Afscheidsrede Emile Kolthoff

Hoogleraar Criminologie Emile Kolthoff werkte twintig jaar bij de politie voordat hij zich vastbeet in onderzoek naar de bestrijding van de georganiseerde misdaad. 'Ik heb nog steeds een blauw hart', zegt Kolthoff aan de vooravond van zijn afscheidsrede op vrijdag 28 juni 2024 in Heerlen. Daarin klinkt ook een waarschuwing: 'De politie is steeds meer een speelbal van de politiek.'

De afscheidsrede 'Something Old, Something New, Something Borrowed, Something Blue' start om 16.00 uur en kan via een livestream worden gevolgd op ou.nl/live.

Explosieve groei georganiseerde misdaad

Op de politieacademie maakte prof. dr. Emile Kolthoff in de jaren zeventig voor het eerst kennis met het vak criminologie. Zijn toenmalige docent was bevlogen en inspireerde hem zo, dat hij meer wilde. Hij besloot aan de KU Leuven criminologie te studeren en liet het vak nooit meer los.

Tijdens zijn loopbaan zag Kolthoff een explosieve groei van de georganiseerde misdaad in Nederland en de effecten daarvan op de maatschappij. Dat heeft de werkwijze van de politie noodgedwongen veranderd. 'De wijze waarop georganiseerde drugscriminaliteit in Nederland slachtoffers maakt onder jongeren, in wijken en op het platteland vind ik echt zorgwekkend', aldus Kolthoff. Een andere ontwikkeling die hem verontrust is de veranderende verhouding tussen politie en politiek.

'Onze politie lijkt steeds meer een speelbal van de Nederlandse politiek. Het beleid zwalkt al decennia tussen specialisatie en generalisatie, waardoor de recherche met de uitstroom door vergrijzing zware tijden tegemoet gaat. Daarnaast gaat de Tweede Kamer geregeld op de stoel van het bevoegd gezag zitten, bijvoorbeeld door de minister van Justitie en Veiligheid te bevragen over individueel politieoptreden bij rellen.' Dat kost heel veel onnodige energie.

Criminologie

Kijkend naar de criminologie in het algemeen, ziet Kolthoff dat er eigenlijk niet zo heel veel is veranderd gedurende zijn loopbaan. 'Het is meer de doorontwikkeling van bestaande theorie en vooral de toepassing daarvan, die spraakmakend is. Zo heeft modern neurologisch onderzoek antwoord gegeven op de oorzaken van bijvoorbeeld gewelddadig gedrag door mensen die in hun jeugd zelf mishandeld waren.'

Something Old, Something New…

Met de titel van zijn afscheidsrede verwijst Kolthoff naar waar je als onderzoeker altijd op terugvalt als je een nieuw onderzoek start. 'Je kijkt meestal eerst wat er al bekend is over het onderwerp. Dat zou je oud of 'old' kunnen noemen. Something new is wat je zelf toevoegt aan de wetenschap, de nieuwe kennis die je met je onderzoek hebt ontsloten. En vaak leen je ook iets van andere wetenschappers. 'Het laatste element uit de titel, something blue, slaat op zijn achtergrond als politieofficier. 'Ik heb ook na mijn vertrek altijd heel prettig met deze organisatie samengewerkt. Ik heb nog steeds, zoals men zegt, een blauw hart.'

Boodschap aan de onderzoekers van de toekomst

Het lijkt een open deur, maar toch, zijn boodschap aan onderzoekers van de toekomst is: never give up! 'Elk onderzoek is het waard om gedaan te worden en zal nieuwe kennis opleveren. Elk klein stapje dat georganiseerde misdaad terug kan dringen, elke jongere die je uit de criminaliteit houdt, is het waard. Onderzoeken is vaak eenzaam werk en je moet zelf je voedende omgeving creëren. Makkelijk gezegd voor iemand die afscheid neemt en de laatste jaren in het warme bad van de sectie Strafrecht van de Open Universiteit heeft verkeerd, maar je kunt echt je eigen voorwaarden creëren om op een fijne manier onderzoek te doen.'

Interview over georganiseerde misdaad en ondermijning

In 2023 gaf Emile Kolthoff een interview in Open Magazine over de georganiseerde misdaad en ondermijning in Nederland. En blikt hij vooruit op de toekomst van zijn vakgebied.

Lees het artikel.

Over Emile Kolthoff

Prof. dr. Emile Kolthoff (1958) is sinds 2010 hoogleraar Criminologie aan de Open Universiteit en thans ook voorzitter van de Sectie Strafrecht van de faculteit Rechtswetenschappen. Daarnaast was hij tussen 2008 en 2022 respectievelijk lector Veiligheid, Openbare orde en Recht aan de Juridische Hogeschool Avans Fontys en lector Ondermijning bij het Expertisecentrum Veiligheid van Avans Hogeschool. Hij is tevens gasthoogleraar aan de Universiteit van Aruba. Kolthoff volgde de opleiding tot inspecteur aan de Nederlandse Politie Academie en vervulde als officier verschillende functies bij het Korps Rijkspolitie en werkte in het politieonderwijs. Hij deed de master Criminologie aan de KU Leuven en de master Human Ecology aan de Vrije Universiteit Brussel. Kolthoff promoveerde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, waaraan hij tot 2020 verbonden bleef als fellow bij de onderzoeksgroep Integriteit van Bestuur.