Conclusie Werkonderzoek: tevreden medewerkers, maar organisaties verliezen grip

Medewerkers in het openbaar bestuur zijn in hoge mate tevreden over hun werk en collega’s, maar zijn minder tevreden over hun organisatie als werkgever. Dat blijkt uit het meest recente Werkonderzoek, het grootste onderzoek naar werkbeleving onder ambtenaren.

Uit het onderzoek blijkt dat 85% van de medewerkers tevreden is met de baan en 81% met het team. Vooral de inhoud van het werk (86%), zelfstandigheid (92%) en samenwerking (83%) worden positief beoordeeld. Tegelijkertijd is slechts 68% tevreden over de organisatie als werkgever en voelt slechts iets meer dan de helft (52%) zich betrokken bij de organisatie.

Drie structurele problemen

Uit het onderzoek komen drie structurele problemen in het openbaar bestuur naar voren die het risico op vertrekkende medewerkers vergroten en de publieke dienstverlening onder druk zetten:

1. Prestaties blijven zonder erkenning en gevolg – 51% van de medewerkers vindt dat onderpresteren wordt gedoogd; 38% ziet dat bovenmaats presteren niet wordt beloond. Slechts 1 op de 7 vindt het beloningsbeleid stimulerend.
2. Organisaties schieten tekort in het aantrekken en behouden van talent – slechts 62% van de medewerkers is tevreden over loopbaanmogelijkheden, 46% vindt dat de organisatie genoeg doet om talent aan te trekken en slechts 25% vindt dat er genoeg wordt gedaan om talent te behouden. Dit vergroot de kans op vertrek van (jonge, talentvolle) medewerkers.
3. Het personeelsbeleid wordt als weinig effectief ervaren – slechts 41% van de medewerkers vindt de communicatie over personeelsbeleid duidelijk en slechts 36% vindt dat het personeelsbeleid helpt om organisatiedoelen te halen. Ruim 1 op de 5 medewerkers vindt zowel de HR-dienstverlening als de kwaliteit van leidinggeven onvoldoende.

Versterk het strategisch HR- en organisatiebeleid

Het huidige personeelsbeleid legt de nadruk op welzijn, maar de échte uitdaging voor organisaties en managers ligt op het snijvlak van personeels- en organisatiebeleid. Voor een toekomstbestendig openbaar bestuur en optimale publieke prestaties is het essentieel dat organisaties niet alleen oog hebben voor welzijn, maar vooral ook investeren in een krachtiger strategisch personeels- en organisatiebeleid, met een sterkere focus op publieke prestaties. Het onderzoek laat zien dat organisaties toekomstbestendig worden als zij een gedifferentieerd en gebalanceerd HR-beleid voeren: oog voor welzijn en autonomie, maar ook voor resultaatgerichtheid, beoordeling en beloning. Dit vraagt om zichtbare HR-professionals, daadkrachtige leidinggevenden en bestuurlijke aandacht voor talent, prestaties en het waarderen van verschil.

Johan Strieker, programma-manager Kennis van de Overheid, ministerie van BZK:

“De uitkomsten zijn een wake-up call. Het werk zelf is aantrekkelijk, maar organisaties verliezen medewerkers als zij prestaties niet erkennen en talent niet ontwikkelen. Wie toekomstbestendig wil zijn, moet onderscheid durven maken: goed presteren moet gezien en beloond worden, onderpresteren moet gevolgen hebben. Resultaatgericht werken, talentontwikkeling en effectief personeelsbeleid horen daar onlosmakelijk bij.”

Over het Werkonderzoek

Het Werkonderzoek wordt elke 2 à 3 jaar uitgevoerd om inzicht te krijgen in de werkbeleving van medewerkers in de publieke sector. De editie van 2024 is gebaseerd op een respons van 36.522 medewerkers. Het Werkonderzoek is een activiteit van het programma Kennis van de Overheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Het is uitgevoerd door ICTU in samenwerking met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Meer informatie

Het volledige rapport is te vinden via www.werkonderzoek.nl. Je kunt hier ook een fysiek exemplaar opvragen.