EduTech transformeert de manier waarop we leren

Hoe beïnvloedt educatieve technologie, ofwel EduTech, ons leren de komende 25 jaar? De Stichting Toekomstbeeld der Techniek vroeg aan 66 bestuurders en topmanagers uit het bedrijfsleven, overheid, wetenschap en het maatschappelijk middenveld welke toekomstverwachtingen zij hebben. Uit het onderzoek blijkt dat men op relatief korte termijn veel veranderingen voorziet in de manier waarop men leert, wat men leert, wanneer men leert en waar men leert. Zo denkt men dat we voor 2030 persoonlijke digitale assistenten hebben die ons langdurig begeleiden en helpen leren. Leerlingen spenderen dan meer tijd online in digitale leeromgevingen dan offline. Leven lang leren is officieel beleid en wordt zowel door de overheid als het bedrijfsleven ondersteund. Papieren lesmateriaal wordt niet meer gebruikt, programmeren wordt een standaard vak in het lager en middelbaar onderwijs en persoonlijke data over ons dieet, slaapritme en leven wordt meegenomen in leeranalyses.

Techno-optimisme

Niet alleen verwachten bestuurders op korte termijn veel technologische veranderingen, ze zijn in het algemeen ook erg optimistisch over deze ontwikkelingen. Men is ervan overtuigd dat de rol van technologie in het onderwijs in de toekomst zal toenemen. Maar liefst 74% denkt dat technologische ontwikkelingen in 2040 een positieve invloed zullen hebben op het menselijke vermogen om te leren. EduTech zal volgens de bestuurders leiden tot meer personalisering van het leren, een hogere kwaliteit en rendement van leren, een meer toegankelijk onderwijs, en een betere aansluiting bij de leefwereld van leerlingen. Naast hoopvolle toekomstbeelden schetsen de bestuurders echter ook mogelijke doemscenario’s waarbij EduTech leidt tot onpersoonlijk en niet-sociaal onderwijs, een te grote afhankelijkheid van technologie, het verlies van basisvaardigheden, een negatieve gezondheidsimpact én onderwijs dat juist meer exclusief is. De grootste weerzin is er voor technologie die de rol van mensen of menselijke taken overneemt, zoals de inzet van robots en kunstmatige intelligentie met deze doelstelling. Hoewel er dissensus bestaat over de ontwikkeling en wenselijkheid van specifieke technologie, bestaat er ook consensus. Zo vindt 95% van de bestuurders het wenselijk dat we snel werk maken van een leven lang leren. De bestuurders zijn van mening dat technologie ondergeschikt moet blijven aan de mens, dat de menselijke maat prioriteit moet blijven in alle facetten van onderwijs, dat ‘one-size-fits-all’ benaderingen moeten worden voorkomen en dat we er gezamenlijk voor moeten zorgen dat de infrastructuur voor EduTech op orde is.

Verbreding discussie noodzakelijk

Volgens de bestuurders gaan we een toekomst tegemoet waarin technologie een prominente rol zal spelen in de manier waarop we leren. Omdat er weinig richtlijnen op dit gebied zijn vastgelegd is het belangrijk hier een maatschappelijke discussie over aan te gaan. Hierbij zouden naast het onderwijsveld ook het bedrijfsleven, technologie-ontwikkelaars, wetenschappers en maatschappelijke partijen worden betrokken. Consensus hoeft hierbij niet het doel te zijn, maar het is wel belangrijk de perspectieven van verschillende partijen te kennen en dode hoeken in kaart te brengen. Technologie heeft immers een steeds centralere rol in de manier waarop we communiceren, informatie tot ons nemen en onze levens organiseren. Dit heeft gevolgen voor de manieren waarop we als individu, als organisatie en als samenleving leren. De invloed van technologie op leren is een onderwerp dat we niet kunnen negeren en dat vraagt om nieuwe toekomstbeelden.