SURFsara ondersteunt SRON bij analyse data Tropomi-satelliet

Amsterdam, 13 oktober 2017 – Vandaag is vanuit het Siberische Plesetsk de Europese Sentinel-5P satelliet met succes in een baan rond de aarde gebracht. Aan boord van deze satelliet bevindt zich Tropomi, een Nederlands instrument dat met ongekende precisie wereldwijd de luchtkwaliteit en verspreiding van broeikasgassen in kaart gaat brengen. Ruimteonderzoeksinstituut SRON heeft samen met het KNMI de wetenschappelijke leiding over het instrument. Om de wetenschappelijke data straks goed te kunnen analyseren en snel te verwerken, gaat SRON intensief samenwerken met SURFsara.  

De lancering van de Sentinel-5P vormt een onderdeel van het Copernicus-project, waarvoor de ruimtevaartorganisatie ESA in opdracht van de Europese Commissie eerder al vijf Sentinel-satellieten in de ruimte bracht. Tropomi (Tropospheric Monitoring Instrument), vol met hightech van Nederlandse bodem, gaat gassen als methaan en koolmonoxide in de atmosfeer meten.

SRON heeft, onder leiding van onderzoeker Jochen Landgraf, ruim acht jaar gewerkt aan de ontwikkeling van algoritmen voor methaan en koolmonoxide uit de Tropomi-data: “De satelliet draait 15 rondjes per dag om de aarde en doet dat op ongeveer 800 kilometer hoogte. Per baan om de aarde meet Tropomi een strook van zo’n 2500 kilometer breed, waarmee op één dag de hele aarde in beeld kan worden gebracht. Sciamachy, de vorige Europese satelliet, had een resolutie van 120 x 30 km. Nu meten we op 7 x 7 km, waardoor we veranderingen in de atmosfeer veel beter kunnen waarnemen.

Tropomi levert straks enorme hoeveelheden data op over onze aardatmosfeer: 40 gigabyte per baan om de aarde. Voor de wetenschappelijke interpretatie hiervan is SRON een samenwerking met SURFsara aangegaan. Landgraf: “Je moet satellieten in de eerste operationele fase echt leren kennen. Ze maken soms fouten of er zijn onverwachte, externe factoren waar geen rekening mee is gehouden. Dat is een proces waar we onze algoritmen continu op afstemmen en aanpassen. Omdat we het hier over de opslag en verwerking van honderden terabytes hebben, moesten we op zoek naar uitzonderlijke capaciteit en rekenkracht. Zo kwamen we bij SURFsara terecht. Daarnaast willen we met SURFsara zoveel mogelijk wetenschappelijke gegevens uit de data halen, ook over bijvoorbeeld waterdampisotopen.”  

Adviseurs Natalie Danezi en Coen Schrijvers, verantwoordelijk voor de dienstverlening aan projecten die grootschalige dataprocessing vereisen, waren direct erg enthousiast toen SRON met deze opdracht bij SURFsara aanklopte: “Onze huidige high-throughput dataprocessing dienst – een Grid-faciliteit die onderdeel uitmaakt van de (inter)nationale e-infrastructuur – is uitermate geschikt voor projecten die hun eigen productieplatform willen bouwen bovenop een krachtige faciliteit voor dataprocessing. De schaalbare opzet van onze dienst is ingericht op de snelle doorvoer en verwerking van grote gestructureerde datasets en maakt het mogelijk om onafgebroken data te verwerken met snelheden van tientallen gigabytes per seconde. Daarnaast hebben wij veel ervaring met de logistiek voor deze vorm van dataprocessing. Niet alleen is er ondersteuning nodig bij het gebruik van de onderliggende computersystemen, maar de echte complexiteit ligt meestal in het specifieke scenario en de schaal van het probleem. Met behulp van onze advisering hebben de wetenschappers van SRON een robuust processing framework rond hun applicaties gebouwd.”

Als alles goed gaat, weten we waarschijnlijk vanaf 18 november of de lancering van Tropomi succesvol is geweest en het instrument daadwerkelijk data produceert (‘first light’).

---

Over SURFsara

SURFsara biedt de nationale e-infrastructuur aan onderzoekers bij universiteiten, universitaire medische centra en alle overige onderzoeksinstellingen in Nederland. Zij slaan de brug tussen onderzoek en een geavanceerde ICT. Dat doet SURFsara met wetenschappelijk onderzoek in het DNA en met expertise in High Performance Computing. Experts optimaliseren software en algoritmes voor het versnellen van onderzoek, meer en gedetailleerder onderzoek of visualiseren van onderzoeksresultaten. SURFsara ondersteunt ook onderzoek met duurzame opslag en toegankelijkheid van data voor verwerken en analyseren van grote hoeveelheden data. Zo faciliteren ze wetenschappelijk onderzoek en ontplooien ze innovaties voor het bedrijfsleven.

SURFsara is onderdeel van de coöperatie SURF, de ICT-samenwerkingsorganisatie van het onderwijs en onderzoek in Nederland.

Voor meer informatie: www.surf.nl/surfsara

Over SRON

SRON's missie is het bewerkstelligen van doorbraken in het internationale wetenschappelijk onderzoek vanuit de ruimte. Daartoe ontwikkelt SRON grensverleggende technologie en geavanceerde ruimte-instrumenten, waarmee het instituut astrofysisch, aardgericht en exoplaneetonderzoek verricht. Als nationaal expertise-instituut adviseert SRON de overheid en coördineert het nationale bijdragen aan internationale ruimtemissies. SRON bevordert maatschappelijke toepassingen voor ruimtetechnologie.

Voor meer informatie: SRON.nl

Over Tropomi

Tropomi is een satellietinstrument van Nederlandse makelij dat nauwkeuriger dan ooit de luchtkwaliteit onderzoekt. Het is het enige instrument aan boord van de Sentinel-5 precursor satelliet, die onderdeel uitmaakt van het Europese aardobservatieprogramma Copernicus. Het betreft hier een samenwerking tussen Airbus Defence and Space Netherlands, KNMI, SRON en TNO, in opdracht van het NSO en ESA. Airbus Defence and Space Netherlands is hoofdaannemer voor de bouw van het instrument. De wetenschappelijke leiding is in handen van het KNMI en SRON. TROPOMI wordt gefinancierd door het Ministerie van Economische Zaken, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Voor meer informatie: www.tropomi.nl en www.tropomi.eu

---

Foto:

ESA/ATG medialab

Meer beeld is te vinden op: www.esa.int/spaceinimages/Missions/Sentinel-5P