Mensen met Korsakov kunnen nieuwe vaardigheden leren

Het aanleren van nieuwe vaardigheden door de interventie ‘Foutloos leren bij Korsakov’ verbetert de kwaliteit van leven bij mensen met het syndroom van Korsakov en vermindert gedragsproblemen. De interventie is dan ook door de erkenningscommissie van Vilans erkend als ‘effectief volgens eerste aanwijzingen’.

De interventie is ontwikkeld door het Korsakov Kenniscentrum (KKC) en is een behandelmethode om mensen met het syndroom van Korsakov met behulp van een stappenplan vaardigheden aan te leren of te herleren. Uitgangspunt is dat fouten tijdens het leerproces worden voorkomen. Door een vaardigheid routinematig zonder fouten te herhalen, slijt de vaardigheid als het ware vanzelf in.

Foutloos leren 
De interventie bouwt verder op de methode ‘Foutloos leren bij dementie’ die al eerder door de erkenningscommisssie ouderenzorg erkend is als ‘effectief volgens eerste aanwijzingen’. Het Korsakov Kenniscentrum toont aan dat de interventie ook werkzaam is bij mensen met het syndroom van Korsakov, die verblijven in gespecialiseerde verpleeghuisafdelingen. De verwachting is dat de interventie ook toegepast kan worden bij cliënten die verblijven in een GGZ-instelling, Beschermd Wonen of in de thuiszorg.

Het syndroom van Korsakov
Het syndroom van Korsakov ontstaat door een ernstig vitamine B1 gebrek en wordt onder andere gekenmerkt door geheugenstoornissen en problemen met het doelgericht uitvoeren van taken. In Nederland ontstaat het syndroom van Korsakov meestal door alcoholmisbruik met zelfverwaarlozing en slechte voeding. Ongeveer de helft van de mensen met het syndroom van Korsakov woont thuis. Een kwart verblijft op een behandelafdeling in de GGZ en de overige 25% woont in een gespecialiseerd verpleeghuis. Geschat wordt dat 1000 tot 1500 mensen op gespecialiseerde verpleeghuisafdelingen voor mensen met het syndroom van Korsakov wonen.

Leren door te doen
Bij het syndroom van Korsakov is vooral het bewuste geheugen aangetast. Het onbewuste geheugen blijft daarentegen hoofdzakelijk gespaard. Dit geheugen wordt aangesproken bij vaardigheden zoals autorijden, fietsen of zwemmen. Dit zijn vaardigheden die je leert door ze te doen. De interventie ‘Foutloos leren bij Korsakov’ richt zich op deze vorm van leren. Aangetoond is dat mensen met Korsakov de vaardigheden na een interventie met foutloos leren significant beter beheersen dan daarvoor. ‘Je kunt bij alle cliënten wel iets leren’, zegt één van de zorgprofessionals die meedeed aan het onderzoek. ‘Dit kunnen ook hele kleine vaardigheden zoals het ophangen van een jas zijn. Denk niet alleen maar aan ingewikkelde vaardigheden’.

Training door Korsakov Academie 
Voor het toepassen van de interventie ‘Foutloos leren bij Korsakov’ kunnen zorgprofessionals een training volgen. Dit kunnen bijvoorbeeld helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen, agogen of psychologen zijn. Het KKC organiseert vanuit de Korsakov Academie de ‘Foutloos leren bij Korsakov’ training (https://www.korsakovkenniscentrum.nl/korsakov-academie). Zorgprofessionals die de training hebben gevolgd zijn in staat om met een stappenplan mensen met Korsakov Foutloos Leren als interventie toe te passen en daarmee vaardigheden aan te leren, zoals bijvoorbeeld koffiezetten, boodschappen doen en tandenpoetsen bij mensen met Korsakov.

De training is geaccrediteerd met 9 punten in het V&VN Kwaliteitsregister.

Erkenningstraject interventies ouderenzorg
In de ouderenzorg zijn veel doeltreffende interventies ontwikkeld. Toch zijn ze voor andere professionals vaak moeilijk te vinden en te vergelijken. Het erkenningstraject van Vilans geeft inzicht in goed onderbouwde en effectieve interventies. Twee onafhankelijke commissies (ouderen- en gehandicaptenzorg) beoordelen de ingediende interventies onder voorzitterschap van prof. dr. Henk Garretsen. Wij maken erkende interventies online toegankelijk en nemen ze op in www.databankinterventies.nl. 

Over Vilans
Vilans is partner van het samenwerkingsverband Erkenning van Interventies, dat eveneens bestaat uit het RIVM Centrum Gezond Leven, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen, Nederlands Jeugdinstituut, Movisie en het Trimbos-instituut. 

Uw eigen interventie laten erkennen? 
Heeft u een succesvolle aanpak of methodiek ontwikkeld voor de gehandicapten- of ouderenzorg? Is uw interventie ook interessant voor anderen? Wij begeleiden u op weg naar een beoordeling door de erkenningscommissie. Op www.databankinterventies.nl leest u hoe het werkt en hoe u zich hiervoor aanmeldt.