeld aantal uitgebrachte stemmen op de AVA’s van AEX-ondernemingen bereikte voor het eerst in de geschiedenis het 80%-niveau. Mede door de vervroeging van de deadline voor institutionele beleggers om stemvolmachten en -instructies door te geven, daalde het gemiddelde aantal uitgebrachte stemmen op de AVA’s van de AMX-ondernemingen: van 75,2% in 2023 naar 71,5% in 2024.

·   Accountants verzorgden informatievere presentaties over hun controlebevindingen en -conclusies, maar de gehanteerde sheets worden in een substantieel aantal gevallen na afloop van de AVA niet gepubliceerd. Aandeelhouders stelden de accountant dit jaar veel meer vragen dan in de afgelopen jaren, vooral over mogelijke onderzoeken naar examenfraude.