Raad van Ouderen: goed oud worden vraagt brede beweging

Er is een brede maatschappelijke beweging nodig die leidt tot nadenken over ouder worden en je daarop voorbereiden. Behalve ouderen zelf kunnen ook de nationale overheid, provinciale en lokale overheden hierbij een belangrijke rol spelen, evenals maatschappelijke organisaties, private partijen als pensioenfondsen, woningcorporaties en zorgverzekeraars en ouderenorganisaties. Dat schrijft de Raad van Ouderen in een advies aan minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. ‘Breed in de samenleving betekent voor de Raad dat het nadenken over de toekomst als het ware onderdeel vormt van onze sociaal-culturele omgeving en dat we het normaal vinden om zelf na te denken over wat we later willen, of om mensen hierover te bevragen.'

Voorbereiden op ouder worden

In het kader van het programma Langer Thuis van het Pact voor de Ouderenzorg heeft de minister de Raad van Ouderen gevraagd advies uit te brengen over ‘Voorbereiden op ouder worden’. De minister onderkent de urgentie van bewustwording over voorbereiden op het ouder worden, en stelt de vraag hoe dat het beste kan worden gedaan. De Raad vindt het net als de minister belangrijk dat mensen zich bewust worden van de veranderingen die bij het ouder worden horen en dat ze zich daar actief op voorbereiden, maar benadrukt dat deze bewustwording de hele samenleving raakt en niet alleen ouderen en hun directe omgeving.

Cultuuromslag

‘Komende generaties ouderen worden anders oud. De ouderen van nu zijn anders dan die van twintig tot dertig jaar geleden. Ook verandert de rol van de overheid. De burger moet meer zelf doen, maar moet daar ook toe worden aangezet’, schrijft de Raad van Ouderen. De Raad is dan ook van mening dat meer structurele inbedding van de vraag hoe je je goed voorbereidt op het ouder worden noodzakelijk is, zodat individuen en organisaties zich bewust worden van het belang daarvan. De Raad realiseert zich dat dit bewustwordingsproces alle kenmerken van een cultuuromslag heeft en mogelijk een generatie of meer gaat duren.

Aandacht voor diversiteit

In het advies beantwoordt de Raad van Ouderen verder enkele specifieke vragen over de bewustwording. Leeftijd speelt volgens de Raad een beperkte rol wanneer ouderen gaan nadenken over ouder worden. Dat moment is meer gebonden aan belangrijke persoonlijke gebeurtenissen, zoals uithuisgaande kinderen, geboorte kleinkinderen, ontslag, ziekte of wijziging woonsituatie. Vooral de naaste omgeving en mensen en organisaties met wie ouderen al contact hebben, kunnen hen aanzetten na te denken over de volgende levensfase. Wat de toon van de boodschap betreft, pleit de Raad voor een eigen aanpak voor verschillende doelgroepen, zoals overheden, private partijen, seniorenorganisaties en individuele burgers. Voor de boodschap voor ouderen adviseert de Raad onder meer die positief te formuleren en te wijzen op mogelijkheden, ouderen te wijzen op hun eigen verantwoordelijkheid, aandacht te hebben voor diversiteit en aan te sluiten op waar mensen op dat moment aan toe zijn.

Het adviesrapport is aangeboden aan minister Hugo de Jonge en is integraal meegegaan als bijlage bij zijn voortgangsrapportage ‘Langer Thuis', die op 2 juli 2019 is aangeboden aan de Tweede Kamer.