'Ultrabewerkt voedsel wordt gevreesd maar ongemoeid gelaten'

Ons ontspoorde voedselaanbod bestaat vooral uit ultrabewerkt voedsel (Ultra Processed Food) en is verantwoordelijk voor steeds minder gezonde jaren. Het drijft ons naar al dan niet effectieve dure pillen met nare bijwerkingen. Het is hoog tijd voor een Deltaplan om te redden wat er te redden is.

De ontsporing van ons voedsel zit deels in onnodige toevoegingen, maar vooral in het gebruik van sterk bewerkte grondstoffen. Ingrediënten als suiker, witte bloem en bakvet concentreren voedingsstoffen als koolhydraten en vetten. Het gebruik ervan in levensmiddelen is op geen enkele manier aan maxima gebonden. Bewerkte grondstoffen maken daardoor het voedselaanbod calorierijk en tegelijk arm aan essentiële voedingsstoffen, maar ze ontregelen vooral ook onze spijsvertering. Dat leidt respectievelijk tot overgewicht en tegelijk ondervoeding, maar ook een lange reeks aan chronische ziekten als suikerziekte, hart- en vaatziekten, veel soorten kanker en dementie.

Het Europese instituut EIT Food deed onderzoek naar hoe Europeanen staan tegenover Ultra Processed Food (UPF). Naar voren kwam een grote bezorgdheid over de effecten van die UPF’s op onze gezondheid. Het rapport beschrijft verder dat de kennis over deze gevreesde UPF’s en de consumptie ervan, beperkt is. Met de woorden van EIT Food directeur Sofia Kuhn is de aanbeveling: “Betere voorlichting is de basis voor een beter Food systeem”.

En juist dat geluid is het probleem. Er wordt te veel verwacht van de consument. Door te wijzen op te weinig voorlichting wordt het probleem afgewenteld in de verkeerde richting. Het voedselaanbod daarentegen wordt met fluwelen handschoenen behandeld. Er zijn vele miljarden geïnvesteerd in fabrieken die landbouwproducten raffineren tot lege calorieën. Dat mag geen reden zijn om geen ‘Deltaplan’ te maken om de gezonde keuze in de supermarkt lekker en betaalbaar te maken zonder ultra bewerkte grondstoffen.

Dat kan namelijk wel degelijk. Er kan wel degelijk gezonde voeding worden gemaakt die heerlijk is, ook voor sociale en gezellige momenten. Tussendoortjes en hartige hapjes kunnen passend worden gemaakt bij een gezond eetpatroon. Het ontwikkelen van alternatieven voor kant-en-klaar verpakte lege calorieën vergt veel van de sector. Levensmiddelentechnologen en koks moeten afkicken van de makkelijke weg met veel suiker, vet en zout. Bedrijven moeten investeren in het herontdekken van hoe peulvruchten, groenten, granen, noten en zaden eetklaar kunnen worden gemaakt en tegelijkertijd een harmonieuze smaakexplosie kunnen vormen.

De politiek moet visie tonen door een transitie in de foodsector te ondersteunen.