'Nog een paar hordes te nemen tot nieuwe Nederlandse eurocommissaris'

Er is bijna een maand vestreken sinds de Europese verkiezingen. Vorige week besloten de regeringsleiders wie zij voordragen voor de belangrijkste functies binnen de EU, zoals de voorzitters van de Europese Commissie en de Europese Raad. De regeringsleiders hebben besloten de huidige Commissievoorzitter Ursula von der Leyen voor te dragen voor een tweede termijn van nog eens vijf jaar. Maar voordat een nieuwe Europese Commissie, en dus ook een nieuwe Nederlandse commissaris, aan de slag kan zijn er nog een aantal stappen te zetten.

De volgende horde: stemming EP

De keuze voor Von der Leyen moet nu eerst bekrachtigd worden door het nieuwgekozen Europees Parlement (EP). Dit gebeurt nadat de kandidaat-voorzitter haar politieke programma heeft gepresenteerd in een toespraak voor het voltallige Parlement. De speech en de stemming zullen plaatsvinden tijdens de vergadering in juli of september in Straatsburg. Een meerderheid van de Europarlementariërs moet instemmen om de benoeming definitief te maken.

Nationale commissarissen

Daarna vraagt de verkozen Commissievoorzitter alle overige 26 EU-landen om een kandidaat-eurocommissaris voor te stellen. Elke lidstaat vaardigt één lid van de Commissie af. Zij opereren onafhankelijk, zonder ruggespraak van hun eigen land, voor de gehele Europese Unie en nemen de besluiten collegiaal. De portfolio’s, zoals bijvoorbeeld landbouw, economische zaken en digitaal beleid, worden door de voorzitter verdeeld over deze kandidaten. De postenverdeling wordt dan ter goedkeuring naar de EU-regeringsleiders gestuurd.

Hoorzittingen

De kandidaat-eurocommissarissen moeten vervolgens verschijnen voor de parlementaire commissies in het EP op hun vakgebied. De Europarlementariërs beoordelen tijdens hoorzittingen of de kandidaat inhoudelijk geschikt is voor de toegewezen portfolio. Deze ondervragingen vinden waarschijnlijk plaats in oktober en november. Als alle kandidaten steun hebben van de parlementscommissies, dan stemt het EP over de nieuwe Europese Commissie als geheel.

Goedkeuring vereist

Goedkeuring van het EP is dus nodig voordat de nieuwe Europese Commissie van start kan gaan. Als het EP één individuele kandidaat-eurocommissaris ongeschikt bevindt, dan kan de Commissievoorzitter gevraagd worden deze kandidaat te vervangen, omdat anders het volledige team niet op een meerderheid kan rekenen. Deze vereiste goedkeuring is een wezenlijk verschil met de hoorzittingen voor nieuwe bewindspersonen in de Tweede Kamer. De nieuwe Europese Commissie kan daarna waarschijnlijk rond half december van start.