'Niet alleen diploma, ook bekwaamheid moet tellen in de zorg'

Bij een Utrechts bemiddelingsbureau in de zorg zijn ruim zestig zzp'ers gevonden die er zonder juiste papieren werkten. Dat blijkt uit een onderzoek van onder andere de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Het bureau bracht hen onder bij grote zorginstellingen in het hele land. Diplomafraude tast de kwaliteit van zorg aan en leidt tot gevaarlijke situaties, maar een diploma is ook niet alles.

In de zorg is het al decennia gebruikelijk dat medewerkers alleen handelingen mogen uitvoeren als zij een opleidingstitel of functie hebben. In de krappe arbeidsmarkt en vergrijzende samenleving zijn echter veel mensen nodig om de stijgende zorgvraag op te vangen. De zorgsector moet daarom niet alleen naar diploma's kijken, maar vaker denken vanuit bekwaamheden en de daaruit voortvloeiende bevoegdheden.

Soms is iemand op grond van een diploma wel bevoegd bepaalde zorg te leveren, maar niet bekwaam. Als een gediplomeerde zorgmedewerker al vijf jaar geen injectie heeft gegeven, is die persoon onbekwaam en daarmee ook onbevoegd. Tegelijkertijd kan iemand zonder dat diploma wel bekwaam zijn gemaakt - met de juiste scholing en toetsing - die injectie te geven.

Het is belangrijk per individuele zorgverlener vast te stellen voor welke handelingen iemand aantoonbaar bekwaam is. Zorginstanties kunnen dit regelen met bijvoorbeeld een bekwaamheidspaspoort. Hierin kan precies worden vermeld in welke handelingen de medewerker bekwaam en geschoold is.

De huidige arbeidsmarkt in de langdurige zorg is deels gesloten, omdat een diploma als voorwaarde geldt. Vooral voor zij-instromers is het lastig weer in de zorg aan de slag te gaan. Zij komen vaak in opleidingen terecht die primair voor jongeren zijn ontwikkeld. Dit geldt ook voor medewerkers die al in de sector werken en zich verder willen ontwikkelen.