Pionier van de dans, televisie-icoon en boegbeeld van inclusiviteit
Op 6 juli 2025 is in Amsterdam balletdanseres en actrice Roekie Aronds op 95-jarige leeftijd overleden, omringd door haar dierbaren. Met haar heengaan verliest Nederland een stille grootheid die met haar sierlijke voeten de danskunst hielp verspreiden en met één legendarische televisiekus geschiedenis schreef.
Geboren in 1928, groeide Aronds op in een tijd waarin ballet nog elitair was, maar wist zij zich te ontwikkelen tot een van de eerste publiekslievelingen van het Nederlandse toneel en televisie. Zij kreeg haar opleiding van Hans Snoek, grondlegger van het Scapino Ballet, waar zij zelf jarenlang danste. Haar techniek was verfijnd en haar présence onmiskenbaar: lichtvoetig en toch krachtig, waarmee zij generaties wist te raken.
Haar landelijke bekendheid kwam eind jaren vijftig met haar rol als Klaartje Binnendijk in de VARA-soapserie Pension Hommeles. Samen met haar tegenspeler Donald Jones, de charismatische Afro-Amerikaanse zanger en acteur, speelde zij een scène die de geschiedenis inging.
Wie haar naam hoort, denkt onvermijdelijk aan die ene scène in Pension Hommeles. Het is eind jaren vijftig. In een eenvoudig televisiedecor; een huiskamer met kanten gordijnen, een houten tafel, de klanken van een piano op de achtergrond, zingt een jonge Donald Jones zachtjes voor zich uit. Zijn stem is warm, de tekst speels met charmant Amerikaans accent: “Ik zou je het liefst in een doosje willen doen.”
Tegenover hem zit Klaartje Binnendijk, gespeeld door Roekie Aronds, met een glimlach die ontwapenend is. En dan, haast terloops maar allesbepalend, volgt een kus.
Het was de eerste interraciale kus op de Nederlandse televisie . Het doorbrak een taboe: in een tijd waarin het tonen van romantiek tussen mensen van verschillende afkomst ongekend en controversieel was, maakten Aronds en Jones het zichtbaar. Niet in een politiek pamflet, maar in een herkenbare, oer-Hollandse soap, geschreven door Annie M.G. Schmidt.
De scène haalde daarmee zelfs de internationale pers en televisie in Nederland leek opeens een stapje vooruit, progressiever dan het misschien in werkelijkheid was. En Roekie Aronds, met haar Indische achtergrond en zachte présence, werd onbedoeld een rolmodel. Haar aanwezigheid op het scherm normaliseerde diversiteit in een tijd dat dat nog allerminst gebruikelijk was. Voor veel kijkers was ze de eerste die liet zien dat je er wél bij mocht horen.
Zij droeg dit historische tv moment haar leven lang met waardigheid en nuchterheid: “We speelden gewoon liefde,” zei zij daarover.
Roekie Aronds was getrouwd met nieuwslezer Fred Emmer en moeder van componist Stephen Emmer. Na haar actieve carrière richtte zij zich op het onderwijzen van jonge dansers. Ze stichtte de Gooische Balletschool en liet ook in Suriname een blijvend spoor na met haar dansschool Roekie Aronds. Daarnaast had zij daar een eigen wekelijkse tv-show, The Roekie Aronds Show, waarin zij culturele tips en optredens presenteerde, waarmee zij de danskunst toegankelijk maakte voor een nieuw publiek ver van het Amsterdamse toneel.
In de balletzaal voelde zij zich het meest thuis: niet om zelf in de schijnwerpers te staan, maar om anderen te laten stralen. Haar leerlingen herinneren zich haar liefdevolle correcties, zachte stem en onovertroffen port de bras.
Met het overlijden van Roekie Aronds verliest Nederland een pionier in dans, televisiegeschiedenis en de kunst van het doorgeven. Haar nalatenschap leeft voort in de lichamen van haar leerlingen, in nog steeds aansprekende archiefbeelden en in de muziek van haar zoon.
Stephen Emmer: "Mijn moeder was een bijzonder iemand en een typische voorloper op allerlei gebied. Ze was een indiareiziger voordat the Beatles gingen, ze was een zeer vroege vegetariër en was de eerste soapactrice van kleur in Nederland en een unieke moeder."
